Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej (206.)

w dniu 26 lutego 2019 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Danii w sprawie rozgraniczenia obszarów morskich na Morzu Bałtyckim, podpisanej w Brukseli dnia 19 listopada 2018 r. (druk senacki nr 1103, druki sejmowe nr 3135 i 3168).

2. Rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Decyzji Rady (UE, Euratom) 2018/994 z dnia 13 lipca 2018 r. zmieniającej Akt dotyczący wyborów członków Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich, załączony do decyzji Rady 76/787/EWWiS, EWG, Euratom z dnia 20 września 1976 r. (druk senacki nr 1104, druk sejmowy nr 3177).

(Początek posiedzenia o godzinie 8 minut 05)

(Posiedzeniu przewodniczy zastępca przewodniczącego Waldemar Sługocki)

Zastępca Przewodniczącego Waldemar Sługocki:

Dzień dobry, witam państwa bardzo serdecznie na dzisiejszym posiedzeniu komisji.

Witam panie i panów senatorów, a także witam naszych gości. Witam pana ministra Piotra Wawrzyka, podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Witam, Panie Ministrze. Witam także współpracowników pana ministra: pana Konrada Marciniaka, zastępcę dyrektora Departamentu Prawno-Traktatowego – witam, Panie Dyrektorze – a także naczelnika w Departamencie Prawno-Traktatowym, pana Piotra Czepulonisa. Wiem, że miał być też przedstawiciel… Czy są przedstawiciele Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji? Nie ma pani minister, ale rozumiem, że pan minister będzie też referował te kwestie mieszczące się w kolejnym punkcie. Są obecni, jak rozumiem, pan Kamil Rybka, główny specjalista… Przepraszam, wcześniej powinienem przywitać panią Katarzynę Krzywdę, dyrektor Departamentu Gospodarki Morskiej. Jest z nami, jak rozumiem, Ministerstwo Cyfryzacji. Jest pani minister Wanda Buk, podsekretarz stanu w Ministerstwie Cyfryzacji. Serdecznie witam panią minister na tym posiedzeniu komisji. Witam także panią Katarzynę Prusak-Górniak, dyrektor Departamentu Prawnego, i pana Sylwestra Szczepaniaka, zastępcę dyrektora Departamentu Prawnego.

Proszę państwa, na dzisiejszym posiedzeniu komisji w porządku obrad mamy do rozpatrzenia 2 punkty: rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Danii w sprawie rozgraniczenia obszarów morskich na Morzu Bałtyckim, podpisanej w Brukseli dnia 19 listopada 2018 r., oraz rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Decyzji Rady 2018/994 z dnia 13 lipca 2018 r. zmieniającej Akt dotyczący wyborów członków Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich. Ten akt jest załączony do decyzji Rady 76/787/EWWiS, EWG, Euratom z dnia 20 września 1976 r.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Danii w sprawie rozgraniczenia obszarów morskich na Morzu Bałtyckim, podpisanej w Brukseli dnia 19 listopada 2018 r. (druk senacki nr 1103, druki sejmowe nr 3135 i 3168)

Zaczniemy naturalnie od punktu pierwszego.

Bardzo proszę, Panie Ministrze. Oddaję panu głos.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Piotr Wawrzyk:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Ustawa dotycząca ratyfikacji umowy między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Danii w sprawie delimitacji, wyznaczenia granicy morskiej na Bałtyku, dotyczy uregulowania sytuacji, która spowodowana została 40 lat temu utworzeniem wyłącznych stref ekonomicznych między tymi 2 państwami. W efekcie powstała tzw. szara strefa, czyli obszar nakładających się na siebie roszczeń tych państw.

Zgodnie z tym, co wynika z prawa międzynarodowego oraz orzecznictwa sądów międzynarodowych w tego rodzaju sprawach, z jednej strony przyjęliśmy zasadę, że podstawą do rozgraniczenia roszczeń jest tzw. linia mediany, czyli równa odległość między Bornholmem a polskim wybrzeżem. Z drugiej strony z uwagi na szczególne okoliczności dopuszczane przez prawo międzynarodowe i orzecznictwo możliwe są odstępstwa od linii mediany jako linii dzielącej ostatecznie obszary wyłącznych stref ekonomicznych tych 2 państw. W przypadku Bałtyku linia mediany ma zasadnicze znaczenie przy podziale tego rodzaju roszczeń, tego rodzaju stref, niemniej jednak z uwagi na te szczególne okoliczności, dopuszczane zwykle w prawie międzynarodowym, wielkość wybrzeży obu państw jest najczęściej zasadniczym elementem pozwalającym na wprowadzenie odstępstw od linii mediany jako linii, wzdłuż której przeprowadza się tę delimitację.

My wynegocjowaliśmy taki podział tej szarej strefy, którego podstawą jest właśnie linia mediany, tak jak w przypadku innych państw, z tym że 20% tego obszaru spornego poza tą linią będzie przysługiwało Rzeczypospolitej. To jest o tyle istotne, że w innych tego rodzaju przypadkach – przede wszystkim na Bałtyku, ale nie tylko – zwykle jest tak, że to właśnie linia mediany decyduje, nic więcej.

W tym przypadku uzyskaliśmy te 20%, a więc wynegocjowaliśmy z Danią mniej więcej 4 razy lepsze warunki niż np. Niemcy i Szwecja, które też przeprowadziły taką właśnie delimitację na Bałtyku. Tamte odstępstwa wynosiły kilka procent, a w naszym przypadku to jest 20%, więc wydaje się, że te warunki są, przynajmniej w naszym przekonaniu, bardzo dobre – lepsze, niż wynegocjowano w innych tego rodzaju sprawach. Dziękuję bardzo.

