Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej (231.)

w dniu 17 października 2019 r.

Porządek obrad:

1. Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady ustalającego uprawnienia do połowów na 2020 rok dla niektórych stad ryb i grup stad ryb w Morzu Bałtyckim oraz zmieniającego rozporządzenie (UE) 2019/124 w odniesieniu do uprawnień do połowów w innych wodach – COM(2019) 380.

2. Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1309/2013 w sprawie Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (2014–2020) – COM(2019) 397.

3. Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 2012/2002 w celu zapewnienia pomocy finansowej państwom członkowskim na pokrycie kosztów poważnego obciążenia finansowego powstałego wskutek wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii bez zawarcia umowy – COM(2019) 399.

4. Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie środków dotyczących wykonania i finansowania budżetu ogólnego Unii w 2020 r. w związku z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z Unii – COM(2019) 461.

5. Akty ustawodawcze bez uwag – propozycja: COM(2019) 396, COM(2019) 398, COM(2019) 620.

(Początek posiedzenia o godzinie 9 minut 01)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Marek Rocki)

Przewodniczący Marek Rocki:

Witam państwa.

Otwieram dwieście trzydzieste pierwsze posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej Senatu Rzeczypospolitej Polskiej IX kadencji.

Czy w sprawie porządku obrad ktoś z państwa chciałby zgłosić uwagi? Nie widzę zgłoszeń.

Stwierdzam, że komisja zatwierdziła porządek obrad.

Witam przybyłych na nasze posiedzenie gości: z Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej – podsekretarz stanu, panią Annę Moskwę; z Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju – zastępcę dyrektora Departamentu Europejskiego Funduszu Społecznego, panią Małgorzatę Mikę, a także pana Łukasza Mikulca, naczelnika wydziału w Departamencie Europejskiego Funduszu Społecznego; z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji – pana Mariusza Boguszewskiego, zastępcę dyrektora Departamentu Spraw Międzynarodowych; z Ministerstwa Spraw Zagranicznych – pana ministra Piotra Wawrzyka. Witam też wszystkich pozostałych państwa z urzędów, które odpowiadają za akty, które będziemy rozpatrywali. Witam też naszego eurodeputowanego, pana Jarosława Dudę.

(Poseł do Parlamentu Europejskiego Jarosław Duda: Dzień dobry.)

Punkt 1. porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Rady ustalającego uprawnienia do połowów na 2020 rok dla niektórych stad ryb i grup stad ryb w Morzu Bałtyckim oraz zmieniającego rozporządzenie (UE) 2019/124 w odniesieniu do uprawnień do połowów w innych wodach – COM(2019) 380

Przechodzimy do punktu pierwszego porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Rady ustalającego uprawnienia do połowów na 2020 r. dla niektórych stad ryb i grup stad ryb w Morzu Bałtyckim oraz zmieniającego rozporządzenie 2019/124 w odniesieniu do uprawnień do połowów w innych wodach. Dokument o sygnaturze COM(2019) 380.

Pragnę poinformować, że komisja otrzymała projekt stanowiska rządu dotyczącego rozpatrywanego dokumentu na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy kooperacyjnej.

Poproszę panią minister o przedstawienie projektu stanowiska rządu.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Anna Moskwa:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Wysoka Komisjo!

Stanowisko rządu dotyczy kwot połowowych dla Polski, ale też dla innych państw Unii Europejskiej. Zasadniczo posiedzenie Rady już się odbyło – w poniedziałek, wtorek. Nasze stanowisko obejmowało dwa główne postulaty: po pierwsze, chodziło o działania ekologiczne zmierzające do zregenerowania zasobów, z drugiej strony – o odpowiedni wymiar społeczno-ekonomiczny, czyli, innymi słowy, o odpowiednie rekompensaty, inne instrumenty finansowe dla rybaków. W związku z tym, że jest już po posiedzeniu Rady, krótko tylko przedstawię, jakie są jego efekty.

