Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą (35.)

w dniu 19 kwietnia 2017 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy – Prawo konsularne (druk senacki nr 477, druki sejmowe nr 1449 i 1467).

(Początek posiedzenia o godzinie 13 minut 34)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodnicząca Janina Sagatowska)

(Rozmowy na sali)

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Bardzo proszę o wyciszenie się już troszkę – no, dałam te prawie 5 minut, ale nie daję 15 minut, kwadransa akademickiego – ponieważ jest dzisiaj bardzo dużo posiedzeń komisji w Senacie, zresztą niektóre łączą się, i chciałabym, żeby sprawnie i dobrze merytorycznie przeprowadzić nasze trzy posiedzenia.

Otwieram, proszę państwa, posiedzenie Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy – Prawo konsularne (druk senacki nr 477, druki sejmowe nr 1449 i 1467)

W porządku obrad jest rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy – Prawo konsularne; druk senacki nr 477, druki sejmowe nr 1449 i 1467.

Przedłożenie to jest przedłożeniem rządowym.

Witamy przedstawicieli rządu. Ale w pierwszej kolejności powitam panią Małgorzatę Wypych – panią poseł z Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej – posła sprawozdawcę. Witam bardzo serdecznie panią Magdalenę Pszczółkowską, zastępcę dyrektora Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Witam serdecznie panią Beatę Brzywczy, zastępcę dyrektora Departamentu Konsularnego, oraz pana Zbigniewa Cioska, naczelnika wydziału w Departamencie Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą. Bardzo serdecznie witam przedstawiciela kancelarii naszego prezydenta, panią Monikę Kusztelak; miałam już przyjemność kiedyś z panią się spotkać. Witam bardzo serdecznie.

Przystępujemy do rozpatrzenia tej ustawy.

Tak jak mówiłam, to przedłożenie jest przedłożeniem rządowym, więc w pierwszej kolejności poprosiłabym o zabranie głosu przedstawiciela Ministerstwa Spraw Zagranicznych, czyli panią dyrektor Pszczółkowską.

Zastępca Dyrektora Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Magdalena Pszczółkowska:

Szanowni Państwo!

Celem nowelizacji ustawy – Prawo konsularne jest zagwarantowanie bezpłatnego wydawania przez konsula dokumentów poświadczających uprawnienie do korzystania z ulgowych przejazdów adresatom ustawy z dnia 15 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego oraz innych ustaw, która wejdzie w życie 21 kwietnia 2017 r. Innymi słowy, jest to zmiana niezbędna do tego, aby nie było wątpliwości co do bezpłatnego wydawania legitymacji dzieciom pobierającym naukę języka polskiego w szkołach poza granicami Polski oraz nauczycielom wykładającym język polski bądź inne przedmioty w języku polskim.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Ja teraz poproszę, nim poproszę panią poseł… Chyba, że teraz pani poseł chciałaby powiedzieć o przebiegu prac w Sejmie.

Proszę bardzo

Poseł Małgorzata Wypych:

Pani Przewodnicząca! Szanowni Państwo!

Zmiana wprowadzona tymi przepisami, którymi państwo będą teraz się zajmowali, tak naprawdę wynikła właśnie z poprzedniej ustawy dotyczącej ulg. W trakcie procedowania tamtej ustawy zaszła konieczność wprowadzenia właśnie możliwości praktycznego skorzystania z tego przez dzieci, mianowicie właśnie wprowadzenia bezpłatnych przejazdów w kontekście opłat w konsulacie.

Tak że jeżeli chodzi o te tutaj zmiany, to one zostały przyjęte przez komisję tak naprawdę bez żadnych poprawek.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Nie, nie.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Zanim poproszę przedstawicieli rządu o ustosunkowanie się, poproszę naszą panią mecenas Aldonę Figurę o… No, zdaniem Kancelarii Senatu i Biura Legislacyjnego są pewne wątpliwości i chciałabym, żeby pani je sformułowała, a ewentualnie później poproszę przedstawiciela rządu o ustosunkowanie się do tych wątpliwości.

Proszę bardzo.

Starszy Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Aldona Figura:

Dziękuję bardzo.

Pani Przewodnicząca! Szanowni Państwo!

Biuro Legislacyjne czuje się w obowiązku przypomnieć szanownym państwu, jakie są konsekwencje wyznaczenia momentu wejścia w życie ustawy datą dzienną. Na takie konsekwencje wielokrotnie zwracał uwagę Trybunał Konstytucyjny, który stwierdził, że te konsekwencje, wbrew intencji ustawodawcy, mogą być takie, że ryzykuje się, że vacatio legis przewidziane w ustawie może niebezpiecznie się skrócić, może zbiec się z terminem ogłoszenia ustawy albo nawet wyprzedzić ten termin, z uwagi na to, że termin wskazany ustawą jest krótki.

