Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej (145.)

w dniu 26 lipca 2023 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Umowy ramowej o wszechstronnym partnerstwie i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Królestwem Tajlandii, z drugiej strony, sporządzonej w Brukseli dnia 14 grudnia 2022 r. (druk senacki nr 1067, druki sejmowe nr 3406 i 3431).

2. Rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Umowy ramowej o partnerstwie i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Rządem Malezji, z drugiej strony, sporządzonej w Brukseli dnia 14 grudnia 2022 r. (druk senacki nr 1068, druki sejmowe nr 3407 i 3432).

(Początek posiedzenia o godzinie 8 minut 29)

(Posiedzeniu przewodniczy zastępca przewodniczącego Danuta Jazłowiecka)

Zastępca Przewodniczącego Danuta Jazłowiecka:

Otwieram posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej.

Witam przedstawicieli rządu: pana ministra Pawła Jabłońskiego wraz z zespołem. Witam członków komisji.

Punkty 1. i 2. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Umowy ramowej o wszechstronnym partnerstwie i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Królestwem Tajlandii, z drugiej strony, sporządzonej w Brukseli dnia 14 grudnia 2022 r. (druk senacki nr 1067, druki sejmowe nr 3406 i 3431); rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Umowy ramowej o partnerstwie i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Rządem Malezji, z drugiej strony, sporządzonej w Brukseli dnia 14 grudnia 2022 r. (druk senacki nr 1068, druki sejmowe nr 3407 i 3432)

Dzisiaj na posiedzeniu rozpatrzymy 2 ustawy: ustawę o ratyfikacji Umowy ramowej o wszechstronnym partnerstwie i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Królestwem Tajlandii, z drugiej strony, sporządzoną w Brukseli dnia 14 grudnia 2022 r., druk senacki nr 1067, oraz ustawę o ratyfikacji Umowy ramowej o partnerstwie i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Rządem Malezji, z drugiej strony, sporządzoną w Brukseli dnia 14 grudnia 2022 r., druk senacki nr 1068.

Panie Ministrze, poprosiłabym pana o przedstawienie obu dokumentów łącznie, o ile to możliwe. Przepraszam za taką zmianę, ale do godziny 9.00 musimy zamknąć posiedzenie, ponieważ w tej sali ma posiedzenie następna komisja, a chciałabym, żeby członkowie komisji mieli okazję do ewentualnej dyskusji.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Paweł Jabłoński: Jak najbardziej.)

Oczywiście będziemy głosować nad każdą ustawą z osobna. Dziękuję bardzo.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Paweł Jabłoński:

Bardzo dziękuję, Pani Przewodnicząca.

Wysoka Komisjo, te umowy są tak naprawdę w dużym stopniu do siebie podobne, ich cel jest bardzo zbliżony, więc to nawet uzasadnione, żeby przedstawić je wspólnie.

Zacznę od Malezji, a do Tajlandii będę później nawiązywał, bo tu jest bardzo dużo paralel. Ta umowa ramowa o partnerstwie i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi a Malezją, po wejściu w życie, stanie się pierwszym dwustronnym porozumieniem tego rodzaju między Unią a Malezją. Umowa podkreśla wolę stron do zacieśnienia współpracy w obszarach wspólnego zainteresowania zarówno w wymiarze dwustronnym, w relacjach Unii i jej państw z Malezją, jak i na forach wielostronnych. Ma ona się przyczynić do podniesienia wzajemnych relacji Unii i państw członkowskich Unii z Malezją na wyższy poziom, ustanowienia zacieśnionego partnerstwa między stronami, pogłębienia i usprawnienia współpracy w kwestiach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania. Ma też poprawić relacje dwustronne między Unią a Malezją, które ochłodziły się po zapowiedziach z 2019 r. dotyczących zmniejszenia użycia w biopaliwach oleju palmowego, a następnie całkowitej jego redukcji, która miała nastąpić od 2030 r., co w konsekwencji mogłoby doprowadzić do ograniczenia importu oleju palmowego z Malezji. Malezja jest drugim na świecie producentem tego surowca.

W umowie strony zobowiązują się do rozszerzania i pogłębiania stosunków m.in. poprzez zawieranie umów szczegółowych. Istotnym jej elementem jest ustanowienie wspólnego komitetu jako organu składającego się z przedstawicieli stron, którego zadaniem będzie prowadzenie konsultacji oraz nadzór nad realizacją celów umowy.