W przypadku Polski dużych zmian w stosunku do pierwotnego stanowiska nie było. Dorsz, 25–32. Ten obszar, który nas dotyczy, to 2 tysiące ton, wyłącznie przyłów. To produkcja 92-procentowa w stosunku do poprzedniej kwoty połowowej. Dla nas bardzo ważny jest okres ochronny, od 1 maja do 31 sierpnia. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

I poproszę pana senatora Chróścikowskiego o przedstawienie projektu opinii komisji.

Senator Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Oczywiście niezadowolenie na pewno jest, skoro mamy mniejsze kwoty połowowe. Ale w związku z tym, że już jest po… nie mamy wpływu na to. Popieramy stanowisko rządu.

Przewodniczący Marek Rocki:

Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?

Rozumiem, że nie mamy innego wyjścia, jak tylko przyjąć poparcie dla projektu aktu w takim stanie.

Przechodzimy wobec tego do punktu drugiego porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady, zmieniającego rozporządzenie nr 1309/2013 w sprawie Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji…

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Dobrze, okej.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Będzie?

(Głos z sali: Zaraz zadzwonimy.)

Punkt 3. porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 2012/2002 w celu zapewnienia pomocy finansowej państwom członkowskim na pokrycie kosztów poważnego obciążenia finansowego powstałego wskutek wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii bez zawarcia umowy – COM(2019) 399

Z powodu nieobecności – na razie – senatora sprawozdawcy proponuję, żebyśmy rozpatrzyli punkt trzeci: wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie nr 2012/2002 w celu zapewnienia pomocy finansowej państwom członkowskim na pokrycie kosztów poważnego obciążenia finansowego powstałego wskutek wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii bez zawarcia umowy. Dokument o sygnaturze COM(2019) 399.

Projekt stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej otrzymaliśmy na podstawie art. 7 ustawy kooperacyjnej. Zgodnie z ust. 4 tego artykułu komisja może wyrazić opinię o projekcie aktu ustawodawczego.

Poproszę pana ministra Tułajewa – którego witam teraz oficjalnie – o przedstawienie projektu stanowiska rządu.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Sylwester Tułajew:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Wysoka Komisjo!

Na wstępie chciałbym poinformować, że stanowisko rządu Rzeczypospolitej Polskiej w odniesieniu do wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Rady 2012/2002 w celu zapewnienia pomocy finansowej państwom członkowskim na pokrycie kosztów poważnego obciążenia finansowego powstałego wskutek wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii bez zawarcia umowy zostało przyjęte przez Komitet do Spraw Europejskich w trybie obiegowym w dniu 24 września 2019 r.

Działając w duchu solidarności europejskiej, rząd RP rozumie potrzebę przygotowania się do udzielenia wsparcia państwom członkowskim, które mogą doświadczyć poważnych skutków społecznych i gospodarczych związanych z opuszczeniem przez Zjednoczone Królestwo Unii Europejskiej bez umowy. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej jednocześnie podkreśla, że wskazanie funduszu solidarności Unii Europejskiej jako zasadniczego instrumentu wsparcia związanego z negatywnymi skutkami bezumownego wyjścia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej może być niekorzystne dla niektórych państw członkowskich z uwagi na ograniczenie środków funduszu solidarności przeznaczonych na pomoc w przypadku klęsk żywiołowych.

Z punktu widzenia finansowych interesów Polski wydaje się, że proponowane rozwiązanie nie jest korzystne ze względu na przewidywaną niską partycypację naszego kraju w nowym mechanizmie.

Ponadto wskazanie funduszu solidarności Unii Europejskiej jako podstawowego instrumentu wsparcia może budzić wątpliwości. Należy podkreślić, że fundusz na cele związane z usuwaniem klęsk żywiołowych miałby zostać zmniejszony o 50% w okresie 2 lat. W sytuacji coraz częściej występujących na terenie Europy klęsk żywiołowych ograniczenie podstawowej sfery aktywności funduszu obarczone jest zbyt wysokim ryzykiem.

W ocenie rządu Rzeczypospolitej Polskiej zasadne jest dalsze poszukiwanie optymalnych rozwiązań kompensacyjnych związanych z brexitem. W związku z powyższym rząd RP podchodzi do przedmiotowego wniosku z rezerwą. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

I poproszę pana senatora Stanisławka o przedstawienie projektu opinii komisji.

