Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (77.)

w dniu 8 listopada 2017 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych (druk senacki nr 628, druki sejmowe nr 1865 i 1926).

(Początek posiedzenia o godzinie 16 minut 38)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Jerzy Chróścikowski)

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Szanowni Państwo, pozwolicie, że rozpocznę posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych (druk senacki nr 628, druki sejmowe nr 1865 i 1926)

W porządku obrad jest dzisiaj jeden punkt: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych; druk senacki nr 628, druki sejmowe nr 1865 i 1926.

Mam pytanie: czy na sali znajdują się osoby wykonujące zawodową działalnością lobbingową? Są takie? Jeśli tak, to proszę o przedstawienie się i poinformowanie, jaką organizację się reprezentuje. Ale nie widzę takich osób.

Szanowni Państwo, pragnę przywitać na dzisiejszym posiedzeniu 2 panów ministrów, pana sekretarza stanu Wiesława Janczyka z Ministerstwa Finansów, i również pana ministra Jacka Boguckiego z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, wraz z osobami towarzyszącymi. Są z nami również przedstawiciele Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, których witam. Są również przedstawiciele organizacji, są też przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli. Witam również pana Szymona Giderewicza, legislatora, który będzie prezentował stanowisko Biura Legislacyjnego. Witam państwa senatorów, jak również nasz sekretariat oraz wszystkich gości, którzy zechcieli przyjąć zaproszenie i uczestniczą dzisiaj w naszym spotkaniu.

Mamy dzisiaj ograniczony czas, dlatego że po tym posiedzeniu komisji są następne posiedzenia komisji, a pan minister, jak mówił, za chwilę też będzie musiał iść na drugie posiedzenie, dlatego przyspieszyliśmy dzisiejsze posiedzenie o pół godziny.

W związku z tym nie przedłużam wstępu. Jeszcze raz wszystkich państwa witam i proszę pana ministra Janczyka o zaprezentowanie stanowiska rządu dotyczącego właśnie ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym.

Proszę.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Wiesław Janczyk:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Wysoka Komisjo!

Mam zaszczyt zaprezentować tutaj ustawę o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych. Był to projekt rządowy.

Jeśli państwo pozwolicie, to tytułem wstępu przytoczę kilka istotnych informacji. Mianowicie w roku 2016 budżet państwa uzyskał z tytułu akcyzy od tytoniu dochody w wysokości 65,7 miliarda zł, w tym z akcyzy na wyroby tytoniowe – 18,5 miliarda zł. Parę lat temu wydawało się, że te dochody będą miały charakter gasnący, tak się jednak nie dzieje. Utrzymują się one na porównywalnym poziomie, a warto podkreślić, że w roku omawianym, 2016, za który dysponujemy pełnymi danymi, były one nawet o 4% większe niż w roku poprzednim. Prawdą jest też to, że w ramach dochodów ogółem z tytułu podatku akcyzowego, zaplanowanych na kwotę 69 miliardów zł, dochody z tytułu akcyzy tytoniowej stanowią drugą pozycję, po dochodach z tytułu akcyzy od paliw. Tak że warto sobie uświadomić skalę tego dochodu, nim przejdzie się do szczegółowych analiz.

