Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej (100.)

w dniu 25 kwietnia 2017 r.

Porządek obrad:

1. Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (wersja przekształcona) (cd.) – COM(2016) 767.

2. Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady dostosowującego niektóre akty prawne przewidujące stosowanie procedury regulacyjnej połączonej z kontrolą do art. 290 i 291 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – COM(2016) 799.

3. Akty ustawodawcze bez uwag – propozycja: COM(2016) 798, COM(2017) 128, COM(2017) 136, COM(2017) 150.

4. Akty nieustawodawcze, w sprawie których komisja nie wystąpi o stanowisko – propozycja: COM(2017) 157, COM(2017) 166.

(Początek posiedzenia o godzinie 19 minut 05)

(Posiedzeniu przewodniczy zastępca przewodniczącego Waldemar Sługocki)

Zastępca Przewodniczącego Waldemar Sługocki:

Dzień dobry. Otwieram, proszę państwa, setne posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej Senatu Rzeczypospolitej Polskiej IX kadencji.

(Rozmowy na sali)

Porządek obrad został państwu doręczony.

Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w sprawie tego porządku? Pytam panie i panów senatorów. Nie widzę. Bardzo dziękuję.

Witam zatem gości, powtórnie. Witam pana ministra, witam panów dyrektorów, ale także witam pana ministra Marka Ziółkowskiego…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Tak, tak, Pani Senator, proszę się nie niepokoić, to jest świadomy zabieg, żeby przywitać kolejnego pana ministra.

Pan minister reprezentuje Ministerstwo Spraw Zagranicznych.

Witam także panią Magdalenę Moryksiewicz, naczelnik wydziału w Departamencie Polityki Europejskiej.

Punkt 1. porządku obrad: wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (wersja przekształcona) (cd.) – COM(2016) 767

Przechodzimy do rozpatrywania punktu pierwszego porządku obrad: wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych – COM(2016) 767.

Jest to kontynuacja prac. Przypominam, że na poprzednim posiedzeniu, które odbyło się w dniu 20 kwietnia bieżącego roku, zdecydowaliśmy, aby wobec tego wniosku sformułować opinię i przekazać ją w dialogu politycznym.

Proszę teraz senator sprawozdawcę, panią Alicję Zając, o przedstawienie projektu opinii komisji.

Bardzo proszę, Pani Senator.

Senator Alicja Zając:

Dziękuję bardzo.

Nasza dyskusja na poprzednim posiedzeniu komisji była krótka, ponieważ opinię rządu dostaliśmy poprzedniego wieczora i nie wszyscy zdążyli się z tym zapoznać. Dlatego ja poprosiłam o to, abyśmy mieli możliwość wypowiedzenia się w formie opinii na kolejnym posiedzeniu. Pozwolę sobie odczytać opinię Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej Senatu Rzeczypospolitej Polskiej dotyczącą projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (wersja przekształcona) COM(2016) 767 przyjętą na posiedzeniu w dniu 25 kwietnia 2017 r. Bo zakładam, że będzie przyjęta.

„1. Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej Senatu Rzeczypospolitej Polskiej popiera wspólny dla całej Unii Europejskiej cel, jakim jest osiągnięcie 27-procentowego udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto w Unii Europejskiej w 2030 r. Jednocześnie KSZUE zwraca uwagę, że wiele spośród zawartych w projekcie dyrektywy środków mających służyć realizacji tego celu nie uwzględnia specyfiki poszczególnych państw członkowskich i wymaga zmiany lub doprecyzowania.

2. W ocenie KSZUE nie do zaakceptowania jest narzucenie państwom członkowskim linearnego modelu rozwoju odnawialnych źródeł energii, ponieważ takie podejście narażać może niektóre z nich, w tym Polskę, na nieuzasadnione i nadmierne sankcje finansowe, m.in. w formie obowiązkowych wpłat na rzecz zarządzanej przez Komisję Europejską platformy finansowej. Proponowane przez Komisję Europejską rozwiązanie pośrednio nakłada na państwa członkowskie bardzo konkretne zobowiązania finansowe, które w opinii KSZUE powinny uwzględniać realia poszczególnych państw, w tym m.in. lokalne zasoby OZE oraz siłę nabywczą konsumentów.

