Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji (160.)

w dniu 11 lipca 2017 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (druk senacki nr 545, druki sejmowe nr 1562 i 1645).

(Początek posiedzenia o godzinie 16 minut 04)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Robert Mamątow)

Przewodniczący Robert Mamątow:

Serdecznie witam państwa.

Otwieram sto sześćdziesiąte posiedzenie Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji.

W porządku mamy jeden punkt: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia.

Ustawa dotyczy wprowadzenie udogodnień w zakresie sposobu uiszczania grzywny nałożonej w drodze mandatu karnego poprzez wprowadzenie formy bezgotówkowej i wykorzystanie w tym celu karty płatniczej lub innego instrumentu płatniczego.

Jest to projekt rządowy. Do reprezentowania rządu został wyznaczony pan z ministerstwa spraw wewnętrznych. Chciałem przywitać przedstawicieli ministerstwa spraw wewnętrznych: pana Andrzeja Sprycha; młodszego inspektora, pana Zdzisława Sudoła i pana Arkadiusza Kostusiaka. Witam także panią Mariannę Sidoroff z Ministerstwa Rozwoju. Witam oczywiście pana legislatora Michała Gila. Witam pana Piotra Andrzejewskiego… Tak?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Nie ma. Rozumiem. A tutaj jest wpisany, wpisał się.

(Głos z sali: Tak, ale myślał, że jest na posiedzeniu komisji kultury…)

Rozumiem. Okej.

Witam serdecznie panów senatorów.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (druk senacki nr 545, druki sejmowe nr 1562 i 1645)

Bardzo proszę pana Andrzeja Sprycha o przedstawienie zmian.

Dyrektor Departamentu Porządku Publicznego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Andrzej Sprycha:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Zaproponowane zmiany w ustawie – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia są nieduże, aczkolwiek wprowadzają istotne udogodnienie w zakresie sposobu uiszczania grzywny nałożonej w drodze mandatu karnego poprzez wprowadzenie właśnie formy bezgotówkowej, jak pan przewodniczący był łaskaw wspomnieć, z wykorzystaniem w tym celu karty płatniczej lub innego instrumentu płatniczego. Jest katalog otwarty instrumentów płatniczych, gdyż rynek w tym zakresie, jak wiemy, się rozwija i nie chcemy tutaj ustawowo, mówiąc kolokwialnie, domykać nazewnictwa tychże narzędzi.

Wprowadzenie proponowanych zmian ma szczególnie istotne znaczenie dla obcokrajowców, na których nakładane są mandaty karne i którzy to mogą je uiszczać na chwilę obecną jedynie w formie gotówkowej. Niejednokrotnie powoduje to problemy związane z tym, że po prostu najzwyczajniej w świecie obcokrajowiec nie zawsze dysponuje odpowiednią gotówką, a jednak w interesie państwa polskiego jest to, żeby nałożony mandat karny został wyegzekwowany. Nieposiadanie przez obcokrajowca środków pieniężnych w walucie polskiej, a posiadanie ich na koncie niejednokrotnie powoduje dodatkowe zaangażowanie policjantów, patroli policyjnych, które muszą udogodnić, wspomóc, ułatwić dotarcie obcokrajowcowi do bankomatu, żeby wypłacił środki finansowe. Wprowadzenie rozwiązania prawnego umożliwiającego zapłacenie mandatu karnego w formie bezgotówkowej ten problem rozwiązuje. Oczywiście nowe rozwiązania prawne adresowane są także do obywateli polskich, którzy obecnie mogą zapłacić mandat karny tylko w formie kredytowanej, a niejednokrotnie chcieliby uiścić go od razu na miejscu. To rozwiązanie prawne wprowadzi także taką możliwość płacenia mandatu dla obywateli polskich. Jednocześnie liczymy na to, że dzięki możliwości płacenia, uiszczania mandatów karnych na miejscu zwiększy ściągalność tychże mandatów karnych, gdyż grzywna niezapłacona bezpośrednio po nałożeniu niejednokrotnie powoduje, że znów nazywając rzeczy po imieniu, ta płatność odwleka się w czasie, niejednokrotnie bardzo długo. Tak że liczymy na to, że ta ściągalność będzie większa.