Warto również zwrócić uwagę na fakt, że w ubiegłych 2 kadencjach Sejmu corocznie w ramach pracach nad kolejnymi propozycjami budżetowymi… Nie corocznie, ale wielokrotnie podwyższano akcyzę na tytoń. Rząd pani premier Beaty Szydło tego nie robi i w ostatnich latach nie przedkładał Wysokiej Izbie takich propozycji. Niemniej jednak mocno koncentrujemy się na uszczelnieniu całego obrotu w tej sferze, co spotyka się z dużą akceptacją ze strony środowiska rolniczego, środowiska plantatorów, którzy upatrują szansy na wyrównanie warunków konkurencyjności w tym segmencie. I, jak mówię, wydaje się, że te nasze działania są akceptowane, są bardzo racjonalne. Powiem, że szara strefa jest zmorą tej branży. I przytoczę też takie dane, dla przykładu. W omawianym 2016 r. funkcjonariusze podlegli ministrowi finansów odkryli rekordową liczbę 72 nielegalnych fabryk wyrobów tytoniowych, zajęli 44,5 miliona sztuk papierosów oraz ponad 200 t suszu pochodzącego z nielegalnych źródeł. Żeby oddać skalę tego zjawiska, powiem, że kwota rynkowa tych zajętych, wyprodukowanych materiałów stanowiła około 400 milionów zł. Nie chcielibyśmy konfiskować tego towaru, nie chcemy się na tym koncentrować. Chcemy rzetelnego przepisu, rzetelnego prawa, które byłoby racjonalne i mogło być przestrzegane w taki sposób, żeby tej produkcji nie hamować, ponieważ Polska jest jednym z najważniejszych europejskich producentów tytoniu, obok takich krajów jak Grecja, Włochy czy Hiszpania.

Staramy się też dbać o to, żeby ten tytoń wyprodukowany w Polsce miał zbyt. Koncerny działające globalnie chętnie lokują swoją produkcję przemysłową w Polsce i wyraźnie widać, że doceniana jest też postawa rządu w zakresie uszczelniania całego obrotu. I ta ustawa idzie właśnie w tym kierunku, po raz kolejny.

Może w telegraficznym skrócie, szanując państwa czas, przywołam najistotniejsze zawarte tutaj zmiany. Pierwszą taką zmianą jest właśnie opodatkowanie akcyzą sprzedaży suszu tytoniowego przez producenta suszu tytoniowego dokonanej w związku z dostawą wewnątrzwspólnotową lub eksportem tego wyrobu przez wspomniany podmiot. Ustawodawca proponuje również nałożenie na pośredniczące podmioty tytoniowe obowiązku przekazywania do Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa danych dotyczących skupionego suszu tytoniowego oraz wykazu producentów tego suszu. Ponadto ustawa nakłada obowiązek prowadzenia ewidencji suszu tytoniowego na podmioty prowadzące skład podatkowy, które magazynują susz tytoniowy nieopodatkowany akcyzą poza składem podatkowym. Wprowadza też nową formę składania zabezpieczenia akcyzowego, czyli hipotekę na nieruchomości, co już od dawna było postulowane przez środowisko plantatorów, umożliwia składanie zabezpieczenia akcyzowego przez osoby trzecie i obniża górną granicę zabezpieczenia ryczałtowego składanego przez pośredniczące podmioty tytoniowe lub podmioty reprezentujące przedsiębiorcę zagranicznego z obecnych 30 milionów zł do 15 milionów zł. Ustawa nakazuje też utworzenie prowadzonego przez KOWR rejestru producentów surowca tytoniowego i wprowadza regulacje umożliwiające przeprowadzenie kontroli związanych z monitoringiem upraw liścia tytoniu, a także niszczenie upraw na koszt podmiotu prowadzącego uprawę w przypadku prowadzenia uprawy tytoniu bez uzyskania wpisu do rejestru producentów surowca tytoniowego lub na powierzchni przekraczającej powierzchnię zgłoszoną. Co więcej, ustawa nakłada na producentów surowca tytoniowego obowiązki przekazania raz w roku do KOWR informacji dotyczących powierzchni uprawy i zawartych umów zbycia suszu tytoniowego. Reguluje też kwestie kar za nieprzestrzeganie przepisów.

Celem zmian jest uszczelnienie obrotu wysuszonymi liśćmi tytoniu. Trzeba przyznać, że w Polsce ta produkcja ma swoją głęboką tradycję. Sam rynek w sferze tego regulowanego obrotu to kwota 27 miliardów zł rocznie. Około 12 tysięcy gospodarstw rolnych w Polsce uprawia tytoń. One są na ogół zlokalizowane adekwatnie do miejsc, w których były kiedyś posadowione polskie zakłady tytoniowe, niestety wyprzedane już wiele lat temu. I dzisiaj rolnicy są w takiej sytuacji, że są mocno uzależnieni od odbiorców, którzy, nie zawsze nawet produkując tytoń na terenie Polski, korzystają z naszych zasobów, tłumacząc się różnego rodzaju powodami, m.in. kwestią smakową czy kwestią procedur.