3. Zdaniem KSZUE na obecnym etapie rozwoju jednolitego rynku energii elektrycznej uczestnictwo transgranicznych mocy wytwórczych w mechanizmach wsparcia powinno mieć charakter dobrowolny, a nie obowiązkowy. Wytworzona lokalnie i zużyta lokalnie energia OZE przynosi zdecydowanie lepsze skutki klimatyczne i środowiskowe, zaś udział mocy transgranicznych może znacząco osłabić rozwój rodzimych źródeł OZE.

4. KSZUE zwraca uwagę na niespójność między przepisami w projekcie dyrektywy o OZE dotyczącymi promowania wykorzystania biodegradowalnej frakcji odpadów komunalnych do celów energetycznych a przepisami dyrektywy odpadowej 2008/98/WE, zgodnie z którą ich recykling ma pierwszeństwo. Taka niespójność powoduje, że dwa systemy przepisów konkurują o ten sam surowiec.

5. Zdaniem KSZUE główny nacisk powinien być położony na pełne wykorzystanie lokalnie dostępnych zasobów biomasy, która jest istotnym instrumentem niskoemisyjnej transformacji miksu paliwowego. Zaproponowane przez Komisję Europejską powiązanie dalszego uznawania biomasy jako źródła OZE oraz kogeneracji może spowolnić rozwój źródeł OZE w Polsce oraz tworzy nieuzasadnioną preferencję dla niesterowalnych źródeł OZE. Dlatego KSZUE nie popiera nowych ograniczeń wsparcia biomasy, które są nieuzasadnione i uderzają w swobodę wyboru miksu energetycznego.

6. KSZUE popiera koncepcję dalszego ograniczania wykorzystania surowców spożywczych lub pastewnych do produkcji biopaliw, ponieważ dalszy rozwój OZE nie może stanowić konkurencji dla produkcji żywności. Niemniej propozycję ograniczenia wykorzystania tego rodzaju biopaliw do poziomu 3,8% w 2030 r. KSZUE uznaje za zbyt radykalną i wykraczającą poza ramy polityki klimatyczno-energetycznej uzgodnione przez Radę Europejską w październiku 2014 r.”. Dziękuję.

Zastępca Przewodniczącego Waldemar Sługocki:

Bardzo dziękuję, Pani Senator.

Otwieram dyskusję.

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos? Nie widzę. Dziękuję.

Zamykam dyskusję.

Czy pan minister… Nie. Dziękuję serdecznie, Panie Ministrze.

Zatem przechodzimy do głosowania.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem opinii zaprezentowanej przez panią senator? (8)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (3)

Dziękuję bardzo. Wobec wyników głosowania stwierdzam, że komisja przyjęła opinię w sprawie rozpatrzonego projektu.

Pragnę poinformować państwa senatorów o tym, że opinia komisji zostanie przesłana rządowi, ale proponuję również przekazać ją do instytucji Unii Europejskiej, Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w dialogu politycznym.

Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że komisja wyraziła zgodę.

Nie słyszę sprzeciwu, zatem komisja wyraziła zgodę. Bardzo państwu dziękuję.

Dziękuję panu ministrowi i panom dyrektorom.

Punkt 2. porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady dostosowującego niektóre akty prawne przewidujące stosowanie procedury regulacyjnej połączonej z kontrolą do art. 290 i 291 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – COM(2016) 799

Przechodzimy do rozpatrzenia punktu drugiego porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady dostosowującego niektóre akty prawne przewidujące stosowanie procedury regulacyjnej połączonej z kontrolą do art. 290 i 291 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – COM(2016) 799.

Projekt stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej otrzymaliśmy na podstawie art. 7 ustawy kooperacyjnej i zgodnie z ust. 4 tego artykułu nasza komisja może wyrazić opinię o projekcie aktu ustawodawczego.

Proszę przedstawiciela Ministerstwa Spraw Zagranicznych, pana ministra Marka Ziółkowskiego, o przedstawienie projektu stanowiska.