Wejście w życie umowy pozwoli na zwiększenie zaangażowania Unii Europejskiej, zwiększenie roli Unii i jej państw członkowskich w regionie Azji Południowo-Wschodniej, a znaczenie tego regionu wzrasta zarówno gospodarczo, jak i politycznie. Wejście tej umowy w życie przyczyni się też do wzmocnienia stosunków Unii i państw członkowskich Unii z Malezją pod względem gospodarczym. Malezja jest ważnym partnerem ekonomicznym Unii, jest trzecim co do wielkości partnerem handlowym w Azji Południowo-Wschodniej, a Unia jest z kolei czwartym co do wielkości partnerem handlowym Malezji. W 2021 r. to było 29,2 miliarda euro, jeśli chodzi o import z Malezji do Unii Europejskiej, a jeśli chodzi o eksport – 11,8 miliarda. Wejście umowy w życie zwiększy szansę na wzrost tych wskaźników w przyszłości, może też przyczynić się do przyspieszenia trwających negocjacji w sprawie zawarcia umowy o wolnym handlu między Unią Europejską a Malezją.

Warto też pamiętać, że z naszej perspektywy Malezja jest trzecim – po Wietnamie i Indonezji – partnerem handlowym Polski w Azji Południowo-Wschodniej. W 2022 r. obroty handlowe wyniosły prawie 2 miliardy dolarów, przy czym polski eksport to były 303 miliony. W interesie Polski jest jak najszybsze zrównoważenie obrotów handlowych z Malezją i większa ekspansja na ten rynek. Wejście umowy w życie pozwoli na stworzenie warunków, które sprzyjają współpracy gospodarczej, inwestycyjnej. Ta inwestycyjna jest w tej chwili na niskim poziomie i nie odpowiada naszemu potencjałowi. W związku z tym Rada Ministrów wnosi o akceptację ustawy w sprawie ratyfikacji tej umowy.

Jeżeli zaś chodzi o umowę ramową o współpracy z Królestwem Tajlandii, to ta umowa również będzie pierwszą umową tego rodzaju między Unią a Tajlandią. Jej cel jest bardzo zbliżony, zarówno jeśli chodzi o stosunki dwustronne, Unia i państwa członkowskie – Tajlandia, jak i współpracę na forach wielostronnych. Chodzi o wzmocnienie dialogu politycznego, wzmocnienie współpracy gospodarczej, współpracy w takich dziedzinach jak dobre rządzenie, prawa człowieka, pokój, bezpieczeństwo, ochrona środowiska, nowe technologie, ochrona zdrowia.

Jeśli chodzi o relacje z Tajlandią, to one po zamachu stanu w 2014 r. znacznie się osłabiły i nie wróciły dotąd do poprzedniej dynamiki, nawet po zmianach politycznych w 2019 r. Podpisanie tej umowy ma przyczynić się do zacieśnienia tych relacji, podniesienia ich na wyższy poziom. Strony zobowiązały się do stworzenia wspólnego komitetu jako organu, który będzie nadzorował realizację celów umowy.

To jest państwo, które jest również niezwykle istotne gospodarczo. Handel dwustronny między Unią a Tajlandią w 2022 r. to było 41 miliardów euro. Unia jest drugim co do wielkości inwestorem w Tajlandii, zaraz po Japonii. Nasze relacje polsko-tajlandzkie, dwustronne, cechują się tendencją zwyżkową. 1,77 miliarda dolarów to wynik za 2022 r., najwyższy wynik w historii, ale i potencjał jest tutaj większy. Dostrzegamy potencjalne korzyści dla Polski z zawarcia tej umowy, zarówno jeśli chodzi o wymianę gospodarczą, jak i współpracę inwestycyjną. Ta umowa w zakresie współpracy w handlu i inwestycji pozwala na stworzenie sprzyjających warunków do poprawy wysokości tych obrotów. Rada Ministrów wnosi o akceptację ustawy w sprawie ratyfikacji tej umowy. Bardzo dziękuję.

Zastępca Przewodniczącego Danuta Jazłowiecka:

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Czy ktoś z członków komisji ma pytania, jakieś komentarze?

Ja mam pytanie. Czy już w jakiś sposób określono, kto będzie członkiem tego komitetu, jak duży będzie ten komitet nadzorujący – w jednym i w drugim przypadku? W jaki sposób ten komitet będzie pracował?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Paweł Jabłoński:

Chodzi o komitet z Tajlandią czy z Malezją? Czy jeden i drugi?

(Zastępca Przewodniczącego Danuta Jazłowiecka: Myślę, że jeden i drugi.)

To ja bym poprosił o wskazanie konkretnego zapisu, bo to jest tam określone…

(Zastępca Dyrektora Departamentu Prawno-Traktatowego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Juliusz Juchniewicz: Już, momencik…)

Zastępca Przewodniczącego Danuta Jazłowiecka:

Panie Ministrze, to w międzyczasie jeszcze jedno pytanie. Jak wygląda na dzień dzisiejszy sytuacja z olejem palmowym z Malezji w biopaliwach?

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Paweł Jabłoński: Co to znaczy „jak wygląda sytuacja”? No, tu możemy wywołać bardzo szeroką dyskusję.)