Prowadziliśmy bardzo zaawansowane rozmowy z przedstawicielami największych operujących w Polsce podmiotów korporacyjnych i prosiliśmy, przedstawiając rzetelnie argumenty, o to, żeby jednak uwzględniali w wolumenie swojej produkcji zapotrzebowanie na susz produkowany w Polsce. I wydaje się, że te działania rządu okazały się przekonujące, bo podmioty zadeklarowały i, mam nadzieję, wykonały i wykonują na bieżąco podniesiony wolumen tego skupu, który może absorbować Polską produkcję.

Na zakończenie pragnę też dodać, że jedną z podstawowych regulacji, które zostały poprzednio przyjęte, jest taka regulacja, która wprowadziła konieczność wnoszenia kwoty zabezpieczającej należności z tytułu akcyzy przez podmioty pośredniczące na rynku obrotu suszem tytoniowym. Ich liczba z kilkuset, około 300, została obecnie zmniejszona do 14. Są to podmioty o różnej skali działania, o różnym zakresie. Z tego też wynikają różne kwoty zabezpieczenia należności z tytułu podatku akcyzowego. Ale muszę tutaj od razu powiedzieć, że ta zmniejszana z 30 do 15 milionów zł kwota górna nie może być przez państwa traktowana jako kwota zaporowa w przypadku prowadzenia biznesu polegającego na pośrednictwie w obrocie suszem tytoniowym. Bo dla przykładu małe podmioty pośredniczące mogą złożyć zabezpieczenie na poziomie nawet tylko 600 tysięcy zł i uczestniczyć w pośrednictwie.

Tak więc wydaje się, że te regulacje, które wprowadzamy, w znacznym stopniu zaspokajają zapotrzebowanie rynku na to, żeby cały ten obrót pozwalał na uczciwą konkurencję. W mojej opinii, w naszej opinii, Polska powinna być też krajem, który w sytuacji, kiedy jest zapotrzebowanie na ten produkt, oddaje… Bez względu na to, że mamy pełną świadomość szkodliwego wpływu palenia papierosów na zdrowie.

Pragnę też tutaj powiedzieć, że jest skierowany do prac parlamentarnych projekt rządowy w zakresie opodatkowania podatkiem akcyzowym, e-papierosów, tzw. liquidów i papierosów niepalących się. Chcemy działać w tym obszarze, ale adekwatnie do tego, jak robią to inne kraje Unii Europejskiej. W tym zakresie występujemy z inicjatywą, będąc w połowie stawki państw europejskich, zarówno jeśli chodzi o tempo wprowadzania tego typu opodatkowania, jak i o wysokość proponowanych w nim stawek. Tak że niebawem zapewne również i ta regulacja trafi pod obrady być może państwa komisji, być może komisji budżetowej. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Panie Ministrze.

Czy minister rolnictwa chciałby coś dodać?

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jacek Bogucki: Nie, dziękuję.)

Dziękuję. Jak będą pytania, to ewentualnie…

Proszę pana legislatora o opinię Biura Legislacyjnego. Tak w skrócie, żeby nie przedłużać, bo mamy ograniczony czas. Tak, żeby nie przeciągać.

Proszę.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Szymon Giderewicz:

Dziękuję bardzo.

Szymon Giderewicz, legislator.

Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

W opinii Biura Legislacyjnego znalazło się 10 szczegółowych uwag. One w większości przypadków zmierzają do zaproponowania poprawek o charakterze technicznolegislacyjnym, w celu zapewnienia zgodności rozpatrywanej dziś ustawy z zasadami techniki prawodawczej. Dwie z uwag mają szerszy charakter, bardziej ogólny. Są to uwaga zawarta w pkcie 1 i uwaga zawarta w pkcie 9.

