Przemówienie senator Agnieszki Gorgoń-Komor w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Przemówienie senator Agnieszki Gorgoń-Komor w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Szanowna Pani Marszalek! Szanowni Państwo Senatorowie!

Z wielkim zainteresowaniem przystępuję do dyskusji dotyczącej ustawy o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju. Chciałabym podzielić się moimi przemyśleniami na temat tej kwestii, zwłaszcza w kontekście potrzeby przywrócenia ministrowi kontroli nad centrum.

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju niezaprzeczalnie jest ważnym narodowym aktywem, mającym służyć rozwojowi nauki, technologii i innowacji w Polsce. Jednakże w ostatnich latach obserwowaliśmy pewne niepokojące zjawiska, zwłaszcza w okresie poprzedniej administracji.

Wiele razy centrum było postrzegane jako rodzaj „bankomatu” dla różnych sztucznie utworzonych spółek, które służyły głównie interesom powiązanych z najważniejszymi politykami biznesmenów. To sprawiało, że środki publiczne przeznaczone na badania i rozwój były wykorzystywane nie zawsze w sposób przejrzysty i zgodny z interesem społecznym.

Dlatego też uważam, że przywrócenie ministrowi kontroli nad centrum jest krokiem w dobrą stronę. Jest to krok w kierunku zapewnienia większej przejrzystości i odpowiedzialności w działaniach centrum. Musimy zadbać o to, aby środki publiczne były wykorzystywane w sposób rzetelny i efektywny, służąc interesowi społecznemu.

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju powinno być filarem naszego narodowego potencjału naukowego i technologicznego, wspierającym rozwój kraju. Nie powinno być narzędziem wykorzystywanym do prywatnych interesów czy politycznych układów.

Mam nadzieję, że przyjęcie rozpatrywanej ustawy pomoże nam skupić się na budowaniu lepszego, bardziej innowacyjnego i konkurencyjnego społeczeństwa.

Przemówienie senator Jolanty Hibner w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Przemówienie senator Jolanty Hibner w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo!

W dniu 26 stycznia 2024 r. na posiedzeniu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej została uchwalona ustawa o zmianie ustawy o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju oraz ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce; druk senacki nr 48. Zmiany proponowane w ustawie z dnia 30 kwietnia 2010 r. wynikają głównie z potrzeby wzmocnienia nadzoru nad Narodowym Centrum Badań i Rozwoju. Będzie ono podlegać ministrowi nauki i szkolnictwa wyższego. Wprowadzona zostanie także konieczność wyrażenia zgody przez ministra nauki i szkolnictwa wyższego na powołanie przez NCBiR m.in. spółek czy obejmowania oraz nabywania udziałów i akcji.

W ustawie większość zmian dotyczy spraw organizacyjnych wynikających z przesunięcia centrum badań i rozwoju do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Obejmują one zmiany dotyczące przemianowania pracowników podległych do tej pory ministrowi właściwemu do spraw regionalnych na pracowników urzędu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Dotychczasowy pracodawca jest zobowiązany w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie tego przepisu zawiadomić na piśmie pracowników o zmianach, jakie mają nastąpić w zakresie ich stosunku pracy. Łączy się z tym konieczność przeniesienia przez prezesa Rady Ministrów planowanych dochodów i wydatków budżetowych, np. wynagrodzeń, między częściami, działami i rozdziałami budżetu państwa z zachowaniem przeznaczenia środków publicznych wynikającego z ustawy budżetowej.

Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki przejmuje prawa oraz obowiązki ministra do spraw rozwoju regionalnego wynikające z zawartych umów i porozumień, z wyjątkiem prawa do wskazywania członka Rady Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Ustawa reguluje również zachowanie ważności powołań, ustaleń, zatwierdzeń oraz innych dokumentów sporządzonych przez ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego albo z jego udziałem przed dniem jej wejścia w życie.

Dyrektor NCBiR oraz członek Komitetu Sterującego do spraw badań naukowych i prac rozwojowych w obszarze bezpieczeństwa i obronności państwa pełnią swoje funkcje do końca kadencji, jeżeli w terminie 2 miesięcy od dnia wejścia w życie proponowanej ustawy nie zostaną odwołani przez ministra właściwego do spraw nauki i szkolnictwa wyższego.