A druga kwestia to taka, że Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie podkreślał, że już samo pominięcie terminu zagwarantowanego dla prezydenta na podjęcie decyzji co do ustawy stanowi przesłankę stwierdzenia, że naruszono zakaz dotyczący vacatio legis. Prezydent w zasadzie jest bowiem wtedy postawiony w sytuacji bez wyjścia. W momencie, kiedy niezwłocznie podpisze ustawę, nie zostanie zagwarantowane vacatio legis, a w momencie, kiedy skorzysta z przysługującego mu prawa do zachowania terminu wynikającego z konstytucji, złamie zasadę niedziałania prawa wstecz. Tak że Biuro Legislacyjne chciałoby przypomnieć, jakie są konsekwencje takiego wyznaczania daty wejścia w życie ustawy. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Proszę, Pani Dyrektor.

Zastępca Dyrektora Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Magdalena Pszczółkowska:

Ja dodam jedno. Nowelizacja ustawy – Prawo konsularne jest tak naprawdę wypełnieniem luki prawnej i wypełnieniem woli prezydenta co do legitymacji, które mają być wydawane dzieciom uczącym się języka polskiego za granicą. Wolą prezydenta było to, aby te legitymacje dzieciom były wydawane. Myślę, że również jego wolą jest to, aby te legitymacje były wydawane bezpłatnie, tak jak są wydawane w Polsce, bo te legitymacje szkolne nie podlegają opłacie.

Nie wiem, czy pani dyrektor Departamentu Konsularnego pragnie jeszcze coś dodać…

Zastępca Dyrektora Departamentu Konsularnego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Beata Brzywczy:

Jeżeli państwo pozwolą…

Tak naprawdę absolutnie się zgadzam z panią legislator, że rzeczywiście mamy do czynienia z sytuacją dość trudną. Ale myślę, że jest to do przezwyciężenia na poziomie operacyjnym i jednak można doprowadzić do tego, żeby ta procedura parlamentarna plus procedura związana z podpisaniem ustawy przez pana prezydenta tak zbiegły się w czasie, że pozwoli to, żeby ustawa została podpisana w terminie nienaruszającym norm dotyczących daty jej wejścia w życie.

Chciałabym jeszcze dodać, że tak naprawdę krąg podmiotów, na które oddziałuje ta ustawa, jest bardzo określony, bo ona dotyczy tylko konsulów. Tak naprawdę ten przepis pozwala konsulowi na odstąpienie od pobierania opłaty konsularnej w przypadku takiego wniosku, więc nie jest to krąg bardzo liczny i nie jest to przepis powszechny. Stąd myślę, że przy całym szacunku do procedury, która została podjęta i jest zainicjowana przez rząd, przy wsparciu państwa senatorów uda nam się doprowadzić ten proces legislacyjny do szczęśliwego końca.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Pani Poseł, czy w Sejmie nie było kontrowersji?

Proszę.

Poseł Małgorzata Wypych:

Pani Przewodnicząca, to jest dokładnie to stanowisko, które tutaj przedstawiono, że to jest usunięcie luki i spowodowanie, że ta ustawa ma możliwość zafunkcjonowania zgodnie z wolą pana prezydenta. Głównie chodzi o to, żeby po prostu te przepisy weszły w życie w momencie, kiedy te osoby będą zaczynały się starać o przyjazd do Polski, a to za momencik nastąpi.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Otwieram dyskusję.

Państwo Senatorowie?

Proszę.

Senator Grażyna Sztark:

Dziękuję bardzo, Pani Przewodnicząca.

Ja tylko chciałabym dopytać. Rozumiem absolutnie uzasadnione racje obydwu stron. Jednak ustawa wchodzi w życie z dniem 21 kwietnia 2017 r. Czyli Sejm podjął również takie zobowiązanie, tak? Bo to z Sejmu wyszedł ten zapis z tą datą 21 kwietnia?

Poseł Małgorzata Wypych:

Tak, tak, chodzi o to, żeby te ustawy weszły w życie jednocześnie.

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Ustawa o przejazdach ulgowych i ta ustawa, bo to jest uzupełnienie. Dobrze.)

One jakby muszą istnieć razem ze względu na to, że inaczej te ulgi w pewnym momencie staną się fikcyjne.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Nie ma innych głosów? Czy są propozycje poprawek? Bo Biuro Legislacyjne też nie złożyło propozycji poprawek, tylko jest to jakby przypomnienie.

Głosujemy.

Kto jest za? (10)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Dziękuję, Pani Poseł.

Dziękuję przedstawicielom Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Nie wiem, czy zostają państwo…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Tak myślałam. Ale jeszcze mamy…

Aha, zapomniałam jeszcze o sprawozdawcy.

Czy ktoś z państwa senatorów chce być sprawozdawcą tej ustawy?

Skoro nikt nie chce, to ja jako przewodnicząca, za państwa zgodą, podejmę się tego trudu. Dziękuję bardzo.

Zamykam posiedzenie.

(Koniec posiedzenia o godzinie 13 minut 45)