Posiedzenia Senatu

Na 31. posiedzeniu Senat rozpatrzył 25 ustaw, do 9 wprowadził poprawki. Zdecydował o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy i podjął uchwałę okolicznościową. Izba zmieniła też składy swoich komisji.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw

Ustawa, którą Sejm chwalił na 30. posiedzeniu, 15 listopada 2016 r., na podstawie projektu poselskiego, wydłuża na 2017 r. obowiązywanie obecnej kwoty wolnej od podatku oraz nakłada podatek na fundusze inwestycyjne zamknięte.

Nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest konsekwencją wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 28 października 2015 r. (sygn. akt K 21/14), w którym przepis ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nieprzewidujący sposobu korygowania kwoty wolnej od podatku, uznano za niezgodny z konstytucją; traci on moc 30 listopada 2016 r. W ustawie przyjęto, że w 2016 i 2017 r. obowiązuje taka sama skala podatkowa jak w 2015 r. Tym samym nie zmieni się wysokość kwoty wolnej od podatku, która wynosi 3 tys. zł.

Nowela zmienia również przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dotyczące opodatkowania funduszy inwestycyjnych otwartych. Nadal będą one objęte zwolnieniem podmiotowym. Z kolei fundusze inwestycyjne zamknięte będą mogły zostać zwolnione z przedmiotowego. Opodatkowaniu będą natomiast podlegać zyski z udziałów w spółkach nieposiadających osobowości prawnej uprawnionych do emisji papierów wartościowych, które mogą być nabywane przez fundusze inwestycyjne zamknięte. Takie same zasady będą obowiązywać w stosunku do instytucji wspólnego inwestowania typu otwartego i zamkniętego. Zmiana zasad opodatkowania funduszy inwestycyjnych i instytucji wspólnego inwestowania ma zapobiec niepożądanym praktykom optymalizacji podatkowej. Kolejna zmiana dotyczy przepisu przejściowego ustawy nowelizującej ordynację podatkową, która wprowadza klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania. Wyłączenie ochrony prawnej z tytułu zastosowania się do indywidualnych interpretacji dotyczących unikania opodatkowania, wydanych przed dniem wejścia w życie przepisów związanych z klauzulą przeciwko unikaniu opodatkowania, pod warunkiem jednak, że korzyść podatkowa została uzyskana od 1 stycznia 2017 r.

Zmiany ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i ordynacji podatkowej mają wejść w życie 1 stycznia 2017 r., a zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ‒ 30 listopada 2016 r.

W wyniku głosowań Senat odrzucił wniosek Komisji Budżetu i Finansów Publicznych o przyjęcie ustawy bez poprawek (81 przeciw, 1 wstrzymujący się), poparł zaś 3 poprawki senatora Grzegorza Biereckiego (53 głosy za, 28 – przeciw i 1 wstrzymujący się). Wprowadzenie zmian do ustawy proponowali także senatorowie Leszek Czarnobaj i Kazimierzem Kleiną, Piotr Florek i Jan Rulewski (m.in. podniesienie kwoty wolnej dla wszystkich podatników do 6600 zł lub do 7600 zł; zwolnienie z podatku osoby, które osiągają dochody w wysokości nieprzekraczającej dwunastokrotności zasiłku dla bezrobotnych, czyli ok. 7800 zł).

Przyjęte przez Senat poprawki wprowadzają kwotę wolną od podatku malejącą wraz ze wzrostem dochodów podatnika. Kwota ta w 2017 r. wyniosłaby 6600 zł, co jest równe wysokości minimum egzystencji ogłaszanego przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych. Oznacza to, że osoby, których roczne dochody nie przekroczą 6600 zł rocznie, nie zapłacą podatku. Zastosują bowiem kwotę zmniejszającą podatek w wysokości 1188 zł. Podatnicy, których roczne dochody mieszczą się w przedziale od 6600 zł do 11 000 zł, będą mogli odliczyć kwotę zmniejszającą podatek 1188–556,02 zł. Podatnicy uzyskujący roczne dochody przekraczające 11 tys. zł, ale nieprzekraczające 85 528 zł będą korzystać z dotychczasowej kwoty zmniejszającej podatek, czyli 556,02 zł. Podatnicy uzyskujący roczne dochody przekraczające 85 528 zł, ale nieprzekraczające 127 000 zł będą korzystać z kwoty zmniejszającej podatek od 556,02 zł do 0 zł. Z kwoty zmniejszającej podatek nie będą natomiast korzystać podatnicy uzyskujący roczne dochody przekraczające 127 000 zł. Zasady ustalania kwoty zmniejszającej podatek znajdą zastosowanie jedynie do rocznego obliczenia podatku. W wypadku zaliczek natomiast na podatek przyjęto zasadę, że kwota zmniejszająca podatek wynosi 556,02 zł rocznie i uwzględnia się ją wyłącznie do dochodów nieprzekraczających kwoty 85 528 zł. Poprawki nakładają także na ministra właściwego ds. finansów publicznych obowiązek corocznej weryfikacji kwoty zmniejszającej podatek. Ma on przedkładać Radzie Ministrów informację o wynikach weryfikacji i propozycje zmiany kwoty zmniejszającej podatek w wypadku istotnego wzrostu kwoty minimum egzystencji ustalonego przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.

Senackie poprawki rozpatrzy teraz Sejm.

 

Ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw – przyjęta z poprawką

Senat, zgodnie z wnioskiem Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, wprowadził poprawkę do noweli uchwalonej na podstawie projektu rządowego podczas 30. posiedzenia Sejmu, 16 listopada 2016 r. Stanowisko takie poparło 53 senatorów, 29 było przeciw. Do senackiej poprawki korygującej odesłania w przepisach ustawy do załącznika nr 13, co pozwoli uniknąć luki prawnej, ustosunkują się teraz posłowie. Zmiany w ustawie proponowali także senatorowie Leszek Czarnobaj i Kazimierz Kleina.

Nowe przepisy mają pomóc w lepszej ściągalności podatku od towarów i usług. Zmodyfikowano m.in. zasady weryfikacji zwrotu podatku, ograniczono prawo do zwrotu różnicy podatku w przyśpieszonym, 25-dniowym terminie, wprowadzono odpowiedzialność solidarną do kwoty 500 tys. zł pełnomocnika, który rejestruje podatnika, za jego zaległości podatkowe, zlikwidowano możliwość rozliczania się przez niektórych podatników VAT za okresy kwartalne. Wprowadzono też nadzwyczajne obostrzenie kary i możliwość pozbawienia wolności za wystawianie lub posługiwanie się tzw. pustymi fakturami. Ustawa przedłuża ponadto stosowanie podwyższonych stawek podatku VAT (m.in. podstawowa stawka 23% zamiast 22%) na lata 2017 i 2018, poszerza zwolnienie podmiotowe od podatku VAT dla drobnych przedsiębiorców poprzez podwyższenie limitu wartości sprzedaży, uprawniającego do zwolnienia ze 150 tys. zł do 200 tys. zł. Postanowiono też, że proporcja ustalana dla jednostek samorządu terytorialnego na potrzeby rozliczenia podatku naliczonego będzie ustalana osobno dla każdej z tych jednostek.

Zmiany w ordynacji podatkowej wynikają ze zmian w ustawie o VAT, wprowadzają też możliwość żądania przedstawienia odpowiednich dokumentów nie tylko od bezpośrednich kontrahentów podatnika, ale też od innych podmiotów biorących udział w obrocie towarami lub usługami.

Ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2017 r., z wyjątkiem zmian związanych z uchyleniem dotychczasowego zwolnienia od VAT usług stanowiących element zwolnionej od podatku usługi finansowej lub ubezpieczeniowej (1 lipca 2017 r.) oraz przepisów dotyczących proporcji w rozliczeniach jednostek samorządu terytorialnego (1 stycznia 2018 r.).