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju jest agencją wykonawczą, która realizuje politykę naukową i innowacyjną Polski. Chodzi o prowadzenie programów badań naukowych i prac rozwojowych, które są strategiczne dla interesów państwa, pobudzanie przedsiębiorców do inwestowania w działalność naukową czy wspieranie komercjalizacji wyników badań naukowych lub prac rozwojowych oraz innych form ich transferu do gospodarki. Nowe rozwiązania pozwolą na poprawę kontroli nad NCBiR. Umożliwią one także sprawne i skuteczne realizowanie przez centrum zadań, które dotyczą polityki naukowej państwa.

Zaproponowane zmiany dotyczące przeniesienia NCBiR do nowego ministerstwa będę popierać w głosowaniu.

Przemówienie senator Joanny Sekuły w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Przemówienie senator Joanny Sekuły w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Pani Marszałek! Wysoka Izbo!

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju to agencja, której powołanie miało na celu zapewnianie finansowania dobrych, rozwojowych projektów mających oparcie w nauce, instytutach badawczych, inwestorach prowadzących prace innowacyjne w swoich przedsiębiorstwach, projektów, dla których poszukiwane było wsparcie finansowe w celu podjęcia lub kontynuacji działań. Budżet tej instytucji jest tak duży, że może mieć znaczący wpływ na faktyczne prace rozwojowe oraz wdrożenia ciekawych i ważnych projektów, nawet strategicznych.

Ważne jest to, że teraz przeniesione zostaną kompetencje nadzorcze i zarządcze z ministerstwa rozwoju do właściwego ministerstwa nauki. To jednak nauka stanowi źródło innowacji, które można następnie traktować w kategoriach rozwojowych.

Wierzymy, że podjęte przez rząd decyzje w sprawie NCBiR pozwolą przywrócić tej instytucji należną jej rolę w świecie nauki i gospodarki. To, co działo się tam w ostatnich latach, przywodzi na myśl czasy niewolnictwa, latyfundiów, prywatnych poletek wykorzystywanych do realizacji interesów partyjnych. Grupa polityczna, która zarządzała NCBiR, doprowadziła do zupełnego upadku etosu tej szacownej instytucji. Konkursy bez wyraźnych kryteriów, rozstrzygnięcia wbrew rekomendacjom ekspertów doprowadziły do zmarnowania setek milionów złotych przyznanych firmom, których potencjał i zgłaszane projekty nigdy nie powinny uzyskać akceptacji komisji konkursowych.

Dlatego, wiedząc o strategii zmian proponowanych przez ministerstwo nauki, z przekonaniem popieram zmiany zawarte w procedowanej ustawie.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Pani Marszałek! Wysoka Izbo!

Celem nowelizacji ustawy o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju oraz ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce jest przywrócenie sprawowania nadzoru nad Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR) ministrowi właściwemu do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, co związane jest z realizowaniem przez NCBiR zadań z zakresu polityki naukowej państwa. Zgodnie z obecnie obowiązującym stanem prawnym funkcję tę pełni minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego. Czy jednak zmiana ta nie jest powodowana tylko i wyłącznie chęcią nowego rządu, by wymienić kadrę kierowniczą? Wszystko na to wskazuje.

