Wydarzenia

7 września 2017 r. w Krynicy marszałek Stanisław Karczewski wziął udział w konferencji Europa Karpat, podczas której poprowadził panel „Oblicza intelektualne Europy Środkowej i Wschodniej”. Jego uczestnicy zgodzili się, że ta część Europy ma wspaniałą kulturę i wiele do zaoferowania innym państwom europejskim. Państwa regionu karpackiego mają podobną historię i doświadczenia, ich społeczeństwa jednak za mało o sobie wiedzą. Jak wskazywano, więcej uwagi, sił i środków należy poświęcić na wzajemne poznanie.

Podczas debaty marszałek Senatu przywołał refleksję św. Jana Pawła II nad koncepcją Europy „jako skrzyżowania dróg, rzeki, do której spływają strumienie”. W jego opinii oblicza intelektualne Europy Środkowej i Wschodniej to bardzo szeroko rozumiane pojęcie w odniesieniu do cywilizacji i kultury, w tym do literatury, sztuki, nauki, tradycji oraz tożsamości. Jak stwierdził marszałek Stanisław Karczewski, ta część Europy nie ma jednego, wspólnego oblicza intelektualnego. Stanowi ono mozaikę narodowości, etniczności, języków i religii. To region z pogranicza Wschodu i Zachodu, który reprezentuje oryginalne wartości kulturowe. Według marszałka Senatu obecna epoka to, z jednej strony, czas globalizacji charakterystycznej dla współczesnego świata, z drugiej zaś ‒ okres procesu odwrotnego, czyli glokalizacji, której istota sprowadza się do idei: „myśl globalnie, działaj lokalnie”, afirmacji lokalności, emancypacji społeczności lokalnych i narodowych. W tym kontekście marszałek pytał panelistów, czy te 2 tendencje zderzają się ze sobą, czy któraś z nich dominuje?

Były ambasador Ukrainy w Polsce prof. Markijan Malski zastanawiał się, co zrobić, by zachować kształt oblicza kulturalnego i intelektualnego regionu Karpat. Jak mówił, Ukraina jest nieodłączną częścią tego regionu. Jego zdaniem do przechowania wartości, które płyną z odrębności regionu, trzeba zaangażować młodych ludzi. Najlepszym miejscem do zachowania oblicza intelektualnego są, według niego, uniwersytety. Prof. Markijan Malski mówił o idei stworzenia na wszystkich uniwersytetach karpackich państw jednolitego programu, kierunku studiów, zajmującego się historią i przyszłością regionu.

Przewodniczący Rady Naukowej przy Fundacji Europejska Sieć „Pamięć i Solidarność” prof. Csaba GyörgyKiss, profesor historii kultury na Uniwersytecie Eötvös-Loránd w Budapeszcie,wskazał na Europę Środkową i Wschodnią jako wspólnotę pamięci. To, co łączy te państwa, to powstania narodowe, świadomość kresowości i 2 totalitaryzmy, które przeżyły narody regionu Karpat. Zwrócił uwagę, że wspólna pamięć powinna łączyć społeczności tych państw, tymczasem mało się znamy i mało o sobie wiemy. Według marszałka Stanisława Karczewskiego właśnie konferencja Europa Karpat jest okazją do zbliżenia państw tego regionu.

Ks. prof. Franciszek Longchamps de Berier mówił o ogromniej roli myśli propaństwowej i budowie instytucji, które mają duże znaczenie dla rozwoju regionu karpackiego. Takimi instytucjami są uniwersytety.

Według posłanki Józefiny Hrynkiewicz Europa Środkowa i Wschodnia ma dużo do zaoferowania Europie. Nauka, kultura, sztuka, literatura docierały tutaj od najdawniejszych czasów – najpierw za pośrednictwem klasztorów, potem uniwersytetów. W ocenie posłanki wartości są w naszych społeczeństwach ugruntowane. Dlatego nowinki obyczajowe czy polityczne nie mają tutaj szans. „Nie musimy się uczyć multikulturalizmu, bo zawsze byliśmy państwami wielonarodowościowymi” – podkreśliła. Także jej zdaniem za mało się znamy.

Doradca marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego dr Maciej Szymanowski, historyk wymienił najpierw wynalazki i osiągnięcia naukowców pochodzących z naszego regionu, po czym stwierdził, że „jesteśmy jednym z biegunów naszej cywilizacji, ale mamy zaniżone poczucie własnej wartości i chętniej świecimy światłem odbitym”.