Posiedzenia Senatu

5‒7 grudnia 2017 r. odbyło się 51. posiedzenie Senatu. Izba rozpatrzyła na nim 17 ustaw, do 7 wprowadziła poprawki, podjęła też 4 uchwały okolicznościowe.

Przed przystąpieniem do obrad senatorowie minutą ciszy uczcili pamięć senatorów poprzednich kadencji – Teresy Urniaż-Grabowskiej (zmarła 23 listopada 2017 r.), Jerzego Kłoczowskiego (zmarł 2 grudnia 2017 r.) i Kazimierza Pawełka (zmarł 3 grudnia 2017 r.).

Ustawa o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Izba, 46 głosami za, przy 22 – przeciw i 1 wstrzymującym się, przyjęła nowelizację bez poprawek, co proponowały komisje: Gospodarki Narodowej i Innowacyjności oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Ustawa, uchwalona podczas 52. posiedzenia Sejmu, 24 listopada 2017 r., na podstawie projektu rządowego, trafi teraz do podpisu prezydenta.

Nowelizacja dostosowuje polskie prawo do dyrektywy 2015/1513/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 9 września 2015 r., zmieniającej dyrektywę 98/70/WE, odnoszącą się do jakości benzyny i olejów napędowych, oraz zmieniającej dyrektywę 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych. Wprowadza instrumenty dostosowujące aktualne regulacje prawne do obecnej sytuacji na rynku paliwowym. To szczególnie istotne w kontekście znacznego wzrostu oficjalnego zapotrzebowania na paliwa. W nowelizacji przewidziano m.in. optymalizację kosztów Narodowego Celu Wskaźnikowego (minimalny udział biokomponentów i innych paliw odnawialnych w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych zużywanych w ciągu roku w transporcie) i zachowanie dotychczasowego poziomu krajowej produkcji biokomponentów wykorzystywanych do realizacji NCW, a więc nie spowoduje to pogorszenia sytuacji producentów rolnych ani przemysłu przetwórczego. W najbliższych latach będzie to gwarantowało stabilne zapotrzebowanie na surowce rolne wykorzystywane do produkcji biokomponentów, pozytywnie wpływając na sytuację ekonomiczną ich producentów. Inne zmiany przewidziane ustawą mają uprościć prowadzenie działalności w zakresie wytwarzania przez rolników biopaliw na własny użytek, a także umożliwić im to bez konieczności posiadania składu podatkowego.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw

Nowelizacja, którą Sejm uchwalił z inicjatywy rządu na 51. posiedzeniu, 9 listopada 2017 r., ma na celu uszczelnienie systemu VAT, zwiększenie pewności obrotu gospodarczego, poprawę pozycji konkurencyjnej uczciwych przedsiębiorców. Wprowadza mechanizm podzielonej płatności, mający uszczelnić system podatku od towarów i usług, ograniczając jego wyłudzenia z użyciem tzw. znikających podatników, oraz zapewnić większą stabilność wpływów z tytułu podatku od towarów i usług, większą pewność działalności gospodarczej i równość zasad konkurencji, a także zapobiegać unikaniu płacenia podatku.

Wprowadzone rozwiązanie zmienia technologię w systemie rozliczeń międzybankowych. Umożliwi to podatnikowi zapłatę swojemu kontrahentowi faktury VAT w 2 strumieniach finansowych: w strumieniu netto i w strumieniu VAT. Kwota netto będzie dostępna dla kontrahenta w tradycyjny sposób bez ograniczeń, VAT natomiast będzie wpływał na specjalnie dedykowane konto. Podatnik będzie miał ograniczone możliwości dysponowania kwotami tam się znajdującymi. Pieniędzmi z tego konta ‒ także na specjalne konto ‒ będzie można płacić VAT poddostawcom lub regulować zobowiązanie VAT w rozliczeniach z fiskusem.