Uwaga zawarta w pkcie 1 dotyczy przepisu, który przewiduje, że sprzedaż suszu tytoniowego połączona z dostawą wewnątrzwspólnotową lub z eksportem nie będzie objęta akcyzą, jeżeli będzie dokonywana przez grupę producentów rolnych. Ale jeżeli taka sprzedaż będzie dokonywana przez rolnika, to w dalszym ciągu będzie opodatkowana akcyzą. Z tego wynika pytanie o zasadność rozróżnienia sytuacji prawnopodatkowej rolnika, pojedynczego rolnika i grupy producentów rolnych. I jakie istotne cechy przemawiają za tym, żeby grupa producentów rolnych nie płaciła podatku akcyzowego, a pojedynczy rolnik ten podatek płacił? Nie znaleźliśmy takich argumentów, także w uzasadnieniu do projektu ustawy, tak więc przedstawimy taką wątpliwość. I to jest pierwsza wątpliwość, taka natury ogólnej.

Druga dotyczy już szczegółowego rozwiązania z zawartego w przepisach art. 40hi ust. 1 ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych. Zgodnie z tym przepisem w stosunku do rolnika, który uprawia tytoń bez uzyskania wpisu do rejestru producentów surowca tytoniowego, wydaje się decyzję o nakazie zniszczenia na koszt tego rolnika upraw tytoniu. Chcielibyśmy podkreślić, że ta sankcja ma w istocie charakter sankcji karnej, represyjnej, a normatywnie jest zobiektywizowaną sankcją administracyjną. Wymierzając taką sankcję, czyli nakazując zniszczenie uprawy tytoniu, organ nie będzie mógł brać pod uwagę stopnia zawinienia rolnika, jego warunków osobistych, tego, czy to naruszenie miało duży, czy też nieduży wymiar, i tego, czy działał w recydywie, czy też zrobił to po raz pierwszy. Ten przepis jest jednoznaczny, ostry i nie pozwala na żadne miarkowanie tej kary.

Co więcej, na pewno nakaz zniszczenia upraw będzie wydawany w stosunku do rolników, którzy uprawiają tytoń bez uzyskania wpisu do rejestru, czyli tych rolników, którzy nigdy nie ubiegali się o wpis, albo też ubiegali się o wpis, ale z jakichś powodów nie uzyskali decyzji o wpisie, ale wydaje się, że także w stosunku do tych rolników, którzy uprawiali tytoń i nie przekazali na czas czy też spóźnili się z przekazaniem stosownych informacji organowi prowadzącemu rejestr. W przypadku, kiedy takie informacje nie będą dostarczone na czas, to sankcją za to będzie wykreślenie rolnika z rejestru. A skoro rolnik nie będzie w rejestrze, a w dalszym ciągu będzie posiadał uprawy, to będzie uprawiał ten tytoń bez wpisu do rejestru. Z tego wynika nasza kolejna wątpliwość: czy ten przepis nie obejmuje takich sytuacji. Szczególnie w kontekście tego ostatniego przypadku wydaje się, że wprowadzona sankcja jest nieadekwatna w stosunku do naruszenia, jakiego dopuściłby się rolnik. Z tego wynikają nasze wątpliwości.

I kolejna wątpliwość związana z tym przepisem: takiej decyzji nakazującej zniszczenie uprawy będzie nadawany rygor natychmiastowej wykonalności. Każdej takiej decyzji. Czy to również nie idzie za daleko? Zwracamy uwagę, że w tej chwili na podstawie odpowiednich przepisów kodeksu postępowania administracyjnego można w określonych w kodeksie sytuacjach nadać decyzji rygor natychmiastowej wykonalności. I tutaj chyba nie ma potrzeby zakładania, że ten rygor natychmiastowej wykonalności, a więc wykonanie decyzji jeszcze przed rozpatrzeniem ewentualnego odwołania, jest uzasadniony. To są nasze 2 wątpliwości natury ogólnej.

