Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Ustawodawczej (182.)

w dniu 28 czerwca 2017 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 października 2016 r.(sygn. akt SK 71/13) dotyczącego ustawy – Kodeks postępowania cywilnego (cd.).

(Początek posiedzenia o godzinie 9 minut 10)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Stanisław Gogacz)

Przewodniczący Stanisław Gogacz:

Dzień dobry państwu.

Otwieram posiedzenie senackiej Komisji Ustawodawczej.

Witam serdecznie pana sędziego Jacka Saramagę z Ministerstwa Sprawiedliwości. Witam panią Agatę Oklej, też z Ministerstwa Sprawiedliwości, starszego specjalistę w Wydziale Prawa Cywilnego. Witam panią mecenas. Witam państwa senatorów.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 października 2016 r.(sygn. akt SK 71/13) dotyczącego ustawy – Kodeks postępowania cywilnego (cd.)

Proszę państwa, przedmiotem posiedzenia jest punkt: rozparzenie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 października 2016 r. (sygn. akt SK 71/13) dotyczącego ustawy – Kodeks postępowania cywilnego.

Jest to ciąg dalszy, my nad tym punktem obradowaliśmy, rozpatrywaliśmy już ten wyrok. Nie podjęliśmy jednak decyzji ani o tym, że nie podejmujemy inicjatywy ustawodawczej, ani o tym, że podejmujemy inicjatywę ustawodawczą, a to dlatego, że chcieliśmy po porostu poznać jeszcze bardziej stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości, które poprzez pana sędziego zwracało naszą uwagę na nowelizacje, które będą miały miejsce po 1 czerwca.

I to, co teraz widzimy w propozycjach, państwo senatorowie zapewne je posiadacie… Propozycja wykonania wyroku, jeżeli chodzi o zgodność z konstytucją art. 7541 §1 kodeksu prawa cywilnego. I jest tu propozycja, która troszeczkę się różni od tej propozycji, którą pierwotnie otrzymaliśmy od Biura Legislacyjnego. Mianowicie zamiast 1 miesiąca są wpisane 2 miesiące; poprosimy oczywiście o uzasadnienie. Dodane są również po słowach „zabezpieczeniu” słowa „albo od uprawomocnienia się postanowienia o odrzuceniu apelacji lub innego środka zaskarżenia wniesionego przez obowiązanego od orzeczenia uwzględniającego roszczenie, które podlegało zabezpieczeniu”. No i później jest taki tekst, jaki był proponowany na poprzednim posiedzeniu komisji. Mamy również propozycję, żeby dokonać zmian w ustawie o księgach wieczystych, ażeby po art. 110 dodać art. 1102 w brzmieniu takim, jakie mamy w załączonych materiałach.

Ja poproszę, tylko nie wiem, czy najpierw panią mecenas, czy najpierw pana sędziego, żeby się państwo wypowiedzieli, jeżeli chodzi o propozycję tych…

Pan przewodniczący. Bardzo proszę.

Senator Aleksander Pociej:

Jedna uwaga techniczna, Panie Przewodniczący. Tutaj w art. 2 jest tak: po art. 110 dodaje się art. 1102 w brzmieniu… itd., a dalej jest art. 1112. Tak że rozumiem, że jest… Nie wiem, gdzie jest błąd, ale…

Przewodniczący Stanisław Gogacz:

No właśnie. To poprosimy panią mecenas, jak pani mecenas będzie… Czy teraz pani mecenas chciałaby zabrać głos?

Bardzo proszę.

Ekspert do spraw Legislacji w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Katarzyna Konieczko:

Tak, już mówię. Bardzo słusznie pan senator zwrócił na to uwagę. To jest omyłka pisarska wynikająca z tego, że wcześniej była inna propozycja legislacyjna z mojej strony, tzn. ze strony biura, i inna była propozycja ze strony ministerstwa. Ponieważ to zostało później przeklejone, to tutaj powinno to zostać poprawione. I tak jak jest dodawany art. 1112, tak samo w tym poleceniu nowelizacyjnym również powinno być, że po art. 111 dodaje się art. 1112… przepraszam, po art. 1111, dodaje się art. 1112. To powinno być w tym poleceniu nowelizacyjnym art. 2.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

(Przewodniczący Stanisław Gogacz: Pani Mecenas, bo tu jednak faktycznie mamy art. 1112, a pani…)

Tak jak mówiłam, ponieważ pierwsza propozycja Biura Legislacyjnego była taka, żeby ten przepis dodać nie po art. 1111, tylko po art. 110, to w wyniku właśnie mojej pomyłki pisarskiej… Później jest dodawany artykuł… Polecenie nowelizacyjne brzmi w ten sposób, że po art. 110 dodaje się art. 1102, ale chodziło tu oczywiście o art. 1111, po którym dodaje się art. 1112 w brzmieniu…

(Przewodniczący Stanisław Gogacz: Czyli teraz będzie… Czyli prawidłowo powinno brzmieć to w ten sposób: w ustawie… itd. po art. 111 dodaje się art. 1112.)

