Narzędzia:

Zapowiedzi

23 lutego 2005 r.

23 lutego 2005

23 lutego 2005 r. w gmachu Sądu Najwyższego w Warszawie odbyła się uroczystość z okazji 15. rocznicy działalności Krajowej Rady Sądownictwa.

W uroczystości uczestniczyli m.in. prezydent Aleksander Kwaśniewski, marszałek Senatu Longin Pastusiak, prezes Trybunału Konstytucyjnego Marek Safjan, rzecznik praw obywatelskich Andrzej Zoll, minister spraw wewnętrznych i administracji Ryszard Kalisz, szefowa Kancelarii Prezydenta RP Jolanta Szymanek-Deresz oraz byli i obecni członkowie Krajowej Rady Sądownictwa.

Przemawiając do zebranych, marszałek L. Pastusiak powiedział:

Z ogromną przyjemnością uczestniczę w uroczystych obchodach 15-tej rocznicy działalności Krajowej Rady Sądownictwa.

To dzisiejsze jubileuszowe spotkanie jest doskonałą okazją do refleksji nad rolą i pozycją Krajowej Rady Sądownictwa.

Oczywiście w tak szacownym gronie nie jest wskazane, ani konieczne, przypominanie o kompetencjach Krajowej Rady Sądownictwa, które jednoznacznie określa art. 186 Konstytucji.

Wiem, że idea utworzenia państwowego organu, który stałby na straży niezawisłości sędziowskiej i niezależności sądów, podnoszona była w środowiskach prawniczych już od połowy lat osiemdziesiątych. W czasie obrad "okrągłego stołu" kwestie te były jednymi z tych o pierwszorzędnym znaczeniu ustrojowym. Postulat utworzenia konstytucyjnego i kolegialnego organu zaowocował nowelą do art. 60 Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, wprowadzając ustawę z dnia 7 kwietnia 1989 roku o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

W momencie wejścia noweli, tj. z dniem 8 kwietnia 1989 roku, Krajowa Rada Sądownictwa stała się elementem systemu najważniejszych organów państwowych. W kilka miesięcy później, w dniu 20 grudnia 1989 roku, została uchwalona ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa.

Chcę podkreślić, że Krajowa Rada Sądownictwa pojawiła się w tym samym momencie co Senat. Z pewnością fakty te możemy uznać za swoisty element demokracji w nowo wówczas tworzącej się rzeczywistości społeczno-politycznej Polski.

Jednoznaczne wzmocnienie pozycji ustrojowej Krajowej Rady Sądownictwa nastąpiło w związku z uchwaleniem Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Wówczas to funkcja Krajowej Rady Sądownictwa została podniesiona do rangi konstytucyjnej, co znalazło swe odbicie w art. 186 ust. 1.

Z uznaniem chcę podkreślić, że współudział Krajowej Rady Sądownictwa w tworzeniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku był znaczny. Bowiem członkowie rady aktywnie uczestniczyli w pracach komisji sejmowych, przedstawiając stanowiska sędziów.

Jak już zaznaczyłem, Krajowa Rada Sądownictwa, to organ kolegialny, o czym świadczy jej skład, w którym znajdują się także osoby nie będące sędziami, a reprezentujące władzę ustawodawczą i wykonawczą. Mam tu szczególnie na uwadze fakt, że zgodnie z art. 187 Konstytucji ust. 3, w skład rady wchodzą czterej posłowie i dwóch senatorów. W obecnej kadencji Senatu w skład rady wchodzą senatorowie: Ewa Serocka i Zbigniew Kruszewski.

Szczególna rola Senatu, jako "izby refleksji i rozwagi", znajduje potwierdzenie właśnie poprzez udział w radzie senatorów, a więc przedstawicieli spoza środowiska sędziowskiego.

Jest pewne, że właśnie to kolegialne współdziałanie, stwarza szansę na realizację podstawowego zadania rady, jakim jest konstytucyjnie strzeżona niezawisłość sędziowska i niezależność sądów.

Według obecnie istniejącej doktryny Krajowa Rada Sądownictwa, realizując swą główną kompetencję ustawową oraz powinność ustrojową, szczególną uwagę zwraca właśnie na zagadnienia niezawisłości sędziowskiej. Także ogromną wagę przywiązuje do poszanowania autorytetu władzy sądowniczej i wyraża pogląd, że sędziowie powinni być bardzo dobrze przygotowani zawodowo oraz powinni prezentować wysokie walory etyczne. Swoistym potwierdzeniem tego jest Uchwała Nr 16/2003 z dnia 19 lutego 2003 roku uchwalona przez Krajową Radę Sądownictwa. Uchwała ta dotyczy zbioru zasad etyki zawodowej sędziów. W szczegółowy i wyczerpujący sposób, objaśnia ona i konkretyzuje: zasady ogólne, zasady pełnienia służby oraz zasady postępowania sędziego poza służbą.

Dokument ten jest w pewnym sensie przewodnikiem dla osób pełniących urząd sędziego. Jest jednocześnie zbiorem bardzo jasno sprecyzowanych zasad etycznych. W szczególny sposób eksponuje konieczność kierowania się zasadami uczciwości, godności, honoru, poczucia obowiązku oraz przestrzegania dobrych obyczajów. Za nadrzędny cel, w wykonywaniu obowiązków sędziowskich, uznaje sumienność i dobro wymiaru sprawiedliwości.

Oczywiście nie ma najmniejszej potrzeby przypominanie w tym gronie treści tej Uchwały. Jednakże poprzez fakt, iż zwracam na nią szczególną uwagę, chcę podkreślić, że jest ona z punktu widzenia społecznego, niezwykle cenna. Niezawisłość i bezstronność sędziego to z pewnością podstawowe elementy budujące zaufanie wobec niego.

Proszę przyjąć wyrazy uznania dla Waszej bardzo ważnej i odpowiedzialnej pracy. Życzę kolejnych, równie pięknych jubileuszy.

Dziękuję za uwagę i życzę nam wszystkim tu zebranym oraz całemu społeczeństwu, aby Krajowa Rada Sądownictwa działając zgodnie z konstytucyjnym zapisem, była orędowniczką niezawisłości sędziów i niezależności sądów.