Pozostałe uwagi mają już charakter ściśle technicznolegislacyjny. Uwaga z pktu 2 to propozycja poprawki o charakterze porządkującym, uporządkowanie terminologii ustawy. Tak samo uwaga zawarta w pkcie 3 – ujednolicenie przepisów w zakresie techniki odesłań.

Uwaga zawarta w pkcie 4 to również ujednolicenie przepisów ustawy, tak aby nie budziło wątpliwości, że zarówno jeśli chodzi o zakwestionowanie wartości podstawy opodatkowania w przypadku przepisów nienowelizowanych rozpatrywaną ustawą, czyli w przypadku zakwestionowania wartości samochodu akcyzowego w związku z akcyzą od samochodów akcyzowych, jak i w przypadku zakwestionowania wartości nieruchomości, która ma być zabezpieczona hipoteką w ramach zabezpieczenia akcyzowego… Chodzi o to, żeby ta ewentualna wątpliwość organu zarówno tu, jak i tu miała ten sam charakter. Tymczasem w jednym z tych przepisów, przepisie dziś wprowadzanym, dotyczącym zabezpieczenia hipoteką, mówi się o wątpliwości, którą poweźmie organ, a nie wątpliwości obiektywnej, jak w przypadku samochodu osobowego. Tak więc tutaj również proponujemy ujednolicić te przepisy.

Uwaga zawarta w pkcie 5 to również uwaga o charakterze technicznolegislacyjnym, porządkująca przepisy, wprost wyrażająca normę w ustawie, w naszej ocenie zgodnie z intencją projektodawców.

Uwaga zawarta w pkcie 6 zawiera 2 propozycje poprawek technicznolegislacyjnych mających na celu skorygowanie i ujednolicenie odesłań oraz ujednolicenie przepisów w zakresie rejestru producentów surowca tytoniowego. Tutaj tylko tytułem przykładu powiem, jakiego typu to są propozycje poprawek. Zgodnie z przepisami rozpatrywanej dziś ustawy rejestr ma zawierać dane i informacje, określoną kategorię danych i określoną kategorię informacji. A bezpośrednio po tym przepisie, gdzie mówi się o danych i informacjach, jest przepis, zgodnie z którym z rejestru udostępnia się dane. Wydaje się, że intencją było to, żeby z rejestru udostępniać zarówno dane, jak i informacje. Dlatego proponujemy ujednolicenie tego przepisu.

Uwaga zawarta w pkcie 7 dotyczy art. 40f. Również tu jest propozycja poprawki o charakterze technicznolegislacyjnym. Zwracam uwagę, że zgodnie z rozpatrywaną ustawą właściwy organ wykreśla producenta surowca tytoniowego z rejestru, gdy ten zaprzestał uprawy tytoniu. Ale on w dalszym ciągu może mieć potrzebę zbycia tego surowca tytoniowego, który już wyprodukował. Tak że tutaj wprost przesądzamy, że producent może zbyć ten surowiec, który wyprodukował, pomimo tego, że został wykreślony z rejestru. To taka jakby kropka nad „i”. Obecnie można jedynie w pośredni sposób dojść do takiego wniosku, ale nie jest to przesądzone bezpośrednio. W ramach tej uwagi jest również propozycja ujednolicająca przepisy.

Uwaga zawarta w pkcie 8 także jest technicznolegislacyjna, ona tak jakby poszerza zakres możliwych kontroli. Chodzi o kontrolę nie tylko tych danych, które zostały zawarte w stosownych składanych wnioskach o wpis do rejestru, lecz także danych zawartych w korektach tych wniosków. Z obecnego brzmienia przepisu to nie wynika.

Uwaga zawarta w pkcie 9 to jest ta uwaga, o której mówiłem na początku, dotycząca nieadekwatności kary administracyjnej w postaci nakazu zniszczenia uprawy do naruszeń, do których ta sankcja ma się odnosić.