Senator Andrzej Stanisławek:

Komisja popiera stanowisko rządu. Jest bardzo dobrą inicjatywą to, żeby pomóc krajom, które najbardziej ucierpią w związku z wyjściem bezumownym Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Zastrzeżenia rządu też podtrzymujemy, ponieważ brakuje oceny skutków regulacji. Ale jest to cenna inicjatywa i uważam, że należy ją poprzeć. Tak że popieramy inicjatywę rządu. Dziękuję.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby w tej sprawie wyrazić swoją opinię? Nie widzę zgłoszeń.

Stwierdzam, że komisja popiera stanowisko rządu.

Wracamy do punktu drugiego…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Dziękuję panu ministrowi.

Punkt 2. porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1309/2013 w sprawie Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (2014–2020) – COM(2019) 397

W punkcie drugim jest wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie nr 1309/2013 w sprawie Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (2014–2020). Dokument o sygnaturze COM(2019) 397.

Projekt stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej otrzymaliśmy na podstawie art. 7 ustawy kooperacyjnej. Zgodnie z ust. 4 tego artykułu komisja może wyrazić opinię o projekcie aktu ustawodawczego.

Poproszę panią dyrektor Małgorzatę Mikę o przedstawienie projektu stanowiska rządu.

Zastępca Dyrektora Departamentu Europejskiego Funduszu Społecznego w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju Małgorzata Mika:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Wysoka Komisjo!

Ja przedstawię stanowisko rządu dotyczące zmiany rozporządzenia w zakresie Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji – w skrócie EFG.

Generalnie zmiana ta polega na umożliwieniu wspierania pracowników zwolnionych w wyniku prawdopodobnych zakłóceń gospodarczych spowodowanych wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej bez umowy. Jest to ryzyko, które pojawia się na horyzoncie. Generalnie to my, jako Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju, odpowiadamy w Polsce za zarządzanie Europejskim Funduszem Dostosowania do Globalizacji. Pełnimy funkcję instytucji zarządzającej. Instytucjami pośredniczącymi są wojewódzkie urzędy pracy. A wsparcie dla pracowników, którzy mogą być zwalniani w związku z takimi właśnie zakłóceniami gospodarczymi, jest udzielane przez właściwe miejscowo powiatowe urzędy pracy.

Tutaj chciałabym powiedzieć, że Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji jest funduszem, który jest zbieżny pod względem zakresu wsparcia z Europejskim Funduszem Społecznym, jednak w odróżnieniu od Europejskiego Funduszu Społecznego jest on uruchamiany nie na podstawie programu operacyjnego, lecz na podstawie wniosku o wkład, który jest składany bezpośrednio do Komisji Europejskiej. Ten fundusz ma charakter interwencyjny, czyli używamy go wówczas, kiedy zachodzi taka potrzeba, czyli gdy jest taka sytuacja, że pojawiają się zakłócenia, które odczuwają przedsiębiorstwa i następuje zwolnienie pracowników. Wydaje się, że omawiana właśnie zmiana rozporządzenia, która polega na uwzględnieniu tej przesłanki, by również te zakłócenia, które będą wynikały z bezumownego wyjścia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej, też mogły jak gdyby być… Wskazane jest, aby były one w zakresie tych przesłanek, które są wskazane w tym rozporządzeniu. A więc rząd polski jak najbardziej popiera te zmiany, które są proponowane, wprowadzane do rozporządzenia.

Jednocześnie chciałabym zaznaczyć, że to stanowisko rządu jest stanowiskiem wspólnym – było ono negocjowane z naszym resortem, z Ministerstwem Finansów, z Ministerstwem Przedsiębiorczości i Technologii, z Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz z Ministerstwem Spraw Zagranicznych. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Projekt opinii komisji przedstawi pan senator Majer.

Senator Ryszard Majer:

Panie Przewodniczący! Panie Ministrze! Wysoka Komisjo!