Zastępca Przewodniczącego Waldemar Sługocki:

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.

Czy ktoś z gości chciałby jeszcze zabrać głos w sprawie tego punktu? Nie.

Dziękuję.

A panie i panowie senatorowie?

Bardzo proszę, Panie Senatorze.

Senator Rafał Ślusarz:

Czy przez te 40 lat były jakieś konflikty w tej szarej strefie? Rozumiem, że byłyby to konflikty pomiędzy rybakami duńskimi i polskimi.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Piotr Wawrzyk:

Trudno mówić o konfliktach, dlatego że większość kwestii, które mogłyby takie konflikty rodzić, jak np. badania dna morskiego, kwestie dotyczące innych badań naukowych na tym terenie czy chociażby odwierty, wymagała zgody obu państw. Nie było takich sytuacji, w których jedna ze stron nie wyrażałaby zgody, ale też tych badań w zasadzie nie prowadzono, tak aby nie powodować powstawania sytuacji konfliktowych. Mieliśmy do czynienia ze swego rodzaju patem. Kiedy zostanie przeprowadzona ta ewentualna delimitacja, w części tej szarej strefy, w tych 20%, będziemy mieli pełne prawo do samodzielnego prowadzenia tego rodzaju działań. Dziękuję.

Zastępca Przewodniczącego Waldemar Sługocki:

Dziękuję bardzo.

Czy jeszcze ktoś z pań i panów senatorów chciałby coś dodać? Nie.

Dziękuję bardzo.

Przechodzimy zatem do głosowania.

Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem ustawy o ratyfikacji umowy między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Danii? Bardzo proszę. (6)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Dziękuję bardzo.

Jednomyślnie.

(Głos z sali: Bez poprawek.)

Tak, bez poprawek.

Przechodzimy do punktu…

(Głosy z sali: Sprawozdawca.)

Może pan, Panie Senatorze Ślusarz? Jeśli mogę prosić…

(Senator Rafał Ślusarz: Wiedziałem, że zadanie pytania tak się skończy.)

(Wesołość na sali)

Wykazał się pan dużym zainteresowaniem tą sprawą.

Dziękuję bardzo.

Czy panie i panowie senatorowie akceptują kandydaturę pana senatora?

(Głosy z sali: Tak, tak.)

Dziękuję bardzo. Dziękuję.

Jest sprawozdawca.

Punkt 2. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Decyzji Rady (UE, Euratom) 2018/994 z dnia 13 lipca 2018 r. zmieniającej Akt dotyczący wyborów członków Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich, załączony do decyzji Rady 76/787/EWWiS, EWG, Euratom z dnia 20 września 1976 r. (druk senacki nr 1104, druk sejmowy nr 3177)

Przechodzimy zatem do punktu drugiego: rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Decyzji Rady 2018/994 z dnia 13 lipca 2018 r. zmieniającej Akt dotyczący wyborów członków Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich.

Czy pan minister zreferuje także ten punkt?

Bardzo proszę, Panie Ministrze.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Piotr Wawrzyk:

Decyzja Rady dotycząca wyborów bezpośrednich do Parlamentu Europejskiego daje możliwość wprowadzenia w prawie krajowym różnych form ułatwiających głosowanie, takich jak głosowanie korespondencyjne, elektroniczne czy internetowe, a także wprowadza terminy wcześniejszej prezentacji kandydatów.

Przy czym konieczne są 2 zastrzeżenia. Z reguły akt prawny w postaci decyzji nie podlega ratyfikacji, jednak w tym przypadku jest to konieczne o tyle, że sprawa dotyczy praw i wolności obywatelskich. Decyzja dotyczy realizacji praw wyborczych i stąd konieczny jest tryb wyrażenia ustawowej zgody na ratyfikację.

I druga kwestia. Przyjęcie tej decyzji nie spowoduje konieczności wprowadzenia zmian w prawie krajowym. Dziękuję bardzo.

Zastępca Przewodniczącego Waldemar Sługocki:

Serdecznie dziękuję, Panie Ministrze.

Czy ktoś z państwa, z zaproszonych gości, chce zabrać głos? Nie.

Dziękuję.

A panie i panowie senatorowie? Pan senator Ślusarz nie ma pytań?

(Wesołość na sali)

Zachęcam, Panie Senatorze.

(Senator Rafał Ślusarz: Zostałem ostrzeżony.)

(Senator Marek Pęk: Ja zostanę sprawozdawcą.)

Nie ma pytań.

Pan senator Marek Pęk wyraził ochotę, by być senatorem sprawozdawcą. Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Rozumiem, że pani senator to akceptuje.

Przejdźmy do głosowania.

Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem ustawy? (6)

Jednomyślnie. Nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał.

(Głos z sali: Sprawozdawcą będzie senator Pęk.)

Tak, pan Marek Pęk. Pan senator Marek Pęk będzie sprawozdawcą.

Jak rozumiem, to wszystko, jeśli chodzi o dzisiejsze posiedzenie komisji.

Serdecznie dziękuję zaproszonym gościom. Życzę państwu miłego, słonecznego dnia. Słońce jest już za oknem, tak że myślę, że będzie on słoneczny. Dziękuję paniom i panom senatorom. Życzę wszystkim udanego dnia. Dziękuję bardzo.

Zamykam posiedzenie.

(Koniec posiedzenia o godzinie 8 minut 17)