Mechanizm ten będzie dobrowolny. Ustawa wprowadza jednak system zachęt, który ma skłaniać przedsiębiorców do korzystania z niego, zwłaszcza wówczas, gdy przedsiębiorca może mieć wątpliwości co do uczciwości swojego kontrahenta. Te zachęty to m.in. przyspieszony do 25 dni zwrot VAT, brak stosowania sankcji w VAT, zwolnienie z odpowiedzialności solidarnej. Nowela nakłada na banki i SKOK obowiązek założenia wszystkim podatnikom rachunków VAT.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych wniosła o wprowadzenie 5 poprawek do ustawy, zaproponowali je także senatorowie Grzegorz Bierecki i Kazimierz Kleina. W wyniku głosowań Izba poparła 10 spośród 12 łącznie zgłoszonych zmian. Jedna z senackich poprawek zakłada, że ze wzoru na wyliczenie kwoty obniżającej zobowiązanie podatkowe powinna wynikać konkretna kwota, którą dopiero potem można zaokrąglić do pełnych złotych. Kolejne ujednolicają przepisy przejściowe i uzupełniają przepisy dotyczące realizacji rozliczeń z tytułu wpływu płac z rachunku VAT na rachunek urzędu skarbowego. Na mocy innej uchwalonej zmiany przepisy o rachunku VAT znajdą zastosowanie nie tylko do polecenia zapłaty z prawa bankowego, ale także do polecenia zapłaty z ustawy o usługach płatniczych. Senatorowie wprowadzili także poprawki o charakterze redakcyjnym. Przesunęli również termin wejścia w życie ustawy z 1 kwietnia na 1 lipca 2018 r. Nowelizację z tymi zmianami poparło 70 senatorów, 1 był przeciw, a 1 wstrzymał się od głosu.

Senackie poprawki rozpatrzy teraz Sejm.

Poprawki Senatu do ustawy o dystrybucji ubezpieczeń

Celem ustawy, uchwalonej na 51. posiedzeniu Sejmu, 9 listopada 2017 r., na podstawie projektu rządowego, jest implementacja przepisów unijnych, dotyczących zarówno dystrybucji ubezpieczeń, jak i pośrednictwa ubezpieczeniowego. Dyrektywa powinna zostać implementowana do polskiego systemu prawnego do 23 lutego 2018 r. Ustawa ma też zapewnić niezakłóconą konkurencję między podmiotami oferującymi ubezpieczenia i wzmocnić ochronę klienta zawierającego umowę ubezpieczenia. Zakłada, że klienci będą korzystać z jednakowej ochrony niezależnie od różnic między kanałami dystrybucji ubezpieczeń. Dystrybutorami ubezpieczeń będą zarówno pośrednicy ubezpieczeniowi, jak i zakłady ubezpieczeń. Klient ma otrzymywać odpowiednie informacje o produkcie ubezpieczeniowym i dystrybutorze ubezpieczenia. Nowela zobowiązuje dystrybutorów ubezpieczeń do uczciwego, rzetelnego i profesjonalnego postępowania, zgodnie z najlepiej pojętym interesem klientów. Wszystkie informacje mają być klientom przekazywane w sposób prosty i zrozumiały.

W ustawie uregulowano m.in. kwestie ujawniania przez dystrybutorów ubezpieczeń charakteru ich wynagrodzenia. Dystrybutor ubezpieczeń będzie musiał ujawnić, czy za swoją pracę otrzymuje honorarium, płacone bezpośrednio przez klienta, prowizję, uwzględnioną w kwocie składki ubezpieczeniowej, czy wynagrodzenie innego rodzaju. Klient otrzyma również podstawowe informacje o produkcie ubezpieczeniowym, jeśli dystrybutorem będzie zakład ubezpieczeń.

Nowa kategoria, wprowadzana na mocy ustawy, to agent oferujący ubezpieczenia uzupełniające. Będzie on zobowiązany do powiadamiania klienta, podobnie jak agent ubezpieczeniowy, czy działa na rzecz 1 czy wielu zakładów ubezpieczeń, a jeśli wielu, to jakich.

Ustawa zawiera szczególne regulacje dotyczące np. ubezpieczeń o charakterze inwestycyjnym. Wprowadza zakaz tzw. sprzedaży krzyżowej. W wypadku umów ubezpieczenia na życie o charakterze inwestycyjnym zobowiązano też agentów ubezpieczeniowych, zakłady ubezpieczeń i brokerów ubezpieczeniowych do informowania klientów o wysokości wskaźnika kosztów dystrybucji i wskaźnika kosztów prowizji, związanych