Bardzo proszę, Panie Ministrze.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Marek Ziółkowski:

Dziękuję uprzejmie.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Po wejściu w życie traktatu z Lizbony obszar uprawnień wykonawczych powierzonych Komisji Europejskiej przez prawodawców, to jest Radę i Parlament Europejski, został podzielony na dwa odrębne systemy, aktów delegowanych i aktów wykonawczych, które od tej pory funkcjonują równolegle.

Akty delegowane to akty o charakterze nieustawodawczym o zasięgu ogólnym, które uzupełniają lub zmieniają niektóre, inne niż istotne, elementy aktu ustawodawczego, a akty wykonawcze to akty zapewniające jednolite warunki wykonywania prawnie wiążących aktów Unii. Środki, których może dotyczyć przekazanie uprawnień, o których mowa w art. 290 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zasadniczo odpowiadają środkom podlegającym procedurze regulacyjnej połączonej z kontrolą, ustanowionej w art. 5a decyzji Rady nr 468 z 1999 r.

Przedmiotowe rozporządzenie ma charakter prawnotechniczny i dostosowuje do stanu prawnego wprowadzonego przez traktat z Lizbony te akty prawne, w których znajduje się odniesienie do procedury regulacyjnej połączonej z kontrolą. Rozporządzenie dokonuje zmian w ponad 160 aktach prawnych, m.in. z obszaru rynku wewnętrznego, środowiska, energii, finansów czy zatrudnienia.

Pierwsza próba dostosowania aktów zawierających procedurę regulacyjną połączoną z kontrolą do zapisów traktatu z Lizbony miała miejsce już w 2013 r. Rząd RP, podobnie jak inne państwa członkowskie, stał wówczas na stanowisku, że dostosowanie każdego aktu prawnego należy rozpatrywać oddzielnie, a projekt rozporządzenia nie powinien być traktowany jako pakiet z uwagi na różnice występujące między poszczególnymi aktami prawnymi.

W 2016 r. Rada, Parlament Europejski oraz Komisja Europejska uznały potrzebę dostosowania całości obowiązującego ustawodawstwa do ram prawnych wprowadzonych traktatem z Lizbony. Kwestia ta znalazła odzwierciedlenie w zapisach porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa oraz wspólnego porozumienia w sprawie aktów delegowanych oraz właściwych standardowych klauzul, podpisanych 13 kwietnia 2016 r. Mamy więc do czynienia z zobowiązaniem prawnym do przeprowadzenia tego procesu.

Zaproponowany obecnie przez Komisję Europejską sposób prac nad rozporządzeniem uwzględnia potrzebę konsultacji z ekspertami z państw członkowskich, co stanowi odpowiedź na główne zastrzeżenia zgłaszane przez Radę, w tym Rzeczpospolitą Polską. Ponadto do każdej propozycji zmiany aktu podstawowego dołączone jest uzasadnienie.

Polska dostrzega potrzebę dostosowania aktów prawnych zawierających starą procedurę regulacyjną połączoną z kontrolą do traktatu z Lizbony. Co do zasady Polska popiera również zaproponowany sposób prac nad rozporządzeniem. Dziękuję uprzejmie.

Zastępca Przewodniczącego Waldemar Sługocki:

Bardzo dziękuję, Panie Ministrze, za tę prezentację.

Bardzo proszę o zabranie głosu przez pana senatora sprawozdawcę. Sprawozdawcą jest pan senator Marek Pęk.

Panie Senatorze, bardzo proszę.