Jak podkreślono w uzasadnieniu, „Jednocześnie nowelizacja ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce zmierza do przywrócenia finansowania realizacji zadań przez Centrum oraz bieżących kosztów jego działalności ministrowi właściwemu do spraw szkolnictwa wyższego i nauki. Niezależnie od powyższego uznano za celowe doprecyzowanie zasady powoływania przez Centrum spółek prawa handlowego i uczestniczenia w takich spółkach przez Centrum, poprzez uzależnienie tego typu czynności od uprzedniej zgody ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki. W konsekwencji wprowadzanych zmian ustawa w szczególności reguluje sytuację prawną pracowników i urzędników służby cywilnej, związaną ze zmianą pracodawcy, zatrudnionych w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego i realizujących zadania, które zostaną przekazane niniejszą ustawą ministrowi właściwemu do spraw szkolnictwa wyższego i nauki. Ponadto ustawa upoważnia Prezesa Rady Ministrów do wydania rozporządzenia w celu dokonania przeniesienia planowanych dochodów i wydatków budżetowych, w tym wynagrodzeń, między częściami, działami i rozdziałami budżetu państwa, z zachowaniem przeznaczenia środków publicznych wynikającego z ustawy budżetowej. Zawiera ona także delegację ustawową do określenia przez Prezesa Rady Ministrów, w drodze zarządzenia, przeznaczenia składników majątkowych będących przed dniem wejścia w życie przedmiotowej ustawy w posiadaniu ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego, a przeznaczonych do realizacji zadań, które zostaną przekazane ministrowi właściwemu do spraw szkolnictwa wyższego i nauki. Jednocześnie przewiduje się, że Dyrektor Centrum oraz członek Komitetu Sterującego do spraw badań naukowych i prac rozwojowych w obszarze bezpieczeństwa i obronności państwa, będący przedstawicielem ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego, będą pełnili swoje funkcje do końca kadencji, na którą zostali wybrani, o ile nie zostaną odwołani przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki w terminie dwóch miesięcy od dnia wejścia w życie opiniowanej ustawy”.

W Sejmie przeciw niniejszemu projektowi opowiedziało się 177 posłów. Będę głosował przeciw niniejszej nowelizacji. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senator Jolanty Hibner w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Przemówienie senator Jolanty Hibner w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo!

W dniu 31 stycznia 2024 r. Komitet do Spraw Europejskich przyjął informację o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie lipiec – grudzień 2023 r. (przewodnictwo Hiszpanii w Radzie Unii Europejskiej); druk senacki nr 49.

W dokumencie przygotowanym wspólnie przez ministerstwa i urzędy centralne podsumowano działania realizowane przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej w okresie prezydencji Hiszpanii w Radzie Unii Europejskiej.

Prezydencja hiszpańska za priorytetową uznała sprawiedliwą społecznie zieloną transformację i adaptację środowiskową oraz reformę rynku energii elektrycznej. Ważne było również wzmocnienie europejskiego państwa opiekuńczego poprzez promowanie większej sprawiedliwości społecznej i gospodarczej, a także wzmocnienie jedności europejskiej, w tym wsparcie dla Ukrainy i przyjęcie 12 sankcji przeciwko Rosji. Zdecydowano też o przyjęciu od 31 marca 2024 r. Bułgarii i Rumunii do strefy Schengen.

Aktywność Polski przejawiała się w wielu obszarach, takich jak:

– działanie na rzecz reindustrializacji Unii Europejskiej i zagwarantowanie jej otwartej autonomii strategicznej;

– ograniczenie nadmiernej zależności Unii Europejskiej od państw trzecich w kluczowych obszarach, jak surowce krytyczne i rezerwa rolna;

– poszerzenie i dywersyfikacja relacji handlowych Unii Europejskiej z państwami trzecimi, jak USA, Indie, Chiny i Chile;

– agenda cyfrowa Unii Europejskiej – projekty zmniejszenia kosztów wdrożenia gigabajtowej sieci łączności elektronicznej i cybersolidarności;

– działanie na rzecz postępu w obszarze zielonej transformacji i adaptacji środowiskowej – minimalizacja i zwalczanie skutków zmian klimatu oraz udoskonalenie struktury unijnego rynku energii elektrycznej;

– działanie na rzecz większej sprawiedliwości społecznej i gospodarczej – prawa pracownicze, poprawa warunków pracy, Europejska Unia Zdrowia;

– wzmocnienie jedności europejskiej;

– kontynuacja unijnego wsparcia dla Ukrainy;

– wspieranie procesu rozszerzenia Unii Europejskiej o kraje Bałkanów Zachodnich.

Mimo trudnych warunków gospodarczo-politycznych w Unii Europejskiej prezydencję Hiszpanii w I połowie 2023 r. należy ocenić pozytywnie.

Przemówienie senatora Władysława Komarnickiego w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Przemówienie senatora Władysława Komarnickiego w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo!