To jest jedno z rozporządzeń okołobrexitowych. Myśmy już na posiedzeniach naszej komisji przyjmowali kilka takich rozporządzeń, dyrektyw, które mają zabezpieczyć interesy obywateli naszego kraju – i szerzej: Unii Europejskiej – którzy znaleźli się w różnych relacjach ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, na wypadek, gdyby wyszło ono z Unii bez umowy. Jest to jedno z takich rozporządzeń. Pani dyrektor dość szczegółowo je zreferowała, tak że ja ograniczę się do podkreślenia tego, że w opinii naszych analityków rozporządzenie nie narusza zasady pomocniczości. Jesteśmy zgodni ze stanowiskiem rządu, że jest ono potrzebne na wypadek bezumownego brexitu. Bardzo dziękuję.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Kto z państwa senatorów chciałby zabrać głos? Nie widzę zgłoszeń.

Stwierdzam, że komisja popiera stanowisko rządu.

Punkt 4. porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie środków dotyczących wykonania i finansowania budżetu ogólnego Unii w 2020 r. w związku z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z Unii – COM(2019) 461

Przechodzimy do punktu czwartego: wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie środków dotyczących wykonania i finansowania budżetu ogólnego Unii w 2020 r. w związku z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z Unii. Dokument o sygnaturze COM(2019) 461.

Projekt stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej otrzymaliśmy na podstawie art. 7 ustawy kooperacyjnej. Zgodnie z ust. 4 tego artykułu komisja może wyrazić opinię o projekcie aktu ustawodawczego.

Poproszę pana ministra Wawrzyka o przedstawienie projektu stanowiska rządu.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Piotr Wawrzyk:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Wysoka Komisjo!

To jest projekt, który zakłada, że w przypadku bezumownego brexitu podmioty brytyjskie będą otrzymywały takie wypłaty, jakie im się należą z budżetu unijnego, przy założeniu, że Wielka Brytania w sytuacji, tak jak powiedziałem, bezumownego brexitu będzie wpłacała do unijnego budżetu tyle, ile powinna, do zakończenia obecnej perspektywy finansowej, ale też tak, jak to wynika z umowy o brexicie, gdyby do tego umownego brexitu doszło. Inaczej mówiąc: jest to taki pomost, który umożliwi w przypadku bezumownego brexitu zastosowanie tych przepisów odnoszących się do finansowania i budżetu unijnego, które są zawarte w umowie brexitowej. Dziękuję.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Poproszę pana senatora Stanisławka o przedstawienie projektu opinii komisji.

Senator Andrzej Stanisławek:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Komisja popiera stanowisko rządu, ponieważ celem, przedmiotem tego wniosku jest przedłożenie do 2020 r. ram awaryjnych określonych w rozporządzeniu Rady. Pozwoli to przede wszystkim przyjąć stanowisko, że jesteśmy za uporządkowanym wyjściem Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej. A jednocześnie Unia stoi na stanowisku – i to popieramy – że nie może to być wyjście bez konsekwencji finansowych dla Wielkiej Brytanii, dlatego że negatywne skutki brexitu dotkną nie tylko Wielką Brytanię, ale też inne kraje, które współpracują z Wielką Brytanią. Dlatego popieramy stanowisko rządu. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Czy ktoś z panów senatorów chce zabrać głos? Nie widzę zgłoszeń.

Stwierdzam, że komisja popiera stanowisko rządu.

Porządek obrad tego posiedzenia został wyczerpany.

Zamykam to posiedzenie…

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Punkt 5. porządku obrad: akty ustawodawcze bez uwag – propozycja: COM(2019) 396, COM(2019) 398, COM(2019) 620

A, przepraszam. Prezydium komisji w punkcie piątym proponuje przyjąć bez uwag projekty ustawodawcze COM(2019) 396, 398, 620.

Czy są inne propozycje w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń.

Stwierdzam, że komisja zaakceptowała tę propozycję.

I teraz stwierdzam, że porządek został wyczerpany.

Informuję też, że kolejne posiedzenie komisji odbędzie się w tej sali o 10.00.

Zamykam to posiedzenie.

Dziękuję, Panie Ministrze.

(Koniec posiedzenia o godzinie 9 minut 17)