Z prac komisji senackich

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych rozpatrzyła 3 ustawy, opowiedziała się za odrzuceniem jednej i wprowadzeniem poprawek do pozostałych.

Komisja poparła wniosek senatora Pawła Arndta o odrzucenie ustawy o zmianie ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych oraz niektórych innych ustaw z powodu licznych zastrzeżeń o charakterze konstytucyjnym.

Nowelizacja zakłada m.in. wyłączenie z podstawy opodatkowania podatkiem od niektórych instytucji finansowych banków krajowych, oddziałów banków zagranicznych, oddziałów instytucji kredytowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych wartości aktywów w postaci papierów wartościowych ustawowo objętych gwarancją Skarbu Państwa, a także wartości aktywów wynikających z tzw. transakcji repo, której przedmiotem są skarbowe papiery wartościowe.

Komisja zaproponuje wprowadzenie poprawek legislacyjnych i porządkujących do ustawy o zmianie ustawy o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym oraz niektórych innych ustaw, a także skreślenie przepisu, który przewiduje możliwość wykorzystania w 2023 r. środków finansowych z dotacji udzielonej w 2022 r. na realizację remontów i inwestycji w placówkach oświatowych. W opinii Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu przepis ten, dodany w trakcie prac sejmowych, nie ma związku z projektem ustawy, może zatem budzić wątpliwości co do jego zgodności z konstytucją. Biuro zwróciło też uwagę na regulację wprowadzoną do ustawy bez dochowania trybu wymaganego dla sejmowego postępowania ustawodawczego. Rozszerza ona kompetencje rzecznika finansowego o wnoszenie pozwów w postępowaniu grupowym w charakterze reprezentanta grupy. Takie samo rozwiązanie zawiera senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym oraz ustawy o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym. Sejm nie zdecydował się jednak na łączne rozpatrywanie projektów rządowego i senackiego, a tylko na włączenie do projektu regulacji proponowanych przez Senat. W ocenie biura legislacyjnego postępowanie takie pozbawiło Senat uprawnień wnioskodawcy.

Wiceminister finansów Piotr Patkowski podkreślił, że ustawa ma na celu przede wszystkim uporządkowanie kwestii dotyczących wydawania środków z Funduszu Edukacji Finansowej. Funduszem tym będzie zarządzać minister finansów, a o wyborze zdań, które będą finansowane ze środków funduszu, decydować ma Rada Edukacji Finansowej. Nowela przewiduje też wzmocnienie kompetencji rzecznika finansowego. Będzie mógł on występować w postępowaniach cywilnych nie tylko klientów instytucji finansowych, ale także ich spadkobierców; wnosić pozwy w postępowaniu grupowym w charakterze reprezentanta grupy w odniesieniu do roszczeń klientów podmiotu rynku finansowego; tworzyć oddziały terenowe swojego biura.

Komisja z poprawkami poparła też ustawę o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023. Mają one na celu odmrożenie wysokości zakładowego funduszu świadczeń socjalnych w sferze budżetowej, a także zmianę kwot bazowych dla ustalenia wysokości środków przeznaczonych na doskonalenie zawodowe nauczycieli, nagród dla nauczycieli za ich osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze, wspieranie organizacji doradztwa metodycznego. Przyjęte zostały też poprawki skreślające przepisy: uprawniające prezesa Rady Ministrów do blokowania środków w budżecie państwa w celu obsługi długu Skarbu Państwa; umożliwiające przekazanie papierów skarbowych o wartości 20 mld zł Funduszowi Reprywatyzacji na obejmowanie akcji i udziałów w spółkach; określające podstawę wynagrodzenia zasadniczego sędziów w wysokości 5444,42 zł oraz uposażenia żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy, w tym Służby Celno-Skarbowej, na podstawie 2 kwot bazowych. Poparcie komisji uzyskała ponadto poprawka przewidująca, że z budżetu państwa byłaby pokrywana zmniejszona część równoważąca subwencji ogólnej dla powiatów. Pozostałe zaakceptowane zmiany mają charakter legislacyjny.

Senackie biuro legislacyjne zgłosiło zastrzeżenia natury konstytucyjnej do przepisów ustawy dotyczących: uprawnienia dla premiera do samodzielnego blokowania środków w budżecie państwa w celu przeznaczenia ich na obsługę długu publicznego; tworzenia przez instytut badawczy nadzorowany przez ministra właściwego ds. informatyzacji funduszu, z którego udziela się wsparcia jednostkom samorządu terytorialnego na realizację przez nie zadań z zakresu cyberbezpieczeństwa; ustalenia w 2023 r. uposażenia żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy, w tym Służby Celno-Skarbowej, na podstawie 2 kwot bazowych.

Przedstawiając ustawę, wiceminister finansów Artur Soboń poinformował, że przewiduje ona m.in. zamrożenie w 2023 r. wysokości zakładowego funduszu świadczeń socjalnych w sferze budżetowej na poziomie z 2022 r.; podstawę naliczania ma stanowić 2019 r. Ustala też podstawę wynagrodzenia zasadniczego sędziów w wysokości 5444,42 zł, która gwarantuje im wzrost tego świadczenia o 7,8%. Taki wzrost płac przyjęty został w projekcie ustawy budżetowej na rok 2023 r. dla pozostałych pracowników państwowej sfery budżetowej. Ustawa umożliwia ponadto przekazanie przez ministra finansów papierów skarbowych uczelniom publicznym na program „Inicjatywa doskonałości – uczelnia badawcza” (0,5 mld zł) i wsparcie potencjału uczelni (0,5 mld zł), a także Funduszowi Reprywatyzacji na obejmowanie akcji i udziałów w spółkach (20 mld zł). Ustawa przewiduje również, że środki zaplanowane w projekcie ustawy budżetowej na rok 2023 mogą być przeznaczone na sfinansowanie wydatków na obsługę długu Skarbu Państwa. W celu sfinansowania tych wydatków prezes Rady Ministrów będzie mógł podjąć decyzję o zablokowaniu planowanych wydatków w zakresie całego budżetu państwa.

Podczas tego posiedzenia komisja negatywnie ustosunkowała się do petycji w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (P10-38/22) i (P10-63/22) w celu zmniejszenia z 23 do 0% podatku VAT na węgiel, ekogroszek i drewno opałowe.