Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (63.)

w dniu 30 maja 2017 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o ochronie prawnej odmian roślin (druk senacki nr 512, druki sejmowe nr 1323 i 1574).

(Początek posiedzenia o godzinie 19 minut 02)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Jerzy Chróścikowski)

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Szanowni Państwo, pozwolicie, że rozpocznę posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jest to nasze sześćdziesiąte trzecie posiedzenie.

Dzisiaj na tym posiedzeniu mamy jeden punkt: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o ochronie prawnej odmian roślin; druk senacki nr 512, druki sejmowe nr 1323 i 1574.

Do pana marszałka Senatu, Stanisława Karczewskiego, zwrócił się pan minister Schreiber z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów o wprowadzenie tego punktu na obecnym posiedzeniu 31 maja – 1 czerwca, jest taka prośba ze strony ministra rolnictwa, z tego, co wiem. I pan marszałek zwrócił się do mnie, abyśmy w trybie nadzwyczajnym dzisiaj procedowali tę ustawę, w związku z tym wprowadziłem nadzwyczajny punkt i zwołałem dzisiaj dodatkowe posiedzenie naszej komisji.

Witam na posiedzeniu: panią minister Ewę Lech z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, pana dyrektora Departamentu Hodowli i Ochrony Roślin w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Bogusława Rzeźnickiego. Witam również pana prof. Edwarda Gacka, który jest dyrektorem Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych. Witam również panią Anię Kraśniewską, dyrektor Biura Nasiennictwa w Głównym Inspektoracie Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Witam pana Andrzeja Kojtycha z Najwyższej Izby Kontroli, którego dzisiaj wcześniej już witałem. Jest pan Wacław Rukat, który też był wcześniej na posiedzeniu, z Krajowej Rady… przepraszam, Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych. Pani Jolanta… Nie wiem, czy dobrze czytam…

(Dyrektor Biura Federacji Związków Pracodawców-Dzierżawców i Właścicieli Rolnych Barbara Jaworska: Jaworska.)

Jaworska, tak?

Witam również pana legislatora. Witam jeszcze raz państwa senatorów, nasze biuro, sekretariat komisji, jak i wszystkich tych, których nie wymieniłem, a którzy zechcieli uczestniczyć dzisiaj w posiedzeniu.

Szanowni Państwo, w związku z tym, że ta ustawa jest rozpatrywana w trybie pilnym, będziemy i tak musieli uzyskać zgodę Senatu na wprowadzenie tego punktu do porządku obrad. Jeśli nie będzie sprzeciwu, to będziemy procedować nad tym już jutro.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o ochronie prawnej odmian roślin (druk senacki nr 512, druki sejmowe nr 1323 i 1574)

Proszę panią minister o wprowadzenie do punktu dotyczącego zmiany ustawy o ochronie prawnej odmian roślin.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ewa Lech:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Wysoka Komisjo!

Chciałabym krótko przedstawić cele i przedmiot ustawy. Tą ustawą rozwiązywany jest problem, który od wielu lat nie był rozwiązany. Po prostu rolnicy… Są agencje nasienne, które w imieniu hodowców zbierały informacje od rolników na temat areału posianego materiałem siewnym, który pochodził z rozmnożeń własnych. Dopiero takie informacje rolnicy… Często dochodziło do scysji, ponieważ… Pewnie wynikało to z różnych nieporozumień, rolnicy nie chcieli tych informacji udzielać albo nie wiedzieli, w czym jest problem, w związku z tym też nie chcieli się poddawać kontrolom. Agencje nasienne podawały rolników do sądów, dużo było spraw spornych w sądach. Tak więc dochodziło do nieporozumień, a problem dalej nie był rozwiązany. Krótko mówiąc, chodzi o dopłaty… nie o dopłaty, tylko o opłaty od rozmnożeń własnych. Do tej pory hodowca nie miał możliwości zrezygnowania z takich opłat. W ustawie likwiduje się obowiązek udzielania informacji przez rolników agencjom… hodowcom reprezentowanym przez agencją nasienną, czyli Polską Izbę Nasienną. Likwiduje się też obowiązek poddania się kontroli, nie będzie takiej możliwości, a hodowca będzie miał możliwość odstąpienia od pobierania opłat na jakiś czas lub też pobierania takiej opłaty jednorazowo i poinformowania tych organizacji rolniczych na swojej stronie internetowej. Krótko mówiąc, jest to takie najprostsze rozwiązanie, jakie udało nam się zaproponować.