 

Ustawa o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2017 – przyjęta z poprawkami

Celem ustawy, uchwalonej na podstawie przedłożenia rządu na 29. posiedzeniu Sejmu, 4 listopada 2016 r., jest wprowadzenie odstępstw w niektórych przepisach na okres obowiązywania ustawy budżetowej na rok 2017.

Obecna na posiedzeniu Senatu wiceminister finansów Hanna Majszczyk podkreśliła, że ustawa umożliwi realizację wydatków budżetowych w wysokości ok. 2 mld zł poprzez np. przesunięcie czy zmianę źródeł finansowania poszczególnych zadań.

Ustawa przewiduje m.in. umorzenie pożyczek udzielonych z budżetu państwa Funduszowi Ubezpieczeń Społecznych w latach 2009–14. Zadłużenie to wynosi 39 mld 151 mln 886 tys. zł. Wiceminister finansów wyjaśniła, że jego spłata powinna nastąpić pod koniec marca 2017 r., ale nie jest to możliwe. Zapewniła też, że umorzenie nie wpłynie na wielkość deficytu sektora finansów publicznych.

Inne zmiany to m.in. utrzymanie odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych na poziomie z 2010 r., finansowanie staży dyplomowych i specjalizacji lekarzy oraz pielęgniarek i położnych, zawieszenie stosowania odpisu 1,5% na działania promocyjne dotyczące biopaliw i innych paliw odnawialnych, utrzymanie funduszu świadczeń socjalnych dla emerytów służb mundurowych i członków ich rodzin na poziomie zaplanowanym w ustawie budżetowej na 2011 r., „zawiesza” stosowanie przepisu ograniczającego wydatki na koszty realizacji ustawy o Karcie Dużej Rodziny przez wojewodów albo organizacje pozarządowe, które zgodnie z tym przepisem nie mogą przekraczać 3 tys. zł miesięcznie w danym województwie, wyłączono stosowanie zasady jedności materialnej budżetu do zaciągania pożyczek i kredytów przez Skarb Państwa, emisji skarbowych papierów wartościowych oraz innych operacji związanych bezpośrednio z zarządzaniem państwowym długiem publicznym, umożliwiono finasowanie składek z tytułu członkostwa Polski w Europejskiej Agencji Kosmicznej oraz innych organizacjach międzynarodowych ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki. Ustalono ponadto, że w 2017 r. kwota dotacji dla uczestnika ośrodka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi wyniesie 200%, a ‒ nie jak wcześniej zakładano ‒ 230%. Wydłuża o rok vacatio legis nowelizacji prawa łowieckiego, wprowadzającej m.in. zasady dotyczące odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny oraz tworzącej Fundusz Odszkodowawczy.

Senat jednomyślnie, 77 głosami, odrzucił wniosek Komisji Budżetu i Finansów Publicznych o przyjęcie ustawy bez poprawek i wprowadził do niej 3 poprawki zaproponowane przez senatora Grzegorza Biereckiego. Mają one na celu zwiększenie środków na fundusz socjalny, utworzony na podstawie ustaw o zaopatrzeniu emerytalnym służb mundurowych poprzez odniesienie do ustawy budżetowej na rok 2012 oraz powodują zwiększenie odpisu na fundusz świadczeń socjalnych poprzez odniesienie się do przeciętnego wynagrodzenia w drugim półroczu 2012 r. Za ustawą z tymi zmianami głosowało 47 senatorów, 30 było przeciw, 1 wstrzymał się od głosu. Poparcia senatorów nie uzyskała natomiast propozycja senatora Mieczysława Augustyna, aby nie przesuwać o rok planowanego wzrostu finansowania ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

Senackie poprawki rozpatrzą teraz posłowie.

 

Ustawa o zmianie ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej – przyjęta bez poprawek

Senat zgodnie z rekomendacją Komisji Budżetu i Finansów Publicznych przyjął ustawę w brzmieniu uchwalonym przez Sejm na podstawie projektu rządowego podczas 30. posiedzenia, 15 listopada 2016 r. Stanowisko takie poparło 76 senatorów, 2 było przeciw.

Nowela przesuwa termin poboru podatku od sprzedaży detalicznej na 1 stycznia 2018 r.

Ustawa o podatku od sprzedaży detalicznej weszła w życie 1 września 2016 r. Komisja Europejska wszczęła szczegółowe postępowanie wyjaśniające w sprawie tego podatku i wydała nakaz wstrzymania jego poboru do czasu zakończenia analizy. Minister finansów, rozporządzeniem z 18 października 2016 r., wstrzymał pobór tego podatku, ale podatnicy nie zostali zwolnieni ze składania deklaracji. Dopiero przesunięcie terminu poboru tego podatku zwolni ich z tego obowiązku.

Teraz nowelę może podpisać prezydent.

 

Ustawa o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Nowelizacja, uchwalona na 29. posiedzeniu Sejmu, 4 listopada 2016 r., na podstawie projektu rządowego, przywraca dotychczasowe zasady finansowania zakupu szczepionek przewidzianych do obowiązkowych szczepień. Od 2017 r. zakup tych szczepionek miał być finansowany nie z budżetu państwa, a przez NFZ.

Ustawa wprowadza także zmiany, dzięki którym każdy korzystający ze świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej nie będzie ponosił kosztów z tym związanych nawet wtedy, gdy wystąpią trudności z potwierdzeniem jego prawa do świadczeń. W takim wypadku NFZ nie będzie dochodził kosztów udzielonych świadczeń. Rozwiązanie to nie będzie natomiast dotyczyć kosztów, jakie NFZ ponosi na refundację przepisanych przez lekarza leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych dostępnych w aptece.

Nowelizacja przewiduje ponadto m.in. odstąpienie od obowiązku uiszczania przez pacjenta kosztów świadczeń i windykacji przez NFZ należności z tego tytułu, gdy jedyną przyczyną braku prawa do świadczeń był brak zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego. W takim wypadku odstąpienie od windykacji nastąpi, gdy pacjent, we wskazanych w ustawie terminach, zostanie zgłoszony do ubezpieczenia.

W wyniku głosowania Izba poparła wniosek Komisji Zdrowia o przyjęcie ustawy bez poprawek (48 głosów za, 28 – przeciw).

Teraz nowela zostanie skierowana do podpisu prezydenta.

 

Poprawki do ustawy o ustanowieniu Krzyża Wschodniego

Ustawa, która Sejm uchwalił na 29. posiedzeniu, 4 listopada 2016 r., na podstawie projektu poselskiego, przewiduje ustanowienie Krzyża Wschodniego jako odznaczenia nadawanego osobom narodowości innej niż polska, które udzielały pomocy Polakom lub obywatelom polskim w latach 1937–59 na dawnych Kresach Wschodnich I i II RP oraz na terenach byłego Związku Sowieckiego. Krzyż będzie nadawał prezydent RP na wniosek ministra spraw zagranicznych po uzyskaniu pozytywnej opinii prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.

Obecny na posiedzeniu Izby wiceminister spraw zagranicznych Marek Ziółkowski poinformował, że obecnie nie ma żadnego państwowego odznaczenia za zasługi dla osób narodowości innej niż polska pomagających Polakom poszkodowanym czy represjonowanym na Wschodzie. Istniejący Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej jest nadawany za wybitne zasługi dla współpracy między narodami i nadawany jest cudzoziemcom i zamieszkałym za granicą obywatelom polskim.

Jak mówił wiceminister Marek Ziółkowski, dialog historyczny z naszymi partnerami na Wschodzie, choć prowadzony z powodzeniem, jest wciąż bardzo skomplikowany. W jego trakcie formułujemy czasem różnorodne ryzykowne uogólnienia, dotyczące działań przodków naszych sąsiadów. Są one często odbierane jako krytyczne wobec współczesnych. Niezwykle ważna jest zatem możliwość wskazania na pozytywne przykłady zachowań Białorusinów, Rosjan czy Ukraińców wobec Polaków w okresie, gdy nasi rodacy podlegali najróżniejszym prześladowaniom, a niesienie im pomocy było związane ze śmiertelnym ryzykiem. „Poprzez odznaczenie zasłużonych Krzyżem Wschodnim zyskujemy ważny instrument wizerunkowy w naszej polityce historycznej, promujący wzajemne przyjazne postawy przedstawicieli sąsiednich narodów. Szczególnie istotne pozytywne oddziaływanie może mieć wprowadzenie tego odznaczenia i praktykowanie jego nadawania na stosunki polsko-ukraińskie” – przekonywał wiceminister spraw zagranicznych.