Należy pamiętać także o tym, że możliwość zastosowania zaproponowanej formy płatności mandatu karnego będzie rozwiązaniem dobrowolnym. Po pierwsze, obywatel będzie pouczony o takiej możliwości i jeżeli będzie wnioskował, że chce zapłacić w ten sposób, będzie miał taką możliwość. To jest jeden warunek. Po drugie, oczywiście policjant będzie musiał – i to zostało zapisane w przepisie – być wyposażony w stosowne urządzenie do poboru należności wynikających z tego typu mandatu karnego. Mandat karny nakładany jest w określonej wysokości, tak że koszty związane z tą transakcją bezgotówkową w myśl zapisu ustawowego będzie ponosiła osoba ukarana, ale będzie ona także tego w pełni świadoma. Przepis nakłada na policjantów obowiązek poinformowania zarówno o możliwości zapłacenia mandatu w ten sposób, jak również o tym, że kosztami z tytułu zapłaty mandatu karnego uiszczanego w ten sposób będzie obciążona osoba ukarana.

W ocenie strony rządowej, Panie Przewodniczący, te rozwiązania są dobre, przydatne i wychodzą naprzeciw oczekiwaniom osobom ukaranym. Dziękuję.

Przewodniczący Robert Mamątow:

Dziękuję bardzo.

Prosiłbym o przedstawienie opinii Biura Legislacyjnego.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Michał Gil:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Nazywam się Michał Gil. Reprezentuję Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

Dzisiaj mam przyjemność zaprezentować opinię, której autorką jest pani Beata Mandylis, główny legislator w naszym biurze.

Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, Szanowni Państwo, informuję, że Biuro Legislacyjne nie zgłasza uwag do ustawy. Dziękuję.

Przewodniczący Robert Mamątow:

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Czy któryś z panów senatorów chciałby zabrać głos?

Proszę bardzo. Pan senator Rafał Ambrozik.

Senator Rafał Ambrozik:

Panie Przewodniczący, ja myślę, że to rozwiązanie jest jak najbardziej zasadne. Ta nowelizacja jest potrzebna, więc wnoszę o przyjęcie ustawy bez poprawek. Polska policja zajmie się tym, do czego jest obowiązana ustawowo, już nie będzie musiała razem z cudzoziemcami szukać bankomatów. Po prostu zwyczajnie to rozwiązanie jest jak najbardziej zasadne.

(Wypowiedź poza mikrofonem) (Wesołość na sali)

(Przewodniczący Robert Mamątow: Rozumiem, że pan senator składa wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.)

Tak.

Przewodniczący Robert Mamątow:

Zanim poddam go pod głosowanie, powiem jeszcze jedną rzecz. Taka myśl mi się nasuwa, jakie będą koszty wprowadzenia czytników do kart, czy to będzie się opłacało. Jaka jest skala niezapłaconych mandatów głównie przez cudzoziemców? Bo chyba głównie w tym jest problem. Jeśli można, proszę bardzo o odpowiedź.

Dyrektor Departamentu Porządku Publicznego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Andrzej Sprycha:

Panie Przewodniczący, resort spraw wewnętrznych w tym zakresie szczegółowych informacji nie będzie posiadał, ale to, co jesteśmy w stanie przekazać… Ja pozwolę sobie poprosić o zabranie głosu pana dyrektora Biura Ruchu Drogowego w Komendzie Głównej Policji.

Przewodniczący Robert Mamątow:

Proszę bardzo.

P.O. Dyrektor Biura Ruchu Drogowego w Komendzie Głównej Policji Zdzisław Sudoł:

Panie Przewodniczący, nie mamy informacji, jaka jest skala niepłacenia mandatów karnych z uwagi na to, że tym się zajmuje urząd skarbowy, ale mamy dane dotyczące ilości mandatów. I tak w 2016 r. sprawcom wykroczeń wystawiono ponad 5,5 miliona mandatów karnych kredytowanych na kwotę ponad 740 milionów. Jeżeli chodzi o mandaty gotówkowe…

(Senator Rafał Ambrozik: 740 milionów, tak?)

Jeżeli chodzi o same mandaty gotówkowe, to wystawiono ich w ilości ponad 145 tysięcy osobom, które nie mają stałego miejsca zamieszkania na terenie Polski…

(Senator Rafał Ambrozik: 145 tysięcy czego?)

…bądź przebywają czasowo na kwotę ponad 20 milionów zł.