I ostatnia uwaga, uwaga z pktu 10 opinii, dotyczy przepisów przejściowych. Również jest to uwaga o charakterze technicznolegislacyjnym. Są tu 2 propozycje poprawek doprecyzowujących przepisy. Pierwsza propozycja jednoznacznie przesądza, że do otrzymania decyzji o wpisie do rejestru producenci tytoniu, którzy są takimi producentami w dniu wejścia w życie ustawy, prowadzą działalność na zasadach dotychczasowych. W przepisie zabrakło powiedzenia tego wprost. A druga propozycja precyzuje zakres informacji składanych przez takich producentów po raz pierwszy w 2018 r. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Panie Ministrze, jakie jest stanowisko rządu?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Wiesław Janczyk:

Może tytułem objaśnienia, bo pan mecenas… Ja uprzejmie dziękuję za szczegółową i wnikliwą analizę tego projektu. I odniosę się w pierwszej kolejności do tej poprawki proponowanej w pkcie 1. Otóż naszym zdaniem nie można porównywać rolnika z grupą producencką, dlatego że rolnik jest osobą fizyczną i nie podlega żadnej kontroli z tytułu sprzedaży suszu tytoniowego. I to właśnie na tym poziomie występowały największe przestępstwa w zakresie obrotu suszem tytoniowym. Musimy pamiętać o tym, że finalna cena produktu jest drastycznie inna niż sama wartość liścia tytoniowego i suszu tytoniowego. I dlatego nie jest to zwykła produkcja, tylko produkcja o charakterze wyjątkowym. I z tego wynikają te określone regulacje. Grupa producentów rolnych musi spełnić wiele ustawowych warunków, by została zarejestrowana. Dla przykładu, aby grupa rolnych producentów mogła zostać zarejestrowana w zakresie produkcji wysuszonych liści tytoniu, musi osiągnąć minimalną roczną wielkość łącznej produkcji towarowej wszystkich członków grupy na poziomie 380 t oraz mieć minimum 50 członków. Rolnik nie został tutaj wyeliminowany ze sprzedaży wspomnianego surowca, może on bowiem dalej sprzedawać susz tytoniowy, jednakże w ramach grupy producentów, w której jest zrzeszony. I chcę tutaj państwa uspokoić, że 90% producentów jest objętych właśnie takim rodzajem zrzeszenia i funkcjonuje w ramach grup producenckich. Takie jest nasze stanowisko w tej sprawie.

Jeśli chodzi o tę drugą istotną, merytoryczną uwagę, którą pan mecenas na początku wymienił, to prosiłbym o wypowiedź pana ministra Jacka Boguckiego, ponieważ wspomniana uwaga dotyczy właśnie sfery działania tego ministerstwa i to ministerstwo bierze za nią odpowiedzialność.

A jeśli chodzi o pozostałe uwagi, to będę prosił, żeby omówiła je w naszym imieniu pani dyrektor, ponieważ ja już otrzymuję sygnały, że jestem proszony na posiedzenie komisji budżetowej, która pracuje równolegle, tak jak pan przewodniczący mówił. Opinia Ministerstwa Finansów do tych uwag jest negatywna. Prosilibyśmy o nieuwzględnianie ich w dalszej pracy. Mówię o wszystkich propozycjach, które Biuro Legislacyjne Senatu tutaj przedłożyło. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Panie Ministrze.

Jak rozumiem, opinia jest negatywna odnośnie do wszystkich poprawek Biura Legislacyjnego.

Dobrze. Znamy stanowisko rządu.

Jeśli można prosić o wyjaśnienie jeszcze…

Dziękuję, Panie Ministrze. Znamy już stanowisko, podejmiemy w głosowaniu…

Proszę, Panie Ministrze Bogucki.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jacek Bogucki:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Tytoń, mimo że jest surowcem rolnym produkowanym przez rolników, jest jednak surowcem o bardzo ograniczonej możliwości obrotu. Obrót tytoniem kontrolowany jest na kolejnych etapach. I w związku z tym uprawa tego typu produktów jest taką uprawą, która powinna podlegać pełnej kontroli i pełnej ewidencji. I dlatego sankcja za uprawę bez odpowiedniego zgłoszenia jest sankcją polegającą po prostu na likwidacji takiej uprawy. Nie ma jednak żadnego zapisu, który upoważniałby do stwierdzenia, że ta sankcja będzie stosowana w przypadku nieprawidłowości mniejszej wagi, nieprawidłowości w przekazywaniu informacji. W takich przypadkach jest stosowana sankcja w postaci kary finansowej.

