Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych (116.)

w dniu 18 grudnia 2017 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności (druk senacki nr 695, druk sejmowy nr 2131).

2. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (druk senacki nr 691, druki sejmowe nr 2056, 2099 i 2099-A).

3. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 690, druki sejmowe nr 2068, 2100 i 2100-A).

(Początek posiedzenia o godzinie 20 minut 00)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Grzegorz Bierecki)

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Otwieram sto szesnaste posiedzenie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych.

Witam państwa senatorów. Witam panów ministrów wraz z osobami towarzyszącymi.

Porządek obrad przewiduje 3 punkty. Punkt pierwszy to rozpatrzenie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności; druk senacki nr 695. Punkt drugi to rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług; druk senacki nr 691. Punkt trzeci to rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej oraz niektórych innych ustaw; druk senacki nr 690.

Czy w posiedzeniu biorą udział osoby zawodowo zajmujące się działalnością lobbingową? Nie ma takich.

Informuję o odbywającej się transmisji internetowej naszych obrad.

Przystępujemy do realizacji porządku obrad.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności (druk senacki nr 695, druk sejmowy nr 2131)

W punkcie pierwszym jest ustawa zmieniająca ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności, druk senacki nr 695, uchwalona na pięćdziesiątym czwartym posiedzeniu Sejmu 14 grudnia na podstawie projektu poselskiego.

Do reprezentowania rządu w toku prac parlamentarnych upoważniony został minister rozwoju i finansów. Wiem, że pan dyrektor ma pełnomocnictwo, jest upoważniony.

Zapraszamy, Panie Dyrektorze, do krótkiego przedstawienia ustawy.

Zastępca Dyrektora Departamentu Poboru Podatków w Ministerstwie Finansów Piotr Szewczuk:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Rzeczywiście, działając z upoważnienia pana ministra Pawła Cybulskiego, chciałbym przedstawić stanowisko rządu w zakresie poselskiego projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności – no, nazwa dość długa. Generalnie ustawa dotyczy zmiany terminu wejścia w życie znowelizowanych przepisów wprowadzających do obiegu prawnego Rejestr Należności Publicznoprawnych. Tak naprawdę ustawa proponuje tylko ujednolicony termin wejścia w życie tych przepisów, czyli 1 lipca. Zgodnie z pierwotnymi zapisami były wskazane 2 terminy: 1 stycznia – dla naczelników urzędów skarbowych działających jako organy wierzycielskie, 1 czerwca – dla jednostek samorządu terytorialnego. Teraz zaproponowano wprowadzenie jednolitej daty 1 lipca 2018 r.

Jak wskazano w uzasadnieniu, zmiana jest podyktowana koniecznością dokonania kompleksowych zmian w zakresie kilku systemów informatycznych użytkowanych przez ministra finansów, szefa KAS i inne organy występujące jako wierzyciele w zakresie poszczególnych kategorii należności pieniężnych podlegających wprowadzeniu do rejestru. Chodzi o takie dostosowanie, które pozwoli na automatyzację tego procesu. Dotychczasowa data wejścia w życie nie uwzględniała wszystkich toczących się oraz projektowanych zmian w systemach informatycznych Ministerstwa Finansów czy szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Tutaj niezależnie od samego wdrożenia nowego rozwiązania, jakim jest Rejestr Należności Publicznoprawnych, niezbędne jest wykonanie dodatkowych prac, które pozwolą na kompletne dostosowanie funkcjonujących systemów informatycznych w zakresie udostępnienia tej funkcjonalności. Dotyczy to należności z tytułu zobowiązań podatkowych, ceł, należności karnoskarbowych, grzywien nałożonych w drodze mandatu karnego. Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów szacowana czasochłonność tego pełnego dostosowania systemów wierzycielskich wynosi co najmniej 5 miesięcy. I stąd propozycja przesunięcia terminu – to jest troszeczkę zaokrąglone – o 6 miesięcy. W ocenie rządu zmiana ta zagwarantuje stabilność i pełną funkcjonalność tego rozwiązania.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo dziękuję.

Biuro Legislacyjne. Bardzo proszę.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

Biuro Legislacyjne nie zgłasza uwag szczegółowych do tej ustawy. Chcielibyśmy tylko zauważyć, że termin uchwalenia ustawy, czyli 14 grudnia, plus harmonogram prac w parlamencie, w Senacie nad ustawą – wszystko to skutkuje tym, że ustawa nie będzie miała minimalnego wymaganego vacatio legis wynoszącego 14 dni. No, trzeba być tego świadomym. Niestety, nie mogę zaproponować żadnej poprawki, dlatego że przepisy te muszą wejść w życie 1 stycznia, żeby ustawodawca osiągnął cel. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos? Nie.