Senat poparł 13 spośród 19 poprawek, zgłoszonych przez Komisję Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą oraz Komisję Kultury i Środków Przekazu, a także senatorów Bogdana Borusewicza i Jana Żaryna. Za przyjęciem ustawy z tymi zmianami głosowało 77 senatorów, 1 wstrzymał się od głosu. Izba uznała, że przyjęty przez Sejm okres 1937–59 udzielania pomocy Polakom zawęża możliwość nadania Krzyża Wschodniego i postanowiła objąć nim lata 1917–91. Przyjęła też, że przesłanki i procedura pozbawienia Krzyża Wschodniego powinny wynikać z ustawy o orderach i odznaczeniach oraz doprecyzowała, że pośmiertnie będzie można nadać krzyż wyjątkowo, w uznaniu szczególnych i godnych upamiętnienia zasług dla Polski. Senatorowie dodali ponadto wytyczną do określenia w rozporządzeniu sposobu i okoliczności noszenia krzyża. Pozostałe poprawki miały charakter legislacyjny.

Teraz do senackich propozycji ustosunkują się posłowie.

 

Ustawa o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Ustawa, uchwalona przez Sejm na 30. posiedzeniu, 16 listopada 2016 r., na podstawie projektu prezydenckiego, przywraca wiek emerytalny powszechnie obowiązujący przed 1 stycznia 2013 r., czyli 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn. Likwiduje tzw. emeryturę częściową, mającą przysługiwać ubezpieczonym, którzy nie osiągnęli ustalonego w 2012 r. wieku emerytalnego, przy spełnieniu przez nich jednocześnie określonych warunków.

Zgodnie z dotychczasową ustawą od 1 stycznia 2013 r. wiek emerytalny podlegał podwyższaniu w stosunku do kobiet urodzonych od 1 stycznia 1953 r. poprzez dodawanie do obowiązującego wieku emerytalnego (60 lat) miesiąca co kwartał, wydłużało to wiek emerytalny w danym roczniku urodzeń o 4 miesiące na rok. W kolejnych latach urodzeń, w przedziałach kwartalnych, dodawano kolejno 4 miesiące, aż do 67 lat. Na podobnej zasadzie oparto podwyższanie wieku emerytalnego dla mężczyzn urodzonych od 1 stycznia 1949 r., podwyższając ich wiek emerytalny od progu 65 lat o 5 miesięcy (dla urodzonych w pierwszym kwartale 1949 r. – 65 lat i 5 miesięcy). Dla mężczyzn urodzonych w kolejnych kwartałach danego roku wiek emerytalny wzrastał o miesiąc, corocznie o 4 miesiące. 

Nowela zachowuje zasadę wygaszania uprawnień do preferencyjnegoprzechodzenia na emeryturę, przy spełnieniu określonych przesłanek, dla określonych grup (sędziowie, prokuratorzy i rolnicy do końca 2017 r.).

Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej wniosła o przyjęcie noweli bez poprawek, jej mniejszość zaś o odrzucenie ustawy lub wprowadzenie do niej 6 poprawek. W wyniku głosowań Senat odrzucił wniosek o odrzucenie ustawy (29 głosów za, 50 – przeciw) i przyjął ją bez zmian (50 głosów za, 29 – przeciw).

Ustawa wejdzie w życie 1 października 2017 r., jeśli podpisze ją prezydent.

 

Ustawa o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Senat na wniosek Komisji Obrony Narodowej przyjął nowelizację w brzmieniu uchwalonym przez Sejm na 30. posiedzeniu, 16 listopada 2016 r., na podstawie projektu rządowego. Stanowisko takie poparło 52 senatorów, 29 było przeciw.

Nowela przewiduje utworzenie samodzielnego rodzaju Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej – Wojsk Obrony Terytorialnej. Ich zadaniem będzie prowadzenie działań antykryzysowych i antyterrorystycznych w obronie bezpieczeństwa cywilnego oraz typowych działań zbrojnych we współdziałaniu z wojskami operacyjnymi. Dowódca tych wojsk będzie podlegał bezpośrednio ministrowi obrony narodowej.

Wprowadza się też nowy rodzaj czynnej służby wojskowej – Terytorialną Służbę Wojskową. Żołnierze obrony terytorialnej mogą pełnić służbę od roku do 6 lat na podstawie powołania, w drodze dobrowolnego zgłoszenia się do służby. Żołnierzami będą mogły być osoby mające także kategorię zdrowia D. Osoby szczególnie predystynowane do pełnienia służby to m.in.: byli żołnierze zawodowi, członkowie proobronnych organizacji pozarządowych oraz absolwenci szkół realizujących programy innowacyjne lub eksperymentalne przysposobienia obronnego lub edukacji dla bezpieczeństwa, zamieszkali w pobliżu miejsca pełnienia służby. Wojskowa Służba Terytorialna może mieć formę służby pełnionej rotacyjnie (na terenie jednostki wojskowej, co najmniej raz w miesiącu przez 2 dni, w czasie wolnym od pracy) lub dyspozycyjnie (poza jednostką wojskową, w określonym przez dowódcę miejscu i czasie, gotowość do stawienia się do służby rotacyjnej).

Nowela podnosi ponadto górną granicę wieku podlegania obowiązkowi służby wojskowej dla mężczyzn z 50. do 55. roku życia, a dla podoficerów lub oficerów z 60. do 63. roku, a także obowiązku służby w obronie cywilnej i w jednostkach zmilitaryzowanych dla kobiet z 50. do 55. roku życia.

Ustawa zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta.

 

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników – przyjęta bez poprawek

Izba jednomyślnie, 82 głosami, przyjęła bez poprawek ustawę uchwaloną na podstawie przedłożenia rządu na 30. posiedzeniu Sejmu, 16 listopada 2016 r., jak proponowały Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisja Budżetu i Finansów Publicznych. Teraz ustawa trafi do podpisu prezydenta.

Celem ustawy jest ułatwienie rolnikom sprzedaży żywności z własnego gospodarstwa. Nowela definiuje pojęcie rolniczego handlu detalicznego jako zbywanie konsumentowi finalnemu żywności pochodzącej w całości lub części z własnej uprawy, hodowli lub chowu podmiotu działającego na rynku spożywczym. Wielkość produkcji i sprzedaży żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego mają być dostosowane do potrzeb konsumentów, nie mogą zagrażać bezpieczeństwu żywności i ochronie zdrowia publicznego, podlegają nadzorowi Państwowej Inspekcji Sanitarnej (żywność pochodzenia niezwierzęcego) lub Inspekcji Weterynaryjnej (produkty pochodzenia zwierzęcego i żywność z produktów mieszanych). Działalność taka ma być też dokumentowana, aby umożliwić określenie ilości sprzedawanej żywności.

Nowelizacja przewiduje, że minister rolnictwa z ministrem zdrowia określi w rozporządzeniach limity ograniczające rozmiar działalności prowadzonej przez jeden podmiot w ramach rolniczego handlu detalicznego oraz wymagania higieniczne wobec podmiotów prowadzących rolniczy handel detaliczny produktami pochodzenia zwierzęcego i żywnością mieszaną.

Ustawa wprowadza ponadto preferencje podatkowe dla podmiotów prowadzących rolniczy handel detaliczny. Z podatku będzie zwolniony rolnik do wysokości sprzedaży 20 tys. zł rocznie. Powyżej tej kwoty będzie obowiązywał 2-procentowy podatek ryczałtowy.

Po podpisaniu przez prezydenta ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2017 r.