Jeśli chodzi o to, jakiej liczby rolników dotyczy ten problem, to trzeba podkreślić, że dotyczy on 100 tysięcy rolników. Wszyscy, którzy korzystają z materiału siewnego z rozmnożeń własnych, są zwolnieni z opłat licencyjnych, z opłat od rozmnożeń własnych, jeśli uprawiają zboże określone w ustawie na powierzchni do 25 ha i ziemniaki do 10 ha. Więc łącznie takich rolników jest 1 milion 300 plus te 100 tysięcy, czyli jest to niecałe 7% wszystkich producentów rolnych. Chcieliśmy też podjąć działania, które by jakoś dopingowały rolników do tego, żeby korzystać w większym zakresie z materiału siewnego kwalifikowanego, bo rzeczywiście wymiana tego materiału w naszych warunkach jest na dosyć niskim poziomie: jeśli chodzi o zboże, to jest 18%, jeśli chodzi o kukurydzę – 80%, rzepak też… Akurat w przypadku rzepaku i kukurydzy nie ma tego problemu i to nie jest zgłaszane.

Nie wiem, czy powiedziałam, że jeśli chodzi o pieniądze, które agencje chcą dla hodowców odzyskać, to jest to kwota między 3 a 4 miliony zł. Łącznie z rozmnożeń własnych przewidzianych jest 8 milionów, ale ze spółek Skarbu Państwa do spółek Skarbu Państwa powinno trafić średnio 3,5 miliona zł.

To tyle w takim ogólnym zarysie chciałam powiedzieć. Propozycje izby rolniczej były takie… Na początku była mowa o tym, żeby jednorazowo były pobierane opłaty od wszystkich rolników przy zakupie materiału siewnego, ale myśmy tego nie uznali, dlatego że cena materiału by wzrosła, a ci, którzy korzystają z kwalifikowanego materiału, byliby… Ci, którzy stosują więcej kwalifikowanego materiału, by ponosili większe koszty, więcej opłat by wnosili. Przedstawiciele hodowców chcieli, żeby to był rodzaj odpisu od podatku rolnego czy też jakichś ryczałtowych opłat. Do porozumienia nie doszło, a to, co zaproponowaliśmy w ustawie, jest rozwiązaniem kompromisowym. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Pani Minister.

Prosiłbym teraz Biuro Legislacyjne, pana mecenasa Michała Gila, o opinię prawną.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Michał Gil:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

Mam jedną uwagę do ustawy. Otóż w ustawie w art. 1 w pkcie 1 w lit. d i e dodaje się ust. 3a i 4a w art. 23 ustawy o ochronie prawnej odmian roślin. Mam uwagę do tych przepisów o charakterze takim czysto redakcyjnym. Otóż sobie pozwolę odczytać fragmenty tych przepisów, ust. 3a: „Hodowca, który podejmie decyzję o niepobieraniu od posiadacza gruntów rolnych opłaty, o której mowa w ust. 1, ogłasza na swojej stronie internetowej lub na stronie internetowej organizacji hodowców informację”; i ust. 4a: „W przypadku gdy hodowca postanowi, że opłata, o której mowa w ust. 1, jest pobierana jednorazowo przy zakupie materiału siewnego, informację w tym zakresie ogłasza na swojej stronie internetowej”… Wysoka Komisjo, jak senatorowie zauważyli, te przepisy, chociaż mają pełnić podobną funkcję, zostały zupełnie inaczej sformułowane. W pierwszym jest mowa o „hodowcy, który podejmie decyzję” w jakiejś sprawie, a w drugim jest mowa o tym, że „w przypadku gdy hodowca postanowi”. Ustawodawca powinien posługiwać się tymi samymi sformułowaniami w celu wyrażenia tej samej myśli i dlatego należałoby te przepisy ujednolicić. Poza tym w ramach ujednolicenia tych przepisów ja bym sugerował, aby odstąpić od posługiwania się takimi wyrazami, jak „podejmie decyzję” czy „postanowi”, gdyż są to słowa raczej zastrzeżone w procedurze administracyjnej dla decyzji organów administracji. Dlatego ja bym proponował sformułować przepisy w następujący sposób, ust. 3a: „Hodowca nie pobiera opłaty, o której mowa w ust. 1”… przepraszam… „Hodowca, który nie pobiera opłaty, o której mowa w ust. 1, ogłasza na swojej stronie internetowej lub na stronie internetowej”… itd.; i ust. 4a: „Hodowca, który pobiera opłatę, o której mowa w ust. 1, jednorazowo przy zakupie materiału siewnego”… itd., itd. Odpowiednia propozycja poprawki znajduje się w mojej opinii. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję panu mecenasowi.