Przewodniczący Robert Mamątow:

Dziękuję bardzo.

Więcej głosów nie…

(Senator Rafał Ambrozik: Ja jeszcze mam pytanie.)

Bardzo proszę.

Senator Rafał Ambrozik:

Rozumiem, że ta nowelizacja dotyczy także obywateli Polski? Oni też będą mogli…

P.O. Dyrektor Ruchu Drogowego w Komendzie Głównej Policji Zdzisław Sudoł:

Tak, tak, oczywiście. Bo to…

(Senator Rafał Ambrozik: To nie chodzi tylko o cudzoziemców, na których nałożono mandaty w ilości 145 tysięcy, tak? To są te mandaty gotówkowe?)

Również to mogę być obywatele polscy, ale niemający stałego miejsca zamieszkania na terytorium naszego kraju, bo takie osoby też są.

Przewodniczący Robert Mamątow:

Dziękuję bardzo.

(Senator Rafał Ambrozik: A właśnie, zasadne jest teraz pytanie o koszty wprowadzenia, o to, o co pytał przewodniczący Mamątow.)

To znaczy ja to tak trochę…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Ja odpowiem. Bo ja wiem, że te czytniki daje jakaś firma może nie gratis, ale w użytkowanie, a później się płaci tylko za samą operację…

(Senator Rafał Ambrozik: Za transakcję, tak?)

A koszty tego ponosi, z tego, co zrozumiałem, ten, kto otrzymuje mandat.

(Senator Rafał Ambrozik: Czyli ja rozumiem, że MSWiA może to potwierdzić, tak?)

Dyrektor Departamentu Porządku Publicznego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Andrzej Sprycha:

Tak jest. Co do szczegółów, jeśli pan przewodniczący, panowie, państwo senatorowie pozwolą, to towarzysząca nam tutaj pani dyrektor z Ministerstwa Rozwoju… Ministerstwo Rozwoju jest bezpośrednio zaangażowane w przygotowanie właśnie Policji do pozyskania tychże urządzeń.

Przewodniczący Robert Mamątow:

Rozumiem. Dziękuję bardzo.

Bardzo proszę. Pani może wyjaśni tę kwestię.

Zastępca Dyrektora Departamentu Gospodarki Elektronicznej w Ministerstwie Rozwoju Marianna Sidoroff:

To może ja szybciutko wyjaśnię. Ministerstwo Rozwoju.

Tak jak każda usługa, tak i usługa procesowania takich płatności jest oczywiście odpłatna. Czyli najpierw mamy koszt terminala, ale z drugiej strony mamy też koszt procesowania płatności. I żeby wyposażyć pierwsze 2 tysiące patroli Policji w drogówce, my projektujemy zarówno dla jednostek samorządu terytorialnego, jak i dla Policji instrument taki jak gdyby pilotażowy – chociaż w przypadku Policji to będzie robione na ogromną skalę, bo od razu będzie 2 tysiące – który pokryje koszt terminala oraz procesowania transakcji. Więc to jest jak gdyby domknięcie…

Przewodniczący Robert Mamątow:

Dziękuję bardzo.

Senator Andrzej Mioduszewski:

W zasadzie to pani już odpowiedziała… Bo mnie zastanawiał właśnie ten tekst: „o ile funkcjonariusz ją nakładający dysponuje odpowiednim urządzeniem”.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Ale pani udzieliła wyczerpująco informacji. Dziękuję.

Przewodniczący Robert Mamątow:

Dziękuję bardzo.

Czy są jeszcze pytania? Nie ma.

Dziękuję bardzo.

Został zgłoszony formalny wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Poddaję go pod głosowanie.

Kto z panów senatorów jest za przyjęciem ustawy bez poprawek? (5)

Kto się wstrzymał? (0)

Kto jest przeciw? (0)

Dziękuję.

Komisja przyjęła wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Pozostało nam wyznaczenie senatora sprawozdawcy. Czy pan senator Rafał Ambrozik zgodziłby się być sprawozdawcą?

(Senator Rafał Ambrozik: Tak.)

Pan senator będzie sprawozdawcą.

Dziękuję państwu za obecność. Do widzenia.

Zamykam sto sześćdziesiąte posiedzenie Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Dziękuję bardzo.

(Koniec posiedzenia o godzinie 16 minut 16)