 

Poprawki do ustawy o zmianie ustawy o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych

Nowelizacja, przyjęta przez Sejm na 30. posiedzeniu, 15 listopada 2016 r., na podstawie projektu rządowego, zmienia sposób wykorzystania środków funduszy promocji produktów rolno-spożywczych, aby w większym stopniu wspierały producentów i hodowców, którzy wpłacają na fundusze należności za sprzedane przez nich towary. Ustawa zwiększa z 4 do 5 liczbę przedstawicieli producentów w komisjach zarządzających funduszami, aby umożliwić im większy wpływ na sposób wydatkowania środków tych funduszy; liczbę przedstawicieli przetwórców w komisjach zmniejszono z 4 do 3.

Izba jednomyślnie, 80 głosami, przyjęła nowelę z 2 poprawkami ‒ legislacyjną i ujednolicającą terminologię ustawy, o co wnosiła Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Nowe przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2017 r.

Ustawa wróci teraz do Sejmu.

 

Ustawa o zmianie ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich – przyjęta z poprawką

Ustawa, uchwalona na podstawie przedłożenia rządowego na 30. posiedzeniu Sejmu, 15 listopada 2016 r., zwiększa z 3,5 i 5% do 9% sumy ubezpieczenia stawki taryfowe, uprawniające producentów rolnych do dopłaty z budżetu państwa do składek z tytułu ubezpieczeń upraw rolnych. W wypadku upraw prowadzonych na użytkach rolnych klasy V stawka wyniesie 12% sumy ubezpieczenia tych upraw, a klasy VI – 15%.

W wypadku ustalenia składki ubezpieczenia upraw dla umowy ubezpieczenia zawierającej pakiet rodzajów ryzyka z zastosowaniem stawki taryfowej przekraczającej 9%, 12% i 15% sumy ubezpieczenia, dopłaty do składek producentów rolnych będą stosowane do powyższych wysokości sumy ubezpieczenia, pozostałą część składki natomiast zapłaci producent. Ustawa przewiduje, że w wypadku umowy ubezpieczenia od pojedynczego rodzaju ryzyka lub łącznie od kilku wybranych rodzajów ryzyka, po przekroczeniu powyższych stawek taryfowych dopłaty nie będą przysługiwały.

Jeśli chodzi o ubezpieczenia zwierząt gospodarskich, dopłaty będą przysługiwały producentom rolnym w wysokości 65% składki, jeśli określone przez zakład ubezpieczeń stawki łącznego ubezpieczenia zwierząt nie przekroczą 0,5% sumy ubezpieczenia. W wypadku przekroczenia tej stawki dopłaty nie będą przysługiwały.

Nowe przepisy mają zacząć obowiązywać 1 stycznia 2017 r.

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi rekomendowała Izbie wprowadzenie do ustawy poprawki, doprecyzowującej regułę dotyczącą pomniejszania w 2017 r. wysokości dopłat do składek z tytułu ubezpieczenia upraw rolnych Senat przyjął ją jednomyślnie, 83 głosami.

Teraz ustosunkuje się do niej Sejm.

 

Projekt ustawy o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Senat 81 głosami, przy 2 wstrzymujących się, z inicjatywy grupy senatorów, zdecydował o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy nowelizującego ustawę o IPN i upoważnił senator Grażynę Sztark do reprezentowania Izby w dalszych pracach nad nim.

Projekt ustawy umożliwia IPN prowadzenia działalności związanej z upamiętnianiem historycznych wydarzeń, miejsc oraz postaci w dziejach walk i męczeństwa narodu polskiego, a także miejsc walk i męczeństwa innych narodów na terytorium Polski w okresie przed 8 listopada 1917 r. Projekt umożliwia także poszukiwania przez IPN miejsc spoczynku osób, które straciły życie wskutek walki z narzuconym systemem totalitarnym albo wskutek represji totalitarnych lub czystek etnicznych przed 8 listopada 1917 r.

 

Uchwała w 35. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego w Polsce

Uchwałę, z inicjatywy grupy senatorów, Izba podjęła 76 głosami, przy 4 wstrzymujących się. Senat uznał w niej wprowadzenie stanu wojennego za jedno z tych wydarzeń z najnowszej historii Polski, które najmocniej wpłynęło na życie wielu naszych rodaków. Przypomniano, że w wyniku bezkarności aparatu bezpieczeństwa, wspieranego przez prokuratury i część środowiska sędziowskiego, a także ówczesną propagandę, w latach 1981–89 zostało zamordowanych, w niewyjaśnionych do końca okolicznościach, co najmniej kilkadziesiąt osób. Tysiące osób były represjonowane, pozbawiane pracy, nękane przez SB i zmuszane do współpracy. Ponad milion Polaków zdecydowało się na opuszczenie kraju, a kolejne miliony, nie widząc dla siebie przyszłości, przeszło w stan tzw. emigracji wewnętrznej.

„Ekipa generała Wojciecha Jaruzelskiego próbowała zniszczyć dorobek 16 miesięcy działalności NSZZ „Solidarność” (…) Zostały zaprzepaszczone naturalne dążenia narodu polskiego do wolności, wprowadzania demokratycznych wyborów, wolnych związków zawodowych oraz zasad współżycia społecznego, a w konsekwencji uzyskania przez naród polski pełnej suwerenności” – napisano w uchwale.

Podkreślono, że choć stan wojenny obowiązywał do lipca 1983 r., to faktycznie dopiero od przemian w 1989 r. rozpoczął się proces wychodzenia Polski z kryzysu gospodarczego i moralnego, w którym pozostawaliśmy bez woli większości Polaków od 1944 r.

W uchwale uwzględniono rolę papieża Jana Pawła II, którego pielgrzymki do Polski dały Polakom upragnioną nadzieję na zmianę losu. Przypomniano także gen. Ryszarda Kuklińskiego, który poinformował Stany Zjednoczone o przygotowaniach do stanu wojennego.

Senatorowie wyrazili również wdzięczność narodom świata, parlamentom demokratycznych państw, zwykłym ludziom i Polonii za ofiarność i wspieranie Polaków licznymi dowodami solidarności, w szczególności Zbigniewowi Brzezińskiemu i Janowi Nowakowi- Jeziorańskiemu, a także przywódcom ówczesnego świata, a szczególnie prezydentowi USA Ronaldowi Reaganowi, którzy zdecydowali się podjąć walkę z Imperium Zła i cały swój autorytet wykorzystali, by wspierać polskie aspiracje niepodległościowe.

W uchwale Senat zwraca się do wszystkich o oddanie należnej czci tym wszystkim, którzy zginęli w latach osiemdziesiątych z rąk komunistycznych oprawców, a także o masowe uczestnictwo – szczególnie młodzieży – w obchodach, konferencjach, sesjach i innych wydarzeniach historyczno-edukacyjnych przybliżających wiedzę na temat ostatniej dekady komunizmu w Polsce.

„Bądźmy dziś zjednoczeni wobec wspólnego doświadczenia, któremu zostaliśmy poddani jako naród i któremu nie ulegliśmy. Pozostaliśmy bowiem Polakami, którzy nie wyrzekli się prawa do wolności i suwerenności” – zaapelował Senat.

 

Ustawa o zmianie ustawy o Karcie Polaka oraz ustawy o cudzoziemcach – przyjęta bez poprawek

Jednomyślnie, głosami 83 senatorów, Izba poparła bez poprawek nowelizację, uchwaloną na 30. posiedzeniu Sejmu, 15 listopada 2016 r., z inicjatywy sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą, o co wnosiły komisje: Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą.

Ustawa, która zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta, ma na celu przeniesienie uprawnień organu wydającego decyzję o przyznaniu świadczenia pieniężnego dla posiadacza Karty Polaka osiedlającego się w Polsce ze starosty na wojewodę. Wypłatą tego świadczenia nadal będzie zajmował się starosta. Nowela przewiduje ponadto, że osoby, które otrzymały świadczenia w maksymalnej wysokości 9 miesięcy, nie będą mogły składać kolejnych wniosków. Świadczenie nie będzie przysługiwać też osobom, które korzystały z niego jako członkowie rodziny wnioskodawcy.