Proszę rząd o odniesienie się do propozycji Biura Legislacyjnego.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ewa Lech:

Te poprawki są słuszne, przepisy rzeczywiście są bardziej czytelne.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Otwieram dyskusję.

Czy ktoś z państwa chciał zabrać głos?

Mam jeszcze pytanie. Czy na sali znajdują się osoby, które zawodowo zajmują się działalnością lobbingową? Jeśli tak, to proszę o zgłoszenie się. Ale chyba nie ma takich osób. Nie ma.

W związku z tym moja propozycja byłaby taka. Te propozycje poprawek, które zgłosiło Biuro Legislacyjne, ja bym przejął, czyli one byłyby zgłoszone jako wniosek senatora, bo one muszą być przejęte.

I ja mam jeszcze jedną propozycję, taką poprawkę: w art. 1 po pkcie 4 dodaje się pkt 4a w brzmieniu: „4a) w art 25 dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 oraz dodaje się ust. 2 w brzmieniu: «2. Posiadacz gruntów rolnych oraz organizacja reprezentująca posiadaczy gruntów rolnych są zwolnieni z obowiązku udzielania informacji, o którym mowa w ust. 1, w zakresie wykorzystania materiału ze zbioru, o którym mowa w art. 23 ust. 2 pkt 1, jako materiału siewnego»”. Taką poprawkę proponuję.

Proszę, Pani Minister, co pani powie o tej poprawce?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ewa Lech:

Zgadzamy się na tę poprawkę, bo ona w pewnym sensie… na pewno uszczegóławia i tutaj nie będzie wątpliwości, jeśli chodzi o przepis art. 25.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dobrze. Dziękuję.

Czyli mamy 2 poprawki, które Biuro Legislacyjne… Czy w formie jednej czy dwóch poprawek będzie to prezentowane?

(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Michał Gil: To są 2 poprawki. Jedna poprawka to jest poprawka przedstawiona…)

(Głosy z sali: Mikrofon!)

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Michał Gil:

Przepraszam.

To są 2 poprawki. Jedna to jest poprawka wynikająca z opinii, druga to ta, którą zechciał pan przed chwilą przedstawić.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Czyli będą 2 poprawki.

Czy są pytania? Czy są jeszcze jakieś wnioski? Nie ma.

Skoro nie ma, przejdziemy do głosowania.

Po kolei, pierwsza poprawka to będą zmiany…

(Głos z sali: Z opinii.)

…z opinii, które były przed chwilą odczytywane przez pana legislatora.

Poddaje ją pod głosowanie.

Kto jest za przyjęciem poprawki pierwszej zaproponowanej i odczytanej przez Biuro Legislacyjne, a zgłoszonej przez senatora Chróścikowskiego?

Kto jest za? (5)

Dziękuję. Jednogłośnie za.

Poprawka przeszła.

I poprawka druga, która przed chwilą była odczytana przeze mnie, do art. 1.

Kto jest za? (5)

Dziękuję. Jednogłośnie za.

Przegłosowaliśmy 2 poprawki.

W związku z tym należy przegłosować ustawę w całości z poprawkami.

Kto jest za przyjęciem całości ustawy z poprawkami? (4)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (1)

Przy 1 głosie wstrzymującym…

Sprawozdawcą byłby pan senator Romańczuk.

Zgadza się pan, tak?

(Senator Tadeusz Romańczuk: Tak.)

Dobrze.

Mamy przyjęte poprawki i ustawę.

Dziękuję pani minister. Dziękuję wszystkim gościom.

W związku z tym, że wyczerpaliśmy porządek obrad, zamykam posiedzenie komisji rolnictwa. Dziękuję wszystkim za obecność.

(Głos z sali: My też dziękujemy.)

(Koniec posiedzenia o godzinie 19 minut 16)