Dziękuję bardzo.

Nie widzę też, żeby ktoś z zaproszonych gości się zgłaszał.

W takim razie zamykam dyskusję.

Składam wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Czy są inne wnioski? Nie ma.

Dziękuję bardzo.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tego wniosku? (5)

Dziękuję bardzo. Jednogłośnie za.

Ustawa uzyskała poparcie komisji.

W takim razie pozostaje nam tylko wybór sprawozdawcy.

Czy pan senator Mróz się zgodzi?

Dziękuję bardzo. Mamy sprawozdawcę.

Punkt 2. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (druk senacki nr 691, druki sejmowe nr 2056, 2099 i 2099-A)

Przystępujemy do realizacji punktu drugiego: ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, druk senacki nr 691, także uchwalona na pięćdziesiątym czwartym posiedzeniu Sejmu 14 grudnia na podstawie projektu rządowego.

Ustawa ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej, w szczególności wykonanie wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Do komisji wpłynęły uwagi od Nestlé Polska. Uwagi, które wpłynęły, zamieszczono na stronie internetowej.

Do prezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych upoważniony jest minister rozwoju i finansów.

Bardzo proszę, Panie Ministrze, o krótkie przedstawienie ustawy.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Paweł Gruza:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Wysoka Komisjo!

Przedłożony projekt ustawy ma na celu eliminację uchybienia stwierdzonego przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 4 czerwca 2015 r. w sprawie nr 678/13, w którym to wyroku Trybunał uznał, że zakres naszej stawki obniżonej VAT w wysokości 8% jest zbyt hojny, zbyt szeroki. I stąd taka, a nie inna propozycja legislacyjna.

Po pierwsze, proponujemy uchylenie poz. 82 załącznika nr 3 ustawy, w której wymienione są cysteina, cystyna i ich pochodne. Są to specjalistyczne środki spożywcze i farmaceutyczne.

Ponadto projekt przewiduje uchylenie poz. 92, która dotychczas obejmowała czy jeszcze obejmuje niektóre wyroby higieniczne lub farmaceutyczne z gumy. W tej pozycji mieszczą się m.in. osłonki antykoncepcyjne, cewki, strzykawki, zbiorniki, rozpylacze, kroplomierze, odciągacze do mleka, smoczki, butelki na gorącą wodę, worki tlenowe, specjalne poduszki pneumatyczne dla chorych. Niemniej jednak chcielibyśmy bardzo podkreślić to, że uchylenie tej pozycji w ustawie, czyli w załączniku nr 3, nie powoduje automatycznego objęcia tych towarów stawką podstawową 23%, albowiem zachowana jest stawka dla towarów spełniających kryteria wyrobów medycznych. A wiele z tych wymienionych przeze mnie przed chwilą towarów takie kryterium spełnia, w tym także niektóre osłonki antykoncepcyjne.

Wyłączono soczewki, które nie służą do korekty wzroku, z przywileju stawki obniżonej.

Wprowadzono też dodatkowy zapis umożliwiający objęcie stawką obniżoną smoczków dla niemowląt i dzieci, w szczególności przeznaczonych do celów medycznych. Oznacza to, że zdecydowana większość tego typu produktów nadal będzie korzystać ze stawki obniżonej.

Skutki budżetowe przewidywane w związku z tą ustawą są pomijalne, mieszczące się w kwocie około 1,5 miliona zł rocznie. W związku z tym trudno tutaj nawet mówić o istotnym skutku społecznym…

(Głos z sali: Ubytku…)

…ubytku… skutku społecznym.

Termin wprowadzenia tej ustawy w życie jest zdeterminowany wymogami unijnymi, które są co prawda niesprecyzowane, niemniej jednak jesteśmy w tym szczególnym okresie, w którym te sprawy mogą być podjęte przez Komisję Europejską. Dlatego proponujemy szybki termin wprowadzenia tej ustawy w życie.

Przypomnę, że na forum Unii Europejskiej toczą się prace na temat poluzowania w dyrektywie gorsetu stawek obniżonych. Te prace miały się zakończyć we wrześniu. Niestety, przesuwają się na I kwartał przyszłego roku. Mieliśmy nadzieję, że doczekamy tych zapowiadanych zmian w dyrektywie i nie będziemy musieli składać tej zmiany ustawowej. Jednak ze względu na przeciągające się prace i brak konsensusu na poziomie Unii Europejskiej jesteśmy zmuszeni przedstawić tę ustawę. Ale, tak jak mówię, na te produkty, które mają wysoki walor społeczny, typu smoczki, nie będzie efektywnie podwyższony VAT. Dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Biuro Legislacyjne. Bardzo proszę.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Szymon Giderewicz:

Dziękuję bardzo.

Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

W opinii Biura Legislacyjnego ustawa nie budzi zastrzeżeń o charakterze technicznolegislacyjnym. Chcielibyśmy jedynie zasygnalizować tę wątpliwość, którą podnosił minister spraw zagranicznych w swojej opinii, dołączonej także do projektu ustawy przekazanej do Sejmu. Ona dotyczy poz. 107a obejmującej właśnie smoczki dla dzieci, w szczególności przeznaczone do celów medycznych. Wątpliwość bierze się stąd, że dyrektywa VAT-owska pozwala stosować obniżoną stawkę podatku w zasadzie do towarów przeznaczonych do celów medycznych, a brzmienie poz. 107a zakłada, że będą tą obniżoną stawką objęte także smoczki przeznaczone do innych celów niż medyczne. I my tę opinię ministra spraw zagranicznych również przytaczamy i tak jakby zauważamy ten sam problem. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos? Nie.

Dziękuję bardzo.

Czy ktoś z zaproszonych gości chce zabrać głos? Nie ma gości do tego punktu.

W takim razie stawiam wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Czy są inne wnioski? Nie ma.

Dziękuję.

Przystępujemy do głosowania w takim razie.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tego wniosku? (5)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (1)

Dziękuję bardzo. Ustawa uzyskała poparcie komisji.

Wiem, że pan senator Włosowicz chciałby się zająć tą ustawą.

(Senator Jacek Włosowicz: Tak.)

Tak więc mamy sprawozdawcę komisji.

Dziękuję bardzo.

Punkt 3. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 690, druki sejmowe nr 2068, 2100 i 2100-A)

Przechodzimy do kolejnego punktu porządku obrad, jakim jest ustawa o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej oraz niektórych innych ustaw – bardzo dziękuję, Panie Ministrze, dziękuję bardzo – druk senacki nr 690.

To także ustawa uchwalona na pięćdziesiątym czwartym posiedzeniu Sejmu 14 grudnia na podstawie projektu rządowego. Ustawa dotyczy dostosowania polskiego prawa do przepisów Unii Europejskiej odnoszących się do działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.

Do komisji wpłynęły uwagi od Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej. Wszystkie materiały są zamieszczone na stronie internetowej komisji.

Do prezentowania stanowiska rządu upoważniony jest minister rozwoju i finansów.

Bardzo proszę pana ministra Nowaka o krótkie przedstawienie ustawy.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Nowak:

Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.

Szanowni Państwo!

Przedstawiam państwu ustawę o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej oraz niektórych innych ustaw. Ustawa wprowadza zmiany w przepisach ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych oraz ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o obligacjach. Konieczność nowelizacji ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej wynika z uzasadnionej opinii Komisji Europejskiej skierowanej w dniu 17 maja bieżącego roku do Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 258 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w związku z brakiem zawiadomienia o środkach transpozycji do prawa krajowego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, tzw. dyrektywy Solvency II, Wypłacalność II, oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie uprawnień Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych oraz Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych, tzw. dyrektywy Omnibus II. Zarówno dyrektywa Wypłacalność II, jak i dyrektywa Omnibus II zostały implementowane do krajowego porządku prawnego właśnie w drodze ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Przepisy tej ustawy weszły w życie z dniem 1 stycznia 2016 r., a więc zgodnie z terminem wejścia w życie przewidzianym w wymienionych dyrektywach. Niemniej w uzasadnionej opinii Komisja Europejska wskazała na brak implementacji kilku przepisów obu dyrektyw. Po przeprowadzonej analizie uzasadnionej opinii Komisji Europejskiej zgodzono się ze zgłoszonymi uwagami. W związku z tym wprowadza się do ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej następujące przepisy.

Po pierwsze, chodzi o przepis dotyczący wewnętrznych zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji zawierający definicję tych podmiotów i określający wymogi informacyjne wobec organu nadzoru oraz wysokość dolnego progu minimalnego wymogu kapitałowego dla tych podmiotów.

Po drugie, chodzi o przepisy dające organowi nadzoru możliwość wydania ograniczenia lub zakazu swobodnego rozporządzania aktywami umiejscowionymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek organu nadzorczego z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, który sprawuje nadzór nad zakładem ubezpieczeń lub zakładem reasekuracji wykonującym działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez oddział lub na zasadzie swobody świadczenia usług.

Po trzecie, chodzi o przepisy określające zasady koasekuracji w Unii Europejskiej, a po czwarte, o środki przejściowe dotyczące zbywalnych papierów wartościowych lub innych instrumentów finansowych opartych na pożyczkach przekształconych, które to papiery zostały wyemitowane przed dniem 1 stycznia 2011 r., a także instrumentów kapitałowych nabytych przez zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji do dnia 1 stycznia 2016 r.