W nowelizacji przewidziano także utworzenie rejestru wniosków, decyzji i postanowień w sprawach o przyznanie świadczenia pieniężnego i włączenie go do krajowego zbioru rejestrów, ewidencji i wykazu, co ma zapewnić ministrowi właściwemu ds. wewnętrznych bieżącą informację o poziomie wykorzystywanych środków. Zmiana wprowadzona nowelizacją zakłada, że w wypadku osiągnięcia pułapu 75% kwoty zaplanowanej na wypłatę świadczeń w danym roku wnioski o przyznanie świadczenia będą nadal przyjmowane, ich rozpatrzenie zostanie jednak wstrzymane do czasu zapewnienia w ustawie budżetowej środków na ich wypłatę. Osoby składające wniosek o przyznanie świadczenia pieniężnego w okresie, w którym będzie obwiązywać wstrzymanie rozpatrywania wniosków, będą mogły uzyskać świadczenie po zapewnieniu środków na ten cel, np. w kolejnym roku.

Minister właściwy ds. wewnętrznych w rozporządzeniu dotyczącym spraw związanych z udzielaniem dotacji na pokrycie wypłaty świadczeń pieniężnych będzie także określać szczegółowy tryb podziału rezerwy celowej na wypłatę świadczeń pieniężnych oraz przekazywania środków na pokrycie wydatków związanych z udzielaniem tych świadczeń.

Ustawa zawiera przepis przejściowy. Zgodnie z nim do składania wniosków o świadczenia pieniężne uprawnione będą osoby, które złożyły wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt stały od 1 stycznia 2017 r.

Ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2017 r. z wyjątkiem przepisów dotyczących włączenia do krajowego zbioru rejestrów, ewidencji i wykazu rejestru wniosków decyzji i postanowień w sprawach o przyznanie świadczenia pieniężnego oraz zasad udostępniania danych zawartych w tym rejestrze, które mają wejść w życie 1 stycznia 2018 r.

 

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w związku z utworzeniem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji – przyjęta bez poprawek

Nowelizacja, uchwalona z przedłożenia rządu na 30. posiedzeniu Sejmu, 16 listopada 2016 r., ma na celu uaktualnienie nazw jednostek podległych ministerstwu, tj. Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Zarządu Zasobów Mieszkaniowych. Wyodrębnia też ze spraw geodezji i kartografii kwestie związane z infrastrukturą informacji przestrzennej, przyporządkowuje je ministrowi cyfryzacji.

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji zostało utworzone rozporządzeniem Rady Ministrów z 20 listopada 2015 r. w wyniku przekształcenia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, do którego włączono część komórek i pracowników dotychczasowego Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji, obsługujących działy: administracja publiczna i wyznania religijne oraz mniejszości narodowe i etniczne.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej zaproponowała 1 poprawkę, polegającą na skreśleniu przepisów zmieniających ustawę – Prawo telekomunikacyjne oraz ustawę o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych, uznając ją za niemające związku z utworzeniem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, ale Izba odrzuciła ją w wyniku głosowania (35 głosów za, 47 – przeciw, 1 wstrzymujący się), opowiedziała się natomiast za przyjęciem nowelizacji bez poprawek (52 głosy za, 30 – przeciw).

Nowela trafi teraz do podpisu prezydenta

 

Ustawa o zmianie ustawy o ochronie zwierząt – przyjęta bez poprawek

Celem nowelizacji, uchwalonej na 30. posiedzeniu Sejmu, 16 listopada 2016 r., na podstawie projektu rządowego, jest uzupełnienie uregulowań dotyczących ochrony praw zwierząt i zadań gmin w tym zakresie. Wprowadzane rozwiązania mają ułatwić prowadzenie polityki zapobiegania bezdomności zwierząt.

Zgodnie z uzasadnieniem nadpopulacja zwierząt domowych i powiększająca się skala bezdomności zwierząt są spowodowane brakiem edukacji i wiedzy społeczeństwa w zakresie metod zapobiegania bezdomności, z uwzględnieniem sterylizacji i kastracji jako głównych sposobów zapobiegania niekontrolowanej rozrodczości, a także brakiem prawnych możliwości wydatkowania środków publicznych na sterylizację i kastrację zwierząt mających właścicieli. Dlatego ustawa wprowadza jako zadanie własne gminy zapobieganie bezdomności zwierząt. Gmina będzie zobowiązana corocznie uchwalać program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt. Umożliwi to gminom określanie w programie również działań służących realizacji zadań innych niż te wskazane w przepisie wprost, w szczególności możliwe będzie prowadzenie akcji edukacyjnych w ramach programu.

Nowelizacją przyznano gminom uprawnienia do określania w programie opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt planu sterylizacji lub kastracji zwierząt w gminie. Dotychczas program obejmował wyłącznie obligatoryjną sterylizację albo kastrację zwierząt w schroniskach dla zwierząt. Zgodnie z nowymi przepisami gminy będą mogły częściowo lub całkowicie finansować kastrację lub sterylizację zwierząt domowych, posiadających właścicieli, przy poszanowaniu praw tych właścicieli.

W wyniku głosowania (39 głosów za, 42 – przeciw) Senat odrzucił 1 poprawkę, postulowaną przez komisje: Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, która uwzględniała, że podstawą ewentualnej zmiany programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt obowiązującego w dniu wejścia w życia nowelizacji będzie przepis przejściowy ustawy nowelizującej, a nie znowelizowany przepis upoważniający. Opowiedział się za przyjęciem nowelizacji bez poprawek (74 głosy za, 2 – przeciw, 5 wstrzymujących się).

Ustawa trafi teraz do podpisu prezydenta.

 

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 oraz niektórych innych ustaw

Nowelizacja, którą Sejm uchwalił na 31. posiedzeniu, 29 listopada 2016 r., z inicjatywy rządu, ma na celu usprawnienie wdrożenia i realizacji programu. Przekazuje zadania dotyczące wdrażania działania: transfer wiedzy i działalność informacyjna, usługi doradcze, usługi z zakresu zarządzania gospodarstwem i usługi z zakresu zastępstw Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) zamiast podmiotu wdrażającego wybranego w trybie przepisów o zamówieniach publicznych.

Ustawa ujednolica przepisy dotyczące wdrażania dopłat bezpośrednich, płatności rolnośrodowiskowych i do rolnictwa ekologicznego, dzięki czemu wnioski na te działania można składać na jednym formularzu w tym samym terminie.

Podmioty wdrażające poszczególne działania i poddziałania w ramach programu będą mogły powoływać organy opiniodawczo-doradcze w sprawach należących do zadań delegowanych im przez agencję płatniczą, czyli ARiMR, jeśli chodzi o ocenę merytoryczną operacji realizowanych w ramach programu. Możliwa będzie także zmiana decyzji w sprawie przyznania płatności bez zgody strony, gdy po jej wydaniu okaże się, że w wyniku przeprowadzonych kontroli administracyjnych lub kontroli na miejscu przyznana płatność jest wyższa niż kwota należna. Obsługa spraw związanych z przyznawaniem i wypłatą pomocy dla młodych rolników i dla małych gospodarstw zostanie przeniesiona z biur powiatowych do oddziałów regionalnych ARiMR, co ma zapewnić lepszą i sprawniejszą realizację tych zadań.

Ustawa zwiększa ponadto wymagania co do zakresu wiedzy doradców rolniczych, uzyskanej dzięki specjalizacji w zakresie rolnictwa ekologicznego, przedsiębiorczości i ekonomiki gospodarstwa rolnego. Ma to pomóc rolnikom w uzyskaniu bardziej ukierunkowanej i specjalistycznej pomocy.

Nowe przepisy mają zwiększyć zasięg monitoringu gleb. ARiMR będzie przekazywać wyniki analiz chemicznych gleb do Krajowej Stacji Chemiczno-Rolniczej.

