Sprawy międzynarodowe

14– 20 listopada 2017 r., na zaproszenie przewodniczącej Narodowej Rady Prowincji Republiki Południowej Afryki Thandi Modise, delegacja Senatu na czele z marszałkiem Stanisławem Karczewskim złożyła oficjalną wizytę w tym kraju. Marszałkowi towarzyszyli wicemarszałek Bogdan Borusewicz oraz wiceprzewodniczący Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą senator Artur Warzocha.

16 listopada 2017 r. delegacja spotkała się z przewodniczącymi obu izb parlamentu RPA – Narodowej Rady Prowincji Thandi Modise i Zgromadzenia Narodowego Baleką Mbete. Witając delegację Senatu, przewodnicząca Thandi Modise przypomniała swoją wizytę w Warszawie. „Cieszę się, że nie straciliśmy kontaktu, a kwestie, które omawialiśmy w Polsce, przynoszą efekty z korzyścią dla obu państw. Ta wizyta cementuje nasze relacje. W Warszawie rozmawialiśmy, jak ważne są dobre relacje parlamentarne. Ważne jest, by wiedzieć, co myśli i robi każda ze stron, tak byśmy mogli dobrze ze sobą współpracować” – powiedziała. „Wizytę pani przewodniczącej wspominam bardzo dobrze. Wzmocniła ona relacje naszych państw. Wierzę, że nasza obecna wizyta podniesie nasze relacje na jeszcze wyższy poziom” – stwierdził marszałek Stanisław Karczewski i wyraził nadzieję, że przyczyniają się do tego także inne spotkania bilateralne. Podziękował także za poparcie kandydatury Polski na niestałego członka Rady Bezpieczeństwa przy ONZ. „Podczas ostatniego spotkania prosiłem o poparcie przez RPA kandydatury Polski na niestałego członka w Radzie Bezpieczeństwa ONZ. Bardzo za to dziękuję i wyrażam poparcie mojego kraju dla kandydatury RPA, która będzie się starała o członkostwo w latach 2020–22” – zapowiedział marszałek Stanisław Karczewski.

Przewodnicząca Thandi Modise wskazała dziedziny, w których widzi możliwość poszerzenia współpracy. „Rolnictwo może nas połączyć i widzę tu szerokie możliwości współpracy. Polska może podpowiedzieć, jak przygotować ludność naszego kraju do gospodarowania ziemią. Chcielibyśmy wziąć przykład z waszego kraju. Podczas naszej wizyty mieliśmy okazję zapoznać się z częścią informacji, ale chcemy dowiedzieć się więcej” – mówiła. „Polska produkuje żywność ekologiczną, zdrową i smaczną. Mamy rozwinięty przemysł przetwórczy i okołorolniczy – maszyny i urządzenia. Jestem przekonany, że w tym zakresie jesteśmy w stanie rozwinąć współpracę na jeszcze wyższym poziomie” – powiedział marszałek Stanisław Karczewski.

Wicemarszałek Bogdan Borusewicz zwrócił uwagę na proces transformacji w RPA i rolę komisji prawdy i pojednania w dochodzeniu do porozumienia. Jak mówił, w Polsce interesowaliśmy się na początku lat dziewięćdziesiątych transformacją RPA i odejściem od apartheidu. „W naszym kraju wcześniej sami dokonaliśmy przemian i dla mnie osobiście droga poprzez komisję prawdy i pojednania była najlepszą drogą do osiągnięcia porozumienia. To był bardzo dobry pomysł” – mówił wicemarszałek Bogdan Borusewicz.

Wiceprzewodniczący Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą senator Artur Warzocha podziękował za dobrą współpracę rządu RPA z Polonią w tym kraju. „Jestem przedstawicielem komisji, która na co dzień współpracuje z Polakami rozsianymi na całym świecie. Cieszę się, że w Polonijnej Radzie Konsultacyjnej przy Marszałku Senatu jest przedstawicielka Polonii w RPA pani Barbara Kukulska. Dzięki temu wiemy więcej o tutejszej Polonii, której liczba szacowana jest na 30 tys. osób. Dziękujemy za to, że rząd RPA stwarza jej możliwość działania w życiu społecznym i politycznym” – stwierdził senator Artur Warzocha.

Marszałek Stanisław Karczewski przypomniał, że kilka dni temu obchodziliśmy 99. rocznicę odzyskania niepodległości. „Cieszymy się, że jesteśmy wolnym, suwerennym krajem. Dbajmy o niepodległość zarówno w Polsce, jak i RPA” – podkreślił marszałek Senatu.