Po art. 1111 dodaje się art. 1112…

(Senator Aleksander Pociej: Po art. 1111 dodaje się art. 1112…)

…w brzmieniu… i dalej tak, jak jest w propozycji zmiany ustawy.

Przewodniczący Stanisław Gogacz:

Dobra, dziękuję.

Czy pan sędzia zechce się wypowiedzieć, jeżeli chodzi o te propozycje, które tu są zawarte?

Bardzo proszę

Główny Specjalista w Wydziale Prawa Cywilnego w Departamencie Legislacyjnym w Ministerstwie Sprawiedliwości Jacek Saramaga:

Jacek Saramaga, Ministerstwo Sprawiedliwości, Departament Legislacyjny.

Proszę państwa, my generalnie te propozycje popieramy.

Jeżeli chodzi o zmiany terminów – to jest to, co na początku pan przewodniczący mówił – to one wynikają z obecnego stanu prawnego. Termin został… My tu mówimy o art. 7541. Ten termin został wydłużony z miesiąca do dwóch w ustawie, o której już mówiliśmy, a która weszła w życie 1 czerwca. Dlatego też dostosowujemy się do niej, żeby znowu w tym zakresie nie wprowadzać jakichś zmian w zmianach, które dopiero zaczęły obowiązywać. Stąd też te 2 miesiące w art. 7541.

Jedna mała uwaga. W zmienianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece, w naszej ocenie, termin, o którym mowa w art. 1112, także powinien chyba wynosić 2 miesiące, tak żeby to ze sobą korespondowało. Bo skoro zabezpieczenie upadnie po 2 miesiącach od uprawomocnienia się orzeczenia, to wydaje się, że także i w tym terminie wierzyciel powinien mieć możliwość zmiany treści hipoteki, nie zaś w terminie miesiąca. My tę propozycję konstruowaliśmy jeszcze na gruncie starego stanu prawnego, ale wydaje się, że te 2 miesiące byłyby bardziej zasadne.

Jeżeli chodzi o tę drugą część w art. 7541, czyli dotyczącą upadku, zabezpieczenia po uprawomocnieniu się postanowienia o odrzuceniu apelacji albo innego środka zaskarżenia, to to też zostało dodane ustawą, która weszła w życie, z dnia 1 czerwca i jak najbardziej jest to zasadne. Bo nie było to jasne, powstawały rozbieżności w orzecznictwie sądów w sytuacji, kiedy nie zapadł wyrok czy też orzeczenie merytoryczne, a ostatnim orzeczeniem w sprawie było orzeczenie o odrzuceniu apelacji albo innego środka zaskarżenia. Był wtedy problem i sądy różnie liczyły te terminy do upadku.

To w zasadzie chyba wszystko.

Przewodniczący Stanisław Gogacz:

Dziękuję bardzo, Panie Sędzio.

Czy pani mecenas teraz chce to jeszcze zreferować, czy już nie ma potrzeby?

Ekspert do spraw Legislacji w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Katarzyna Konieczko:

W zasadzie wydaje mi się, że jeśli państwo senatorowie nie chcą jakiegoś dodatkowego wyjaśnienia, to wszystko jest wyjaśnione. Oczywiście pan sędzia ma rację. W mojej ocenie, żeby zachować merytoryczną spójność przepisów, bo tu nie chodzi o poprawność legislacyjną, tylko merytoryczną spójność przepisów, ten termin w art. 1112 w ust. 1 powinien być również 2-miesięczny.

Przewodniczący Stanisław Gogacz:

Proszę państwa, w takim razie mamy propozycję, ażeby wykonać wyrok Trybunału w ten sposób, że treść art. 7541 §1 byłaby taka, jaka jest w materiałach, które otrzymaliśmy.

Bardzo proszę.

Główny Specjalista w Wydziale Prawa Cywilnego w Departamencie Legislacyjnym w Ministerstwie Sprawiedliwości Jacek Saramaga:

Przepraszam, jeszcze jedna uwaga. Bo przepis art. 7541, ta jego końcowa część, która mówi o tym, że chyba że uprawniony wniósł o dokonanie dalszych czynności egzekucyjnych… To jest przepis, który brzmi tak jak art. 7541 §2, z tym że wykształciło się i w orzecznictwie, i w judykaturze takie rozumienie tego określenia „dalsze czynności egzekucyjne”, że to są czynności skierowane do tego przedmiotu, na którym było zabezpieczenie. Czyli sposób egzekucji niejako dotyczy przedmiotu egzekucji i w tym przypadku, jeżeli chodzi o hipotekę, musiałaby być to nieruchomość. Natomiast jeżeli wierzyciel dokonuje innych czynności egzekucyjnych, czyli wnosi o przeprowadzenie innego sposobu egzekucji, to tu może powstać problem i to zabezpieczenie może nadal upaść. Ale jeżeli taka jest państwa wola, to my nie będziemy oponować, ewentualnie w jakimś oficjalnym stanowisku wyrazimy te wszystkie wątpliwości. Chodzi o to, że to ogranicza wierzyciela w dokonywaniu ewentualnych czynności egzekucyjnych. Jeżeli podejmie dalsze czynności egzekucyjne, to znaczy dalsze, czyli one musiałyby być skierowane do tego przedmiotu, na którym było ustanowione zabezpieczenie.

(Przewodniczący Stanisław Gogacz: To jest termin, który został zaczerpnięty z §2 w art. 754, który istnieje obecnie w kodeksie.)

Tak, tak. Tylko że ten przepis dotyczy 2 szczególnych przypadków: dotyczy wynagrodzenia za pracę i dotyczy, jeżeli dobrze pamiętam… dotyczy zajęcia ruchomości, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunku bankowego i dotyczy on ustanowienia zarządu przymusowego. Czyli wydaje się, że w tych 2 szczególnych przypadkach kierowanie dalszych czynności egzekucyjnych czy też wnoszenie o dokonanie takiego sposobu egzekucji do zajętego już wynagrodzenia za pracę, do zajętych wierzytelności ma sens. Jeżeli jednak będziemy mieli np. hipotekę przymusową, to tutaj ograniczymy wierzyciela do tego, żeby podejmował egzekucję z nieruchomości, która to egzekucja jest, jak wszyscy wiemy, najbardziej czasochłonna i pewnie też najbardziej kosztowna. Dziękuję.

Przewodniczący Stanisław Gogacz:

Czy ktoś chciałby w tej kwestii się wypowiedzieć?

Skoro nie, to pozostaniemy przy tym zapisie, który jest. Być może w dalszych pracach legislacyjnych będzie trzeba pójść w tym kierunku, o którym pan sędzia wspomniał, dlatego że my jesteśmy na etapie podejmowania decyzji, czy podejmujemy inicjatywę z propozycją takich rozwiązań legislacyjnych, czy nie. Jeżeli tak, to przed nami pierwsze czytanie i oczywiście cała ścieżka legislacyjna.

Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos?

Skoro nie, to ja proponuję w takim razie… Tak jak to zostało powiedziane, te propozycje wykonania wyroku by wyglądały w ten sposób, że artykuł, który został zakwestionowany przez Trybunał Konstytucyjny, zostanie wykonany zgodnie z zapisem, który mamy w materiałach przygotowanych przez Biuro Legislacyjne razem z Ministerstwem Sprawiedliwości. Jeżeli chodzi o art. 2, dotyczący ustawy o księgach wieczystych i hipotece, to oczywiście będzie ta poprawka, o której wspomniał pan przewodniczący Pociej, to naprawienie tego błędu, tak jak to już przytoczyliśmy, i oczywiście zamiana z 1 miesiąca na 2 miesiące, a wszystko pozostałe zostaje tak, jak mamy w tekście, w informacji, którą otrzymaliśmy. Jeżeli chodzi o art. 3, to on by pozostał w takim kształcie, w jakim teraz jest.

Jeżeli państwo uważają, że możemy przyjąć taką propozycję rozwiązań legislacyjnych, które byłyby wykonaniem wyroku, to ja proponuję, żebyśmy przegłosowali, czy komisja wyraża zgodę na podjęcie inicjatywy ustawodawczej zmierzającej do znowelizowania ustawy w ten sposób, jak to zostało zaproponowane.

Kto z państwa jest za podjęciem inicjatywy ustawodawczej? (10)

Kto jest przeciwny? (0)

Kto się wstrzymał od głosu? (0)

Stwierdzam, że komisja zdecydował o podjęciu inicjatywy ustawodawczej.

Jeżeli chodzi o sprawozdawców, to czy pan senator Pęk, pan senator Szwed… Którzy panowie senatorowie? Bo wiem, że ktoś tam sygnalizował… Pan Szwed?

(Senator Aleksander Pociej: Panie Przewodniczący, ja bym zaproponował, bo…)

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Senator Aleksander Pociej: Aha. Już się wycofuję.)

Pan Szwed?

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Proszę państwa, w takim razie pan… Bo jeżeli nie, to oczywiście ja będę sprawozdawcą, a jeżeli pan senator Szwed, to… Czy pan wyraża zgodę?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Dobrze, dziękuję.

Pan senator Szwed będzie sprawozdawcą.

Zamykam posiedzenie senackiej Komisji Ustawodawczej.

Dziękuję państwu za przybycie.

(Koniec posiedzenia o godzinie 9 minut 24)