Ustawa dopuszcza przekazywanie przyznanych płatności bezpośrednich nie tylko na rachunek bankowy beneficjenta, ale również na rachunek prowadzony w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.

Jednomyślnie, 82 głosami, Senat przyjął nowelizację z 3 poprawkami, które wniósł z inicjatywy Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Pierwsza ustanowiła Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa podmiotem wdrażającym działanie: współpraca, objęte programem. Pozostałe miały charakter legislacyjny – druga naprawiła błędne odesłanie, a trzecia wprowadziła czasowe ograniczenie obowiązywania utrzymywanych w mocy przepisów wykonawczych.

Senackie poprawki rozpatrzy teraz Sejm.

 

Ustawa o wypowiedzeniu Statutu Międzynarodowego Centrum Inżynierii Genetycznej i Biotechnologii, sporządzonego w Madrycie dnia 13 września 1983 r.

– przyjęta bez poprawek

Senat jednomyślnie, 83 głosami, poparł bez poprawek ustawę, uchwaloną przez Sejm na podstawie projektu rządowego na 30. posiedzeniu, 16 listopada 2016 r., co postulowały komisje: Nauki, Edukacji i Sportu oraz Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej. Teraz prezydent może dokonać wypowiedzenia statutu.

Centrum Inżynierii Genetycznej i Biotechnologii (ICGEB) to organizacja międzynarodowa, powołana w Madrycie w 1983 r., a Polska ratyfikowała jej statut w 1996 r. Celem ICGEB jest wspieranie współpracy międzynarodowej, tworzenie forum wymiany informacji i doświadczeń, wykorzystanie potencjału naukowego oraz koordynowanie działań afiliowanych sieci ośrodków badawczo-rozwojowych w dziedzinie inżynierii genetycznej i biotechnologii. ICGEB zajmuje się też zastosowaniem inżynierii genetycznej i biotechnologii w rozwiązywaniu problemów dotyczących ochrony zdrowia i wyżywienia w krajach rozwijających się.

Polska reprezentowana jest w ICGEB przez Polską Akademię Nauk, która wyraziła pozytywną opinię, jeśli chodzi o wyjście Polski z ICGEB. W 2015 r. koszt składki rocznej, jaką zapłaciła Polska Akademia Nauk (ponad 82 tys. dolarów), znacznie przewyższył wartość świadczeń, jakie naukowcy otrzymali od ICGEB. ICGEB zaplanowało wzrost składki członkowskiej o 20% rocznie, począwszy od 2017 r., a w rezultacie jej podwojenie w ciągu najbliższych 5 lat. Dlatego w porozumieniu z Polską Akademią Nauk, z ministerstwem nauki podjęto decyzję o wystąpieniu Polski z tej organizacji. Wypowiedzenie ma charakter roczny i jest dokonywane przez prezydenta RP. Po przyjęciu uchwały od roku 2018 Polska nie będzie już płacić tej składki. Pojawiły się zupełnie inne formy finansowania nauki w dziedzinie biologii molekularnej i inżynierii genetycznej, więc dalszy udział Polski w tej organizacji przestał mieć istotne znaczenie.

 

Ustawa o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Na wniosek Komisji Środowiska oraz Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności Izba przyjęła nowelę bez poprawek (77 senatorów za, 1 wstrzymał się od głosu). Teraz może ją podpisać prezydent.

Celem nowelizacji, uchwalonej przez Sejm na 31. posiedzeniu, 29 listopada 2016 r., z inicjatywy rządu, jest umożliwienie wykorzystania metanu w likwidowanych zakładach górniczych lub ich oznaczonych częściach bez konieczności uzyskania koncesji węglowodorowej. Ustawa ułatwi pozyskiwanie i zagospodarowywanie tego gazu, który wydziela się także wtedy, gdy kopalnia nie wydobywa już węgla, zapewni bezpieczeństwo sąsiednich zakładów górniczych i okolicy.

Ustawa wydłuża również czas obowiązywania rozporządzenia ministra środowiska z 16 lutego 2012 r. w sprawie planów ruchu zakładów górniczych.

 

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Nowelizacja, uchwalona przez Sejm na 31. posiedzeniu, 29 listopada 2016 r., na podstawie projektu rządowego, dostosowuje polskie regulacje do przepisów unijnych. Dotyczy sposobu ustalania narodowych celów wskaźnikowych w zakresie obrotu paliwami płynnymi z jednoczesnym ograniczeniem kosztów ich realizacji. Wdraża również dyrektywę unijną odnoszącą się do poziomu, w jakim ma zostać ograniczona emisja gazów cieplarnianych w wypadku biokomponentów.

Nowe przepisy przewidują zwolnienie przedsiębiorstw energetycznych mających koncesje na obrót paliwami gazowymi z zagranicą z obowiązku przedkładania taryfy do zatwierdzenia przez prezesa URE, co spowoduje rezygnację z regulowania cen gazu ziemnego.

Nowelizacja stanowi jednocześnie wypełnienie orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z września 2015 r., zgodnie z którym poprzez utrzymywanie nieograniczonego ustawowego obowiązku zatwierdzania taryf dla obrotu gazem ziemnym dla wszystkich odbiorców Polska narusza prawo unijne.

Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności wniosła o przyjęcie ustawy bez poprawek, co Senat poparł 77 głosami, przy 1 wstrzymującym się.

Nowela trafi teraz do podpisu prezydenta.

 

Ustawa o zmianie ustawy o kierujących pojazdami oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Zgodnie w wnioskiem Komisji Infrastruktury Senat jednomyślnie, głosami 79 senatorów, przyjął nowelę bez poprawek. Teraz zostanie ona skierowana do podpisu prezydenta.

Celem nowelizacji, uchwalonej przez Sejm na 31. posiedzeniu, 29 listopada 2016 r., z inicjatywy rządu, jest zlikwidowanie luki prawnej, pozwalającej na omijanie przepisów o zatrzymaniu prawa jazdy na 3 miesiące, jeśli nie okaże się go podczas kontroli drogowej. Ustawa wprowadza do kodeksu karnego przepis, umożliwiający wydanie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy za przekroczenie prędkości o 50 km/h bez względu na to, czy doszło do zatrzymania prawa jazdy w trakcie kontroli Policji, czy też nie. Dzięki noweli starosta będzie mógł podjąć postępowanie o zatrzymaniu prawa jazdy kierującemu, który złamał przepisy, nawet jeśli policja fizycznie nie odebrała mu dokumentu.

Inną zmianą jest upoważnienie starosty do wystawienia na podstawie odpisu wyroku sądowego decyzji o skierowaniu kierowcy, który został zatrzymany podczas jazdy pod wpływem alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu, na odpowiedni kurs reedukacyjny.

Nowelizacja przesuwa ponadto z 1 stycznia 2017 r. na 4 czerwca 2018 r. termin uruchomienia zmodernizowanego systemu Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK 2.0.). Ma to umożliwić dostosowanie zewnętrznych systemów teleinformatycznych do zasilania Centralnej Ewidencji Pojazdów i Centralnej Ewidencji Kierowców, w szczególności na poziomie starostw. Celem projektu informatycznego CEPiK 2.0 jest przebudowa i modernizacja centralnej ewidencji pojazdów (CEP), centralnej ewidencji kierowców (CEK), a także centralnej ewidencji posiadaczy kart parkingowych (CEPKP). Mają z niego korzystać m.in. starostwa powiatowe, Policja, Główny Urząd Transportu Drogowego, Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych, wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego, ośrodki szkolenia kierowców czy stacje kontroli pojazdów.

Nowela wejdzie w życie 1 stycznia 2017 r.

 

Ustawa o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym – przyjęta bez poprawek

Ustawa, którą Sejm uchwalił na 31. posiedzeniu, 30 listopada 2016 r., na podstawie projektu poselskiego, dotyczy m.in. organów Trybunału Konstytucyjnego, Kancelarii i Biura Służby Prawnej.