A jeśli chodzi o inne poprawki, te, które wiążą się z tą częścią dotyczącą rolnictwa, to także uważamy, że nie ma tutaj wątpliwości na tyle istotnych, aby wymagałyby one zmian w zapisach ustawy przyjętej przez Sejm. Doceniając wkład pracy państwa legislatorów, nie widzimy potrzeby, aby zmieniać zapisy, ponieważ są one jednoznaczne i czytelne. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Otwieram dyskusję.

Czy ktoś z państwa senatorów lub gości chciałby zabrać głos? Tak?

Proszę o przedstawienie się.

Przedstawiciel Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych „Solidarność” Marek Pituła:

Marek Pituła, „Solidarność” Rolników Indywidualnych.

Jestem plantatorem i z przykrością muszę stwierdzić, że w tym wypadku, chociaż ta regulacja jest przeciwko interesom plantatorów, należy ją poprzeć. O co chodzi? Prawda jest taka, że rzeczywiście, tak jak powiedział pan minister finansów, możliwości eksportu przez plantatorów indywidualnych były nadużywane. Łatwiej jest skontrolować kilkadziesiąt podmiotów, czyli kilkanaście pośredniczących podmiotów tytoniowych i 11 grup producenckich, bo tyle ich mamy w Polsce, liczących około 5 tysięcy członków. Tak że w tym wypadku, jak myślę, stanowisko… Chociaż oczywiście zgadzamy się ze zdaniem pana legislatora na temat nieadekwatnego podzielenia… Ale w tym wypadku trzeba poprzeć.

Jest jeszcze inna sprawa, ale to nie w tej ustawie. Wydaje się, że ponieważ z drugiej strony plantatorzy zostają sam na sam z koncernami międzynarodowymi… Bo brutalna prawda jest taka, że w tej chwili bardzo trudno jest sprzedać tytoń. Mamy całkowicie zawężone pole…

(Głos z sali: Układ…)

Jest układ podmiotów międzynarodowych, które po prostu prowadzą swoją własną politykę. Oczywiście, w jakiś sposób wychodzą naprzeciwko oczekiwaniom rządu, ale prawda test taka, że w tej chwili kilka tysięcy plantatorów nie ma komu sprzedać tytoniu. I jest pewne rozwiązanie, chociaż jego miejsce akurat nie jest w tej ustawie. Wydaje się, że można by po prostu zostawić ten tekst, który zaproponowała strona rządowa, ale porozmawiać na temat zmniejszenia wymogów liczebnościowych w stosunku do grup producenckich. Bo są grupy 10–15 plantatorów, którzy chcą uprawiać tytoń w nowoczesny sposób np. zbiorem mechanicznym. I nie mogą tego tytoniu sprzedać w Polsce, ponieważ żadna z grup…

(Głos z sali: Jako grupa?)

Tak, jako grupa chcą to robić. I żaden z polskich podmiotów nie kupi takiego tytoniu. Oni mają swoje wymagania i wykorzystują swoją pozycję. Można pozostawić ten wymóg, o którym pan minister finansów powiedział, 380 t. Proszę bardzo, może być 380 t, ale niech to nie będzie 50 rolników. To jest jedyna grupa zawodowa, jeżeli chodzi o rolników, w przypadku której wymagana jest taka liczebność. W przypadku producentów jabłek to jest 5 osób. W przypadku producentów trzody – chyba 7 osób. Nie ma specjalnego powodu, dla którego akurat w przypadku plantatorów tytoniu musiałoby to być aż 50 osób. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Nie ma więcej pytań.

Czy pan minister chciałby się odnieść do tej wypowiedzi?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Nie. Dziękuję.