Jak pan zaznaczył, oziębiły się bardzo stosunki między Unią Europejską a Malezją w związku z tym, że Unia Europejska ograniczyła wykorzystywanie malezyjskiego oleju palmowego w biopaliwach. Jak na dzisiaj wygląda ta sytuacja?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Paweł Jabłoński:

Jeśli chodzi o olej palmowy, to Unia Europejska niezmiennie do tego celu dąży… To jest związane z polityką ochrony środowiska i ochrony konsumentów. W tym zakresie, choć są prowadzone pewne rozmowy, stanowisko pozostaje niezmienne, na ten moment przynajmniej. Ja nie jestem gotowy do przedstawienia państwu szczegółowej informacji w zakresie wykorzystywania oleju palmowego, bo to jest sprawa wykraczająca poza zakres kompetencji Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Tym zajmują się inne resorty, przede wszystkim resort środowiska i Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Zastępca Przewodniczącego Danuta Jazłowiecka:

Przyznam, że bardziej byłabym zainteresowana tym, jak wyglądają relacje między Polską i Malezją oraz Tajlandią. Co wysyłamy, co importujemy z tych krajów? Nie wiem, czy pan minister może mi w tej chwili odpowiedzieć, czy…

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Paweł Jabłoński:

Z Malezją i Tajlandią… Jednym i drugim krajem, tak?

(Zastępca Przewodniczącego Danuta Jazłowiecka: Tak.)

Jeśli chodzi o… Zaraz, tutaj mamy Tajlandię… Jeśli chodzi o polski eksport, to w 2022 r. to były przede wszystkim: metale nieszlachetne – 17 milionów dolarów; maszyny i urządzenia, przede wszystkim części samochodowe, części silników – 80 milionów dolarów; statki powietrzne – 46 milionów dolarów; produkty przemysłu chemicznego i przemysłów pokrewnych – 43 miliony dolarów; tworzywa sztuczne i produkty z kauczuku syntetycznego – 32,5 miliarda. Jeśli chodzi o import: maszyny, urządzenia mechaniczne i elektryczne – prawie 600 milionów, dokładnie 589; tworzywa sztuczne i artykuły z tworzyw sztucznych – 233 miliony dolarów; gotowe artykuły spożywcze – 120 milionów dolarów; przyrządy i aparatura optyczna, przede wszystkim soczewki – 104,6 miliona. To Tajlandia.

Jeśli chodzi o Malezję i eksport… Przemysł elektromaszynowy to jest 30% naszego eksportu, przemysł chemiczny – ok. 18%, a artykuły rolno-spożywcze to jest ok. 17%. Jeśli chodzi o import z Malezji do Polski, to wygląda to tak: przemysł elektromaszynowy – 65% całości importu; przemysł chemiczny – ok. 25%; wyroby metalurgiczne – ok. 3%. Cały wolumen obrotu to w przypadku Malezji 2 miliardy, w przypadku Tajlandii 1 miliard 770 milionów.

(Zastępca Przewodniczącego Danuta Jazłowiecka: Dziękuję bardzo.)

A jeśli chodzi o ten wspólny komitet… To jest analogicznie w obu umowach, tak?

(Zastępca Dyrektora Departamentu Prawno-Traktatowego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Juliusz Juchniewicz: Tak.)

Tutaj jest, że przedstawiciele obu stron… Ale chodzi w skład.

(Zastępca Dyrektora Departamentu Prawno-Traktatowego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Juliusz Juchniewicz: Nie ma stałego składu. To są delegacje rządowe i w zależności od sytuacji to ulega zmianom.)

W zależności od tematu, którym komitet się będzie zajmował… Komitet będzie się składał z delegacji rządowych. Nie ma stałego składu. W zależności od tematyki będzie składał się z przedstawicieli Unii Europejskiej, rządów i oczywiście przedstawicieli państw, z którymi umowa jest zawierana.

Zastępca Przewodniczącego Danuta Jazłowiecka:

Rozumiem. Dziękuję bardzo.

Czy państwo mają jakieś pytania?

Zapraszam wobec tego do głosowania.

Kto z pań i panów akceptuje ratyfikację umowy Unia Europejska – Królestwo Tajlandii? Kto jest za? (5)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymuje? (0)

Proszę o podanie wyników.

(Starszy Sekretarz Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej Agata Mianowska: 5 głosów za, jednogłośnie.)

Dziękuję bardzo.

I zapraszam do głosowania dotyczącego ustawy o ratyfikacji umowy ramowej między Unią Europejską a rządem Malezji.

Kto z pań i panów jest za jej przyjęciem? (5)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

(Starszy Sekretarz Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej Agata Mianowska: Również 5 głosów za, jednogłośnie.)

Dziękuję bardzo.

Chciałabym zapytać…

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Przepraszam, chciałabym zapytać członków komisji, czy wyrażają zgodę, żebym była sprawozdawcą tych dwóch…

(Głos z sali: Tak, tak.)

(Głos z sali: Oczywiście.)

Dziękuję bardzo.

Zamykam posiedzenie. Dziękuję bardzo. Dziękuję, Panie Ministrze.

(Głos z sali: Dziękujemy.)

(Koniec posiedzenia o godzinie 8 minut 40)