Stanowi m.in., że Zgromadzenie Ogólne Sędziów Trybunału Konstytucyjnego przedstawia prezydentowi kandydatów „w terminie miesiąca od dnia, w którym powstał wakat”. Dotychczasowe przepisy przewidywały, że obrady w tej sprawie zwołuje się „między 30 a 15 dniem” przed upływem kadencji prezesa. W nowej ustawie nie sprecyzowano liczby kandydatów na prezesa. Zgromadzenie Ogólne Sędziów Trybunału Konstytucyjnegoma przedstawiać prezydentowi kandydatury wszystkich sędziów, którzy w wyniku głosowaniu otrzymali co najmniej 5 głosów.

Zgodnie z ustawą od dnia powstania wakatu na stanowisku prezesa do czasu powołania jego następcy pracami TK kieruje sędzia „posiadający najdłuższy, liczony łącznie, staż pracy: jako sędzia w TK; jako aplikant, asesor, sędzia w sądzie powszechnym; w administracji państwowej szczebla centralnego”.

Warunkiem ważności uchwał podejmowanych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Trybunału Konstytucyjnego jest dziś obecność na nim minimum 10 sędziów. Obecnie w TK orzeka 9 sędziów wybranych przez Sejmy poprzednich kadencji oraz 3 – przez obecny Sejm.

Ustawa przewiduje, że Zgromadzenie Ogólne tworzą sędziowie TK, którzy złożyli ślubowanie wobec prezydenta. Oznacza to dopuszczenie do udziału w Zgromadzeniu 3 sędziów wybranych przez Sejm w grudniu 2015 r. Według ustawy obradom Zgromadzenia Ogólnego w sprawie wyboru kandydata na prezesa ma przewodniczyć sędzia najmłodszy stażem. Do zadań Zgromadzenia Ogólnego dodano uchwalenie kodeksu etycznego sędziego trybunału, którego naruszenie powodowałoby odpowiedzialność dyscyplinarną sędziów TK.

Ustawa wprowadza zasadę, że kadencja prezesa i wiceprezesa TK ma trwać 6 lat (obecnie sędzia powołany na prezesa jest nim do końca swej kadencji).

W ustawie powrócono do wcześniejszych przepisów, że ogłoszenie orzeczeń TK zarządza jego prezes. Utrzymano zasadę, że pełny skład TK to co najmniej 11 sędziów. Szczegółowo opisano postępowanie przed TK, także w sprawie stwierdzenia przeszkody w sprawowaniu urzędu przez prezydenta RP.

Dotychczasowe Biuro Trybunału Konstytucyjnego zastąpiono Kancelarią Trybunału i Biurem Służby Prawnej.

W wyniku głosowania (50 senatorów za, 29 – przeciw) Senat poparł wniosek komisji: Ustawodawczej oraz Praw Człowieka, Praworządności i Petycji i przyjął ustawę bez poprawek. Wcześniej odrzucił wniosek mniejszości komisji o jej odrzucenie (29 głosów za, 50 – przeciw).

Ustawa zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta.

 

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w zakresie bezpieczeństwa i higieny służby – przyjęta bez poprawek

Na wniosek Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji Izba przyjęła bez poprawek (73 głosy za, 1 wstrzymujący się) nowelizację, uchwaloną na 31. posiedzeniu Sejmu, 1 grudnia 2016 r., z inicjatywy rządu. Teraz trafi ona do podpisu prezydenta.

Nowela dostosowuje system prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 24 listopada 2015 r. (sygn. akt K 18/14), w którym za niezgodny z konstytucją uznano brak ustawowego określenia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przedstawicieli służb mundurowych, w tym specjalnych.

Nowelizacja przewiduje, że przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy także dla przedstawicieli służb mundurowych i specjalnych będą określone w ustawie, a nie w zarządzeniach i wewnętrznych regulaminach tych służb.

 

Ustawa o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Jednomyślnie, głosami 79 senatorów, Izba poparła wniosek komisji: Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Nauki, Edukacji i Sportu o przyjęcie nowelizacji bez poprawek.

Ustawa, która trafi teraz do podpisu prezydenta, została uchwalona przez Sejm na 31. posiedzeniu, 1 grudnia 2016 r., z inicjatywy posłów. Jej celem jest uwzględnienie finansowania uczniów w wieku 6 lat i powyżej objętych wychowaniem przedszkolnym w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego w ramach części oświatowej subwencji ogólnej. Potrzeba zwiększonego wsparcia dla dzieci 6-letnich jest związana ze zniesieniem obowiązku szkolnego dla tych dzieci, a tym samym koniecznością obejmowania wychowaniem przedszkolnym 4 roczników uczniów zamiast, jak dotychczas, 3.

W uzasadnieniu podkreślono, że przed zmianą przepisów w zakresie zniesienia obowiązku szkolnego dzieci 6-letnie miały obowiązek rozpoczynania nauki w szkole, co skutkowało uwzględnianiem ich w kwocie subwencji oświatowej oraz finansowaniem jak każdego uczenia szkoły podstawowej. Część oświatowa subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego na 2016 r. została naliczona na wszystkie dzieci 6-letnie. W myśl obecnie obowiązujących przepisów od 2017 r. na dziecko 6-letnie, które pozostanie w wychowaniu przedszkolnym, przysługuje dotacja z budżetu państwa.

Na mocy nowelizacji z części oświatowej subwencji ogólnej wyłączone zostają zadania związane z zapewnieniem kształcenia, wychowania i opieki uczniom w wieku do lat 5 w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego i niezwiązane z kształceniem specjalnym. Na dofinansowanie zadań w zakresie wychowania przedszkolnego dla uczniów do lat 5 gmina ma dotację celową z budżetu państwa. W wypadku dotacji dla dzieci w wieku do lat 5 roczna kwota dotacji nie zmieni się w stosunku do kwot określonych w dotychczasowym przepisach.

W ustawie zaktualizowano i zmniejszono również maksymalne limity wydatków budżetu państwa przeznaczonych na dotację celową na dofinansowanie zadań gmin w zakresie wychowania przedszkolnego w latach 2017–26. Przewidziano ponadto zmianę przepisów dotyczących zasad rozliczania się pomiędzy gminami w kwestii pokrycia kosztów dotacji lub kosztów edukacji przedszkolnej, gdy dziecko korzysta z wychowania przedszkolnego w gminie, której nie jest mieszkańcem.

 

Poprawki Senatu do ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi

Celem ustawy, uchwalonej z inicjatywy rządu na 31. posiedzeniu Sejmu, 30 listopada 2016 r., jest wyeliminowanie nieuczciwych praktyk handlowych między nabywcami a wytwórcami produktów rolno-spożywczych, przeciwdziałanie m.in. wymuszaniu przez supermarkety na dostawcach żywności obniżania cen za sprzedawane produkty i nakładaniu dodatkowych opłat, co pogarsza sytuację finansową producentów żywności.

Zgodnie z ustawą każdy przedsiębiorca, który podejrzewa, że jest wobec niego nieuczciwie stosowana przewaga kontraktowa, będzie mógł to zgłosić do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Prezes UOKiK ma wszczynać postępowanie z urzędu, co ochroni zgłaszającego przed identyfikacją. Wszczęcie postępowania może być poprzedzone postępowaniem wyjaśniającym, które nie powinno trwać dłużej niż 4 miesiące, a w sprawach szczególnie skomplikowanych – maksymalnie 5 miesięcy. Prezes UOKiK będzie mógł nałożyć na podmiot wykorzystujący przewagę kontraktową karę do 3% obrotu firmy, osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary, jeżeli choćby nieumyślnie dopuścił się on naruszenia zakazu nieuczciwego wykorzystania przewagi kontraktowej.