Senator Marek Pęk:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

W zasadzie miałem zająć takie stanowisko, że wydajemy pozytywną opinię na temat aktu z uwzględnieniem uwag rządu, ale, szczerze mówiąc, po przeczytaniu opinii przygotowanej przez Biuro Spraw Międzynarodowych i Unii Europejskiej mam pewną wątpliwość. Pani doktor tutaj… pomijam to, że jest w pewnej polemice co do stanowiska rządu, co się oczywiście często zdarza w naszej komisji, ale w punkcie „Wnioski” – przynajmniej ja tak to rozumiem, jeżeli źle rozumiem, to proszę o skorygowanie – pani doktor stwierdza, że w zasadzie w oparciu o to stanowisko rządu powinniśmy zająć negatywne stanowisko w tej części… Jeżeli krytykujemy automatyzm, który się tutaj ma pojawiać, to w zasadzie krytykujemy istotę tego aktu prawnego, więc jesteśmy właściwie przeciwko jego podstawowemu mechanizmowi. Tu jest wyraźnie napisane, że można zająć dwojakie stanowisko. Albo, ponieważ jest tutaj uwzględniony udział ekspertów krajowych, opiniujemy pozytywnie, z uwagami, albo opiniujemy negatywnie ze względu na zarzut automatyzmu. Dlatego ja bym się chciał skonsultować, bo początkowo się kierowałem ku stanowisku: pozytywnie z uwagami rządu… To jak to w końcu jest, Pani Doktor?

Główny Specjalista w Dziale Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej w Biurze Spraw Międzynarodowych i Unii Europejskiej w Kancelarii Senatu Dobrochna Bach-Golecka:

Nie, stanowisko, które jest wyrażone w opinii, zmierza do tego, by pozytywnie przyjąć projekt aktu przedstawiony przez komisję. W stanowisku rządu były uwagi negatywne dotyczące, przykładowo, nadawania klauzuli pilności czy automatyzmu, jeżeli chodzi o nadawanie klauzuli pilności. Ale stanowisko przedstawione przez pana ministra również jest pozytywne, więc moja opinia co do tego aktu prawnego również jest pozytywna…

(Senator Marek Pęk: Dobrze…)

To jest akt mający rzeczywiście charakter technicznoprawny i porządkujący, więc za…

Senator Marek Pęk:

No to dobrze. Wolałem to wyjaśnić, bo takie wyciągnąłem wnioski… W takim razie podtrzymuję stanowisko pozytywne, z uwzględnieniem uwag rządu. Dziękuję bardzo.

Zastępca Przewodniczącego Waldemar Sługocki:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze. Dziękuję również pani doktor za wyjaśnienie tych kwestii.

Otwieram dyskusję.

Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zabrać głos?

Nie. Dziękuję bardzo.

Zamykam dyskusję.

Wobec niezgłaszania uwag do projektu aktu możemy uznać, że komisja poparła projekt rozporządzenia, za co państwu serdecznie dziękuję. Dziękuję panu ministrowi, pani naczelnik również.

Punkt 3. porządku obrad: akty ustawodawcze bez uwag – propozycja: COM(2016) 798, COM(2017) 128, COM(2017) 136, COM(2017) 150

Przechodzimy do punktu trzeciego porządku obrad.

Prezydium komisji proponuje nie rozpatrywać na posiedzeniu komisji projektów aktów ustawodawczych COM(2016) 798 oraz COM(2017) 128, 136 oraz 150.

Czy są inne propozycje w tej sprawie? Nie widzę.

Stwierdzam, że komisja zaakceptowała propozycję prezydium.

Punkt 4. porządku obrad: akty nieustawodawcze, w sprawie których komisja nie wystąpi o stanowisko – propozycja: COM(2017) 157, COM(2017) 166

Przechodzimy do punktu czwartego porządku obrad.

Prezydium komisji proponuje nie występować o stanowisko rządu do następujących projektów aktów nieustawodawczych COM(2017) 157 i 166.

Czy są inne propozycje w tej sprawie? Nie widzę.

Stwierdzam, że komisja zaakceptowała propozycję prezydium.

Informuję, że tym samym został wyczerpany porządek obrad setnego posiedzenia naszej komisji. Chciałbym jednocześnie przypomnieć, że kolejne posiedzenie komisji odbędzie się jutro, początek o godzinie 10.00.

Bardzo dziękuję paniom i panom senatorom, dziękuję raz jeszcze…

(Głos z sali: O 10.00, tak?)

O 10.00.

Dziękuję raz jeszcze panu ministrowi. Dziękuję też oczywiście państwu z biura komisji za świetne, jak zawsze, przygotowanie posiedzenia komisji. Muszę to podkreślić, bo to jest setne posiedzenie komisji. Każde z nich było przeprowadzone w sposób doskonały. Bardzo dziękujemy.

(Koniec posiedzenia o godzinie 19 minut 22)