Za każdym razem, kiedy analizuję przedstawianą nam informację dla Sejmu i Senatu RP o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej, a robię to regularnie, mam te same, już od kilku lat, przemyślenia. I niestety nie są to przemyślenia optymistyczne.

Zastanawiam się, po raz kolejny, jak poprzedni rząd mógł funkcjonować w stanie takiej politycznej schizofrenii. Jak łączył deklarowaną w przedstawianym nam dokumencie aktywność na różnych forach decyzyjnych Unii Europejskiej z zajadłą propagandą antyeuropejską uprawianą na arenie wewnętrznej? Czasami przybierało to wręcz groteskowe formy.

Cieszę się szczerze, że Polska wraz z Królestwem Niderlandów była inicjatorem wzmocnienia reżimu sankcyjnego w ramach rozpoczętej w 2022 r. reformy unijnego mechanizmu Cyber Diplomacy Toolbox. Przypomnę, że zasadniczym celem tych działań było wprowadzenie zapisów przewidujących możliwość uruchomienia sankcji sektorowych skierowanych przeciwko państwu, które dopuściłoby się złośliwych działań w cyberprzestrzeni. I o ile w prostolinijność zaangażowania rządu holenderskiego jestem w stanie uwierzyć, o tyle mam pewne wątpliwości co do szczerości aktywności ówczesnego rządu polskiego, który w odniesieniu do przeciwników politycznych, ale też np. niektórych przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości, był zaangażowany w różne złośliwe, ale także bezprawne działania zarówno w cyberprzestrzeni, jak i poza nią. O deklarowanym poparciu dla rozszerzenia Unii Europejskiej o nowe państwa w sytuacji, w której polskiemu rządowi tak ciążyły obowiązki wynikające z członkostwa w Unii, nie chcę nawet wspominać, zwłaszcza że już kilkukrotnie o tym mówiłem.

Ale to, całe szczęście, już przeszłość. O wyżej zarysowanych zagadnieniach możemy już z ulgą mówić w czasie przeszłym, niejako dokonanym. Mamy nowy rząd, który wie, po co Polska przystąpiła do Unii Europejskiej. Mamy rząd, który rozumie, że Unia Europejska to my, a nie jakieś ciało obce, z którym się zmagamy, a czasami traktujemy niemal jak zaborcę. I już nie mogę się doczekać debaty nad sprawozdaniem z udziału Polski w pracach Unii Europejskiej za pierwsze półrocze 2024 r. W końcu otrzymamy merytoryczny materiał, a aktywność zewnętrzna będzie tożsama z postawami reprezentowanymi wewnątrz kraju. Dziękuję.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Pani Marszałek! Wysoka Izbo!

W dniu dzisiejszym rozpatrujemy informację dla Sejmu i Senatu RP o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie lipiec – grudzień 2023 r., czyli w okresie przewodnictwa Hiszpanii w Radzie Unii Europejskiej. Jest to już czterdzieste półroczne sprawozdanie Rady Ministrów dla Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z udziału Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie kolejnej prezydencji, przedstawiane na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 8 października 2010 r. o współpracy Rady Ministrów z Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej oraz Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.

Wśród wielu ważnych kwestii dotyczących działania rządu Prawa i Sprawiedliwości w drugiej połowie ubiegłego roku można zauważyć m.in. następujący fakt: „W trakcie prezydencji Hiszpanii, przy aktywnej roli Polski, osiągnięto kompromis pomiędzy Parlamentem Europejskim a Radą co do zmiany rozporządzenia w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii (tzw. rozporządzenie finansowe). Zakłada on zmianę przepisów finansowych w następujących obszarach tematycznych: ujęcie horyzontalnego odniesienia przy realizacji wydatków UE do rozporządzenia w sprawie ogólnego systemu warunkowości służącego ochronie budżetu Unii oraz do wartości unijnych, zmodernizowanie podstaw prawnych do działań UE w razie kryzysów, zwiększenie ochrony interesów finansowych UE (poprzez rozszerzenie systemu wczesnego wykrywania i wykluczania na zarządzanie dzielone i pośrednie oraz na zasadzie dobrowolności na Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności) – począwszy od 1 stycznia 2028 r., wprowadzenie obowiązku zasilania zbieranymi przez państwa członkowskie danymi o beneficjentach środków unijnych jednego zintegrowanego i interoperacyjnego systemu informatycznego do eksploracji danych i oceny ryzyka, tzw. systemu Arachne – dla programów w kolejnych WRF, wprowadzenie uproszczeń w wydatkowaniu środków budżetowych oraz zmian w zamówieniach publicznych instytucji unijnych. Uzgodniono, iż rozporządzenie finansowe nie będzie zawierało obowiązku zapewnienia wsparcia państw członkowskich w procesie egzekucji roszczeń UE. W efekcie działań podejmowanych przez Polskę (formalne i nieformalne spotkania, uwagi przekazane prezydencji) ostateczny kompromis potwierdzony przez Radę na posiedzeniu COREPER 20 grudnia 2023 r. realizuje najważniejsze polskie priorytety”.