Ponadto wskutek zgłoszonej poprawki poselskiej ustawa uchyla ust. 5 w art. 366 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Celem takiego rozwiązania jest rezygnacja z obowiązku przekazywania Komisji Nadzoru Finansowego przez zakłady ubezpieczeń dokumentów zawierających kluczowe informacje w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie dokumentów zawierających kluczowe informacje dotyczące detalicznych produktów zbiorowego inwestowania i ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych. Uchylenie przepisu zapewni również równe zasady prowadzenia działalności przez polskie zakłady ubezpieczeń w stosunku do zakładów zagranicznych.

Niniejsza ustawa w art. 2 wprowadza zmiany w ustawie o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych. Zmiany dotyczą treści przepisów art. 5 tej ustawy określającego liczbę członków zarządu Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych, potocznie zwanej KUKE. Przepis ten zakłada, że zarząd KUKE składa się z nie więcej niż 4 członków, a nie jak dotychczas z 4 członków. Skala działalności KUKE powoduje, że zarząd spółki liczy obecnie mniej niż 4 członków i jest w stanie zapewnić efektywne funkcjonowanie. Zmiany te mają także na celu zapewnienie większej elastyczności sprawowania zarządu KUKE zgodnie z przepisami kodeksu spółek handlowych.

Niniejsza ustawa w art. 3 i 4 wprowadza zmiany w ustawie o obligacjach. Wprowadzona w art. 3 ustawy zmiana polega na ustaleniu minimalnej wartości nominalnej obligacji podporządkowanej na poziomie 400 tysięcy zł lub równowartości tej kwoty wyrażonej w innej walucie, ustalonej przy zastosowaniu średniego kursu tej waluty ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w dniu podjęcia decyzji emitenta o emisji. Zakres podmiotowy projektowanej zmiany obejmuje m.in. banki krajowe, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, zakłady ubezpieczeń czy zakłady reasekuracji. Celem zmiany jest zapewnienie odpowiedniej ochrony klientów wymienionych instytucji finansowych nabywających obligacje podporządkowane. Art. 4 ustawy zawiera odpowiedni przepis przejściowy.

Uprzejmie proszę o pozytywne zaopiniowanie ustawy, przyjęcie jej bez poprawek. Bardzo dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.

Biuro Legislacyjne. Bardzo proszę.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Maciej Telec:

Dziękuję bardzo.

Ja chciałbym zwrócić państwa uwagę na jedną kwestię, która ze względu na terminarz prac nad ustawą już nie może być poprawiona w drodze poprawki. Chodzi właśnie o art. 366 ust. 5, o którym mówił pan minister. W art. 1 w pkcie 10 noweli proponuje się uchylenie tego przepisu. Jednak problem w tym, że ust. 5 w art. 366 jeszcze nie obowiązuje, bo on wejdzie w życie dopiero 1 stycznia, a przepis, który go uchyla, wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia tej noweli. Żeby zatem ten nasz przepis nie trafił w pustkę, a w konsekwencji ust. 5 w art. 366 nie ostał się w systemie, trzeba tak ustalić datę wejścia w życie ustawy, żeby ten przepis wszedł w życie dokładnie 1 stycznia. Wtedy te 2 ustawy będą ze sobą współgrać. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo za uwagę.

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos w kwestii tej ustawy? Nie.

Dziękuję bardzo.

Mieliśmy możliwość zapoznać się z materiałami i z debatą, która odbyła się w Sejmie. Jedyne pismo, które wpłynęło w związku z tą ustawą do komisji, to pismo od Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, ale pamiętam z debaty sejmowej deklarację pana ministra.

Czy pan minister zechciałby powtórzyć ją na posiedzeniu naszej komisji?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Nowak:

Tak, oczywiście. My praktycznie finalizujemy już prace nad ustawą o obligacjach. Generalnie będziemy dokonywać szerszej zmiany i m.in. wrócimy do tego postulatu. Wszystko wskazuje na to, że on powinien być pozytywnie rozpatrzony. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

W takim razie, skoro nie ma innych głosów, stawiam wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Czy są inne wnioski? Nie ma.

W takim razie przystępujemy do głosowania.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tego wniosku? (6)

Jednogłośnie za. Dziękuję bardzo.

Ustawa uzyskała poparcie komisji.

Jeżeli państwo pozwolą, ja się podejmę roli sprawozdawcy.

Dziękuję.

Zamykam nasze posiedzenie.

Bardzo dziękuję panu ministrowi, bardzo dziękuję państwu za przybycie.

(Koniec posiedzenia o godzinie 20 minut 20)