Podczas spotkania z przewodniczącą Zgromadzenia Narodowego Baleką Mbete marszałek Stanisław Karczewski mówił o współpracy gospodarczej miedzy obu państwami. „Cenimy i uważamy za niezwykle ważną współpracę z RPA. Kontakty gospodarcze i handlowe są na poziomie miliarda dolarów. Inwestycje dokonywane w Polsce przez firmy, które mają siedzibę w RPA, są na poziomie kilkunastu miliardów dolarów rocznie. Są państwo bardzo ważnym partnerem dla Polski i Unii Europejskiej. Chcemy budować most łączący RPA i Polskę. Potencjał po jednej i drugiej stronie jest olbrzymi. Wierzę, że nasze spotkania przyczynią się do tego, iż będzie ona na jeszcze wyższym poziomie” – mówił marszałek Stanisław Karczewski.

Podczas pobytu w RPA delegacja Senatu spotkała się w Kapsztadzie i Pretorii z Polonią mieszkającą w tym kraju. Marszałek Stanisław Karczewski zapewnił naszych rodaków, że polskim władzom zależy na budowaniu wspólnoty narodowej Polaków mieszkających na całym świecie. Wyraził przekonanie, że „łączy nas miłość do Polski”.

„Jesteśmy tu po to, aby usłyszeć o waszych oczekiwaniach wobec ojczyzny, wobec Senatu, ale także o waszych problemach i, mam nadzieję, o pomysłach na jeszcze lepszą współpracę” – zwrócił się marszałek do przedstawicieli Polonii podczas spotkania 17 listopada w Kapsztadzie, w Domu Wyszehradzkim. Zapewnił, że polskim władzom zależy na budowaniu polskiej wspólnoty narodowej na całym świecie, bo według szacunków za granicą żyje ok. 20 mln Polaków. Podkreślił, że podczas oficjalnych wizyt za granicą senatorowie zawsze spotykają się z Polonią, nawet jeśli nie jest ona zbyt liczna. Marszałek Senatu dziękował Polonii w Kapsztadzie za pracę na rzecz swojego środowiska i Polski. „Dziękuję za to, że czujecie się Polakami i czujecie związek z Polską, a także za to, iż się wspieracie na obczyźnie” – powiedział. „Przyjechaliśmy do RPA na zaproszenie przewodniczącej Narodowej Rady Prowincji Thandi Modise, ale spotkania z Polonią są dla nas bardzo ważne. Bardzo nam zależy na współpracy z Polonią, chcemy, by każdy z państwa był naszym ambasadorem za granicą” – mówił marszałek Stanisław Karczewski. Jak dodał, Polska jako marka jest bardzo dobrze odbierana w RPA. „W RPA spotykamy się z niezwykłą życzliwością. Jesteśmy serdecznie odbierani i czujemy, że Polska jest ważnym partnerem dla Republiki Południowej Afryki. Między obu państwami panuje dobry klimat polityczny. Mam nadzieję, że nasze spotkania doprowadzą do lepszej współpracy między przedstawicielami rządu i biznesu obu państw” – powiedział marszałek Senatu.

Marszałek Stanisław Karczewski zapewnił, że Senatowi bardzo zależy na dobrej współpracy z Polonią. „W tej kwestii nie ma sporów politycznych, wszyscy jesteśmy zgodni, że trzeba współpracować z Polakami za granicą” – zaznaczył. „Dziękuję za waszą aktywność, za wydawaną polską gazetę, za organizację polskich uroczystości. Proszę o to, byście wciąż dbali o społeczność polską i wzmacnianie polskości” – mówił marszałek Senatu.