Przepisy te znajdują zastosowanie, jeżeli łączna wartość obrotów w roku wszczęcia postępowania między nabywcami a dostawcami produktów przekracza 50 tys. zł rocznie, a w roku poprzedzającym postępowanie obrót dostawcy lub nabywcy, który stosował przewagę kontraktową, przekroczył 100 mln zł. Kontrolerzy mogą żądać udostępnienia dokumentów, wejść do budynków i lokali. Za uchylanie się od udzielenia informacji lub za utrudnienie jej uzyskania UOKiK może nałożyć karę do równowartości 50 tys. euro.

W wyniku głosowań Izba poparła 7 poprawek, postulowanych przez komisje: Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Gospodarki Narodowej i Innowacyjności. Jej akceptacji nie uzyskała zmiana, którą w trakcie debaty zaproponował senator Mieczysław Augustyn. Uchwalono poprawki ujednolicające terminologię ustawy i redakcyjną.

Ustawa wraz z senackimi poprawkami ponownie trafi do Sejmu.

 

Ustawa o zmianie ustawy o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej – przyjęta bez poprawek

Zasadniczy cel nowelizacji, uchwalonej przez Sejm na 31. posiedzeniu, 2 grudnia 2016 r., na podstawie projektu poselskiego, to zapewnienie ciągłości kierowania Polską Agencją Żeglugi Powietrznej (PAŻP).

Zgodnie z ustawą o PAŻP z grudnia 2006 r. prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego ds. transportu, powierza obowiązki prezesa zastępcy prezesa lub innej osobie na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy z możliwością przedłużenia tego okresu o kolejne 6 miesięcy, ale nie więcej niż 2-krotnie. W październiku 2015 r. minister infrastruktury i budownictwa ogłosił konkurs na prezesa PAŻP, termin składania ofert upływał 7 listopada 2015 r. Od kandydatów wymagano m.in. wykształcenia wyższego, polskiego obywatelstwa, korzystania z pełni praw publicznych i biegłej znajomości chociaż języka angielskiego, co najmniej 5-letniego stażu pracy, w tym 3 lata na stanowiskach kierowniczych związanych z lotnictwem cywilnym.

Od lutego 2015 r. p.o. prezesa PAŻP jest Magdalena Jaworska, powołana na tę funkcję po odwołaniu ówczesnego prezesa Krzysztofa Kapisa. W marcu 2016 r. na wniosek ministra infrastruktury i budownictwa premier Beata Szydło przedłużyła powierzenie obowiązków Magdalenie Jaworskiej na 6 miesięcy.

Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Potrzeba wprowadzenia krótkiego vacatio legis wynika z faktu, że ostateczny termin, do którego powierzono pełnienie obowiązków prezesa PAŻP, upływa 31 grudnia 2016 r. Wyczerpano więc wszystkie formalne możliwości powierzenia komuś obowiązku kierowania tą instytucją, a dotychczas ogłaszane konkursy nie doprowadziły do wyłonienia prezesa PAŻP. Obecnie prowadzone postępowanie konkursowe również nie daje żadnej gwarancji co do terminu jego zakończenia przed upływem tego czasu. Jest to tym bardziej istotnie, że od 2017 r. PAŻP musi podejmować nowe bardzo ważne zadania, a jednocześnie trwają prace rządu nad ogólną zmianą ustawy o agencji w ramach programu Rady Ministrów – UD158.

W wyniku głosowania (53 głosy za, 23 – przeciw, 1 wstrzymujący się) Izba poparła wniosek Komisji Infrastruktury i przyjęła nowelę bez poprawek.

Ustawa zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta.

 

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo o zgromadzeniach – przyjęta bez poprawek

Celem nowelizacji, uchwalonej przez Sejm na 31. posiedzeniu, 2 grudnia 2016 r., z inicjatywy poselskiej, jest wprowadzenie nowej kategorii zgromadzeń, tzw. zgromadzeń cyklicznych. Zgromadzenia cykliczne będą mieć pierwszeństwo wyboru miejsca i czasu przed innymi organizowanymi zgromadzeniami. Za cykliczne będą uważane takie zgromadzenia organizowane przez ten sam podmiot w tym samym miejscu lub na tej samej trasie co najmniej 4 razy w roku według opracowanego terminarza lub co najmniej raz w roku w dniach świąt państwowych i narodowych, pod warunkiem że odbywały się w ciągu ostatnich 3 lat i miały na celu w szczególności uczczenie doniosłych i istotnych dla historii Polski wydarzeń.

Organizator cyklicznych zgromadzeń będzie mógł zwrócić się do wojewody z wnioskiem o wyrażenie zgody na ich cykliczne organizowanie. We wniosku organizator będzie zobowiązany do uzasadnienia celu cyklicznego organizowania takich zgromadzeń. Na podstawie jednej decyzji wojewody dane zgromadzenie cykliczne będzie się mogło odbywać w okresie nie dłuższym niż 3 lata od zorganizowania pierwszego zgromadzenia z tego cyklu. Jeśli zawiadomienie zostanie wniesione przed dniem wejścia w życie ustawy, organ gminy będzie wydawał decyzję o zakazie zgromadzenia, jeżeli ma się ono odbyć chociażby częściowo w tym samym miejscu i czasie, w którym odbywa się zgromadzenie cykliczne. Od decyzji będzie przysługiwało odwołanie do sądu. Jeżeli wniesiono zawiadomienia o zamiarze zorganizowania 2 lub więcej zgromadzeń, które mają zostać zorganizowane w tym samym miejscu i czasie, w szczególności w odległości mniejszej niż 100 m pomiędzy zgromadzeniami, i nie jest możliwe ich odbycie w taki sposób, aby ich przebieg nie zagrażał życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach, o pierwszeństwie wyboru miejsca i czasu zgromadzenia decyduje kolejność wniesienia zawiadomień.

Nowelizacja przewiduje ponadto wprowadzenie pierwszeństwa zgromadzeń organizowanych przez organy władzy publicznej oraz zgromadzeń odbywanych w ramach działalności Kościołów i innych związków wyznaniowych przed pozostałymi zgromadzeniami.

W trakcie debaty senator Arkadiusz Grabowski podkreślał, że nowela nie zakazuje organizowania demonstracji. Uzasadniając potrzebę wprowadzenia tych przepisów przypomniał, że w przeszłości podczas różnych demonstracji dochodziło do konfliktów i zamieszek, co zmuszało policję do interwencji. Senator Piotr Florek przekonywał, że nowela ogranicza prawo do zgromadzeń i „stawia władzę przed obywatelem”, a jej zapisy są niekonstytucyjne i sprzeczne z prawem europejskim. Wicemarszałek Bogdan Borusewicz mówił, że ustawa ogranicza podstawowe prawa i wolności obywatelskie gwarantowane przez konstytucję.

O odrzucenie zmian, które ‒ ich zdaniem ‒ ograniczają wolności obywatelskie, zwróciło się do Senatu 158 organizacji pozarządowych, m.in.: Amnesty International Polska, Fundacja im. Stefana Batorego, Fundacja Panoptykon, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Kampania Przeciw Homofobii oraz Sieć Obywatelska Watchdog Polska.

W wyniku głosowania akceptacji Senatu nie uzyskał ani wniosek Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej o przyjęcie ustawy bez poprawek (2 głosy za, 83 – przeciw, 1 wstrzymujący się), ani ich mniejszości o jej odrzucenie (28 głosów za, 57 – przeciw, 1 wstrzymujący się). W trakcie debaty poprawki do ustawy zaproponowali senatorowie: Mieczysław Augustyn, Marek Borowski, Bogdan Borusewicz, Barbara Borys-Damięcka, Piotr Florek, Marek Martynowski, Jadwiga Rotnicka, Jan Rulewski, Anna Sztark i Piotr Wach. Senat poparł 2 spośród łącznie zgłoszonych 19 zmian. Wykreślił przepisy dające organom władzy publicznej, Kościołom i związkom wyznaniowym pierwszeństwo w wyborze miejsca i czasu zgromadzenia przed innymi. Wprowadził też 14-dniowe vacatio legis zamiast – jak uchwalił Sejm ‒ wejścia ustawy w życie z dniem jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Do senackich zmian ustosunkuje się teraz Sejm.