Myślę, Panie Ministrze, że ten wniosek, który przed chwilą wyraził tutaj przedstawiciel związku, ma swoje uzasadnienie. I myślę, że warto się zastanowić, może nawet w niedługim czasie, nawet wprowadzając tę ustawę za jakiś czas, żeby rzeczywiście nie doprowadzać… Bo mamy tu wiele wątpliwości. Przede wszystkim ja mam informacje, że niektóre grupy producenckie za chwilę padną. I co wtedy będzie z plantatorami, jak one padną, bo w ogóle nie będą miały komu sprzedać towaru, a nie będą się kwalifikowały, z różnych powodów, szczególnie finansowych… Bo rolnikom nie są wypłacane należności.

Już nie mówię, bo już to wielokrotnie powtarzaliśmy, że spółki, które padły… Tytoń został zarekwirowany, nie został sprzedany, 2 lata bodajże leży. Podmiot nie może tego sprzedać, nikt tego tytoniu rolnikom… Rolnicy mają po ponad 30 tysięcy zł, 50 tysięcy zł i więcej zaległych należności, których nie dostają. Te spółki, które mają problem finansowy, nie płacą, zawarły kontrakty, a nie płacą za rok ubiegły. W tej chwili… No już nie chcę wymieniać podmiotów. Ale taka jest sytuacja. I teraz te grupy producentów, które należą do takiego podmiotu, który za chwilę padnie, za chwilę nie zapłaci, też nie będą mogły kupić tego tytoniu. Więc ta ilość, o której przedstawiciel związku tutaj mówi, i to, że rolników mogłoby być mniej… Przecież mamy takich rolników, co mają po 20 czy 30 ha, oni mogliby się zorganizować w 10, jak tutaj słyszę i mieć tę wymaganą ilość. Dlaczego ich zmuszać do tego… Dlaczego oni mają nie móc funkcjonować, bo nie znajdą tylu innych rolników? To są dla rolników pułapki, które powodują, że ci rolnicy, którzy naprawdę chcą iść do przodu, są ograniczani. My wiemy, że są takie rejony, gdzie rolnicy mają po 0,5 ha czy po 1 ha, ale są i takie rejony, gdzie mają po 20, 30 czy 50 ha upraw. Są też zróżnicowane tereny. I prawo nie powinno stosować… Jak patrzymy na Małopolskę, gdzie są drobne gospodarstwa, to okej. Ale już inne regiony wyglądają zupełnie inaczej. A prawodawstwo tworzymy dla całej Polski. Tak że, jak mówię, dzisiaj pewnie tego nie zrobimy, ale należałoby się jednak zastanowić, czy nie warto byłoby wprowadzić czegoś jeszcze w tym temacie.

Proszę, Panie Ministrze.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jacek Bogucki:

Oczywiście możemy to wziąć pod uwagę i rozmawiać na ten temat. Tyle że oczywiście już nie w ramach tej zmiany ustawy.

(Głos z sali: Tak, tak oczywiście.)

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Panie Ministrze.

Jak rozumiem, uwagi naszej komisji są słuchane, ministerstwo, jak rozumiem, będzie je analizować.

Czy są jakieś wnioski legislacyjne?

Senator Przemysław Błaszczyk:

Chciałbym złożyć wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Jest wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Są inne wnioski? Nie.

Zarządzam głosowanie.

Kto jest za przyjęciem ustawy bez poprawek? (7)

(Głos z sali: Jednogłośnie.)

Dziękuję.

Przegłosowaliśmy ustawę.

Ktoś chciałby być sprawozdawcą? Są chętni?

No dobrze, to sprawozdawcą będzie przewodniczący Chróścikowski.

W związku z tym, że wyczerpaliśmy porządek obrad tego posiedzenia komisji, dziękuję panu ministrowi, dziękuję wszystkim gościom, jak również osobom, które zechciał wziąć udział w posiedzeniu.

Zamykam posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

(Koniec posiedzenia o godzinie 17 minut 11)