W sprawozdaniu znajdziemy również wykaz 87 aktów legislacyjnych: rozporządzeń i dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady, nad którymi miałem zaszczyt pracować jako wiceprzewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej w ubiegłej kadencji Senatu. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Adama Szejnfelda w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Przemówienie senatora Adama Szejnfelda w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Rzecznik praw obywatelskich to konstytucyjny organ, którego zadaniem jest ochrona praw obywateli Rzeczypospolitej Polskiej. Posiada kompetencje do interwencji w sprawach, z jakimi zgłaszają się do niego obywatele, a także do trzymania pieczy nad zgodnością procedowanych przepisów z konstytucją i aktami chroniącymi prawa człowieka i obywatela.

W zakresie obowiązków Biura Rzecznika Praw Obywatelskich leży zajmowanie się m.in. pismami, skargami i wnioskami napływającymi od obywateli. Należy zaznaczyć, iż w roku 2022 było ich ponad 75 tysięcy, a więc ponad 200 spraw dziennie. Dla porównania, w roku 2019 było to niecałe 60 tysięcy, co świadczy o narastającym w okresie poprzednich rządów problemie z przestrzeganiem praw obywateli w Polsce.

Rola rzecznika praw obywatelskich jest niebywale istotna. Nie zwracają się do niego bowiem osoby, które są zadowolone z tego, w jaki sposób organy władzy publicznej załatwiły ich życiowe sprawy, a jedynie ci, których sprawy nie zostały załatwione zgodnie z ich oczekiwaniami. Ogrom spraw wniesionych przez obywateli stanowi swoisty obraz niezadowolenia wnioskodawców z działania bądź bierności organów władzy publicznej.

Należy przy tej okazji zwrócić uwagę na to, że niestety nie ustały sygnalizowane przez rzecznika od lat zagrożenia w zakresie ochrony prawa obywateli do prywatności i wolności w komunikowaniu się. Obowiązujące ustawodawstwo pozwala Policji oraz innym służbom na bardzo szerokie stosowanie kontroli operacyjnej oraz niemalże nieograniczone pobieranie danych telekomunikacyjnych, pocztowych i internetowych. Ustawodawstwo to nie zapewnia równocześnie efektywnej i niezależnej od władzy wykonawczej kontroli pozyskiwania tych materiałów i danych. Sądy otrzymują jedynie zbiorcze informacje na temat prowadzonych postępowań, w ramach których zostały pozyskane dane telekomunikacyjne. Jednocześnie w przypadku tych czynności nie realizuje się bezwzględnej zasady subsydiarności i proporcjonalności działań poszczególnych służb i organów wymiaru sprawiedliwości. Ten stan rzeczy trzeba zmienić.

W omawianym 2022 r. nie uległa poprawie także sytuacja w zakresie realizacji konstytucyjnego prawa równego dostępu do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych. Okres intensywnego zwalczania zagrożenia epidemicznego pogłębił jedynie problemy występujące od lat, m.in. brak odpowiedniej liczby lekarzy i personelu pielęgniarskiego, zbiurokratyzowanie systemu i jego niedofinansowanie. Na szczególne podkreślenie zasługuje postępujący, mimo zwiększonego zapotrzebowania, regres w zakresie ochrony zdrowia psychicznego, w tym przede wszystkim zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Dostęp do opieki zdrowotnej w dalszym ciągu jest utrudniony i odbiega od standardu wyznaczonego przez konstytucję.

Mimo tak wielu negatywnych refleksji dotyczących funkcjonowania organów władzy publicznej w Polsce, oceniam działalność rzecznika praw obywatelskich w tych i w innych sprawach pozytywnie. Dlatego będę za przyjęciem informacji przedłożonej Wysokiej Izbie przez RPO.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Pani Marszałek! Wysoka Izbo!

W dniu dzisiejszym rozpatrujemy informację o działalności Rzecznika Praw Obywatelskich oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela w roku 2022, czyli dotyczącą czasu, gdy w Polsce władzę sprawował jeszcze rząd Prawa i Sprawiedliwości.

W swoim sprawozdaniu rzecznik praw obywatelskich podkreślił: „W 2022 r. wciąż na bardzo wysokim poziomie utrzymywał się wpływ wniosków kierowanych do Rzecznika Praw Obywatelskich. Wpłynęło bowiem 75 tysięcy 239 wniosków, co w kolejnym już roku stanowi największy wpływ wniosków w historii funkcjonowania urzędu Rzecznika (dla porównania w roku 2019, a więc przed epidemią, wniosków takich wpłynęło 59 tysięcy 524). Utrzymujący się od 2020 r. bardzo wysoki wpływ liczby wniosków kierowanych do Rzecznika wynika m.in. z ogłoszenia stanu epidemii, którego bezpośrednimi następstwami w sferze prawa były istotne zmiany dotyczące funkcjonowania instytucji publicznych, nagłe i niespodziewane zmiany obowiązujących przepisów, a także wynikające z tych przepisów ograniczenia podstawowych wolności i praw człowieka”. Musimy jednak pamiętać, że rok 2022 to czas, kiedy za naszą wschodnią granicą wybuchła wojna, a ponadto obowiązywało jeszcze wiele regulacji związanych z pandemią koronawirusa. Uważam, że te dwa aspekty nie zostały należycie uwzględnione w przedłożonym sprawozdaniu. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Adama Szejnfelda w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Przemówienie senatora Adama Szejnfelda w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Przedstawiony projekt zmiany Regulaminu Senatu ma usunąć automatyzm regulacji, o której mowa w art. 54 ust. 1a. Wskazany przepis wiele razy wzbudzał kontrowersje podczas głosowań nad ustawami – w sytuacjach, w których Senat odrzucił wszystkie zgłoszone poprawki albo nie podjął uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości. W takiej sytuacji przepis ten nakazuje poddanie pod głosowanie wniosku o odrzucenie ustawy, a przypadku nieprzyjęcia tego wniosku – o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Ratio legis takiego rozwiązania polega na uczynieniu wszystkiego, co możliwe, aby w tego rodzaju sytuacji ,,awaryjnej” Senat podjął decyzję. W przeciwnym razie pozostałaby bowiem jedynie możliwość przekazania ustawy do ponownego rozpatrzenia przez komisje, a w ostateczności groziłoby to niepodjęciem stosownej uchwały, co z kolei spowodowałoby zastosowanie art. 121 ust. 2 zdanie drugie konstytucji. W myśl tego przepisu jeżeli Senat w ciągu 30 dni od dnia przekazania ustawy nie podejmie stosownej uchwały, ustawę uznaje się za uchwaloną w brzmieniu przyjętym przez Sejm.

Zgadzam się z propozycją, aby odejść od obligatoryjności, oraz z wprowadzeniem w art. 54 ust. 1a fakultatywnej kompetencji w postaci możliwości zgłoszenia przez senatorów wniosku o odrzucenie ustawy, wniosku o przyjęcie ustawy bez poprawek albo obu tych wniosków.

W procedowanym projekcie modyfikuje się również obowiązki marszałka Senatu w zakresie odwoływania ławników Sądu Najwyższego.

W związku z tym, że uznaję powyższe zmiany za zasadne, będę głosować za ich przyjęciem.