Prezes Stowarzyszenia Polskiego w Kapsztadzie Krystyna Żyluk-Żylińska przedstawiła działalność stowarzyszenia, którym kieruje. „Pierwsze zgromadzenie konstytucyjne naszego stowarzyszenia odbyło się 14 sierpnia 1949 r., a jego pierwszym prezesem był inż. Roman Brykczyński. Zjednoczenie liczyło wtedy 100 członków. Przez wiele lat zarządy i członkowie naszej organizacji dokładali wszelkich starań, aby pielęgnować polski język, kulturę i tradycje, a jednocześnie zaznaczyć naszą obecność na afrykańskiej ziemi. Zwieńczeniem tych starań było m.in odsłonięcie 9 listopada 2013 r. Piety Matki Boskiej Powstańczej w katedrze św. Marii w Kapsztadzie. Dzieło wybitnego polskiego rzeźbiarza Andrzeja Pityńskiego było darem Polonii dla Kapsztadu i jego mieszkańców. Było to możliwe dzięki staraniom ówczesnego prezesa Adama Wierzyckiego i całego zarządu stowarzyszenia. W 2009 i 2014 r. odbyły się uroczyste obchody 60. i 65. rocznicy istnienia stowarzyszenia, podsumowujące dorobek wielu lat pracy kapsztadzkiej Polonii. W 2018 r. odbędą się obchody 70-lecia stowarzyszenia. Prezes Krystyna Żyluk-Żylińska poinformowała także, że Stowarzyszenie Polskie w Kapsztadzie w ostatnim czasie przygotowało 2 ciekawe wystawy: w 2014 r. wystawę dla uczczenia 70. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego, a na początku 2017 r. ekspozycję „Poland”, której tematem były polska architektura współczesna, znane zabytki i sławni Polacy. Obie wystawy odbyły się na zamku Dobrej Nadziei i każdą z nich odwiedziło ponad 1200 osób. Stowarzyszenie prowadzi także polski klub, bibliotekę z księgozbiorem liczącym ponad 5700 egzemplarzy, a także wypożyczalnie polskich filmów. Wydaje również kwartalnik „Kapsztad.pl”. Od 3 lat działa polska szkoła, do której zapisanych jest 20 dzieci.

Kolejne spotkanie z Polonią odbyło się 18 listopada w stolicy RPA – Pretorii, w Ambasadzie RP. Przed spotkaniem delegacja Senatu złożyła kwiaty pod pomnikiem Katyńskim w Johannesburgu, upamiętniającym także pilotów z RPA, którzy polegli, niosąc pomoc warszawskim powstańcom.

Podczas spotkania z Polonią marszałek Stanisław Karczewski powiedział: „Jesteśmy tutaj, bo łączy nas coś wyjątkowego, wspaniałego, coś, co łączy tak wielu Polaków mieszkających za granicą – to Polska i miłość do niej”. Jak dodał, miłość do kraju oznacza także dbałość o polskość. „Dbałość o to, by 10 tys. kilometrów od Polski myśleć o niej, czuć ją, mówić po polsku, myśleć po polsku i marzyć po polsku” – stwierdził. Marszałek Senatu podziękował Polonii za to, że jest ambasadorem naszego kraju na ziemi afrykańskiej i zachęcał do podejmowania inicjatyw związanych z 100. rocznicą odzyskania niepodległości.

Przedstawiciele polonijnych organizacji zaprezentowali ich działalność. Prezes Zjednoczenia Polskiego w Johannesburgu Barbara Kukulska wyraziła wdzięczność, że marszałek Senatu wraz z delegacją odwiedził Polonię w RPA, i poinformowała o jubileuszu organizacji, którą kieruje. „Nasza organizacja została założona w 1948 r. i nosiła wówczas nazwę Zjednoczenie Osadników Polskich – Afryka Południowa. Skupiała wszystkich Polaków od równika do Kapsztadu. Była to ogromna organizacja, która łączyła Polaków. Przetrwała aż do dziś, a w przyszłym roku będzie obchodzić 70-lecie istnienia. Wydajemy biuletyn «Wiadomości Polonijne» oraz przez cały czas sprawujemy opiekę nad Polakami. Cieszymy się z naszego przyszłorocznego jubileuszu i już zapraszamy na jego obchody” – powiedziała prezes Barbara Kukulska. „Nasza mała grupka, starała się od przeszło 10 lat wspólnie organizować zajęcia dla Polonii, rajdy, bale, zapraszać polskich artystów i krzewić polską kulturę. W naszych przedsięwzięciach dużą pomocą służyli zawsze przedstawiciele ambasady polskiej, bez których nie moglibyśmy tego wszystkiego robić” – mówił Jarosław Jakuszko reprezentujący Polonię w Pretorii. Ryszard Skoczyński ze Zjednoczenia Polskiego w Vaal Triangle podkreślił, że w 2017 r. organizacja obchodziła 30-lecie swojej działalności. „Wszyscy przyjechaliśmy do RPA w czasie stanu wojennego, rosły tu nasze dzieci, mieliśmy polską szkółkę i przez wszystkie lata działaliśmy i trzymaliśmy się razem. Przez cały ten okres otrzymywaliśmy wsparcie konsulatu RP, który był pośrednikiem w kontaktach m.in z Senatem. Mieliśmy od państwa zawsze wsparcie i dzięki temu wciąż dumnie trzymamy się razem i dziękujemy za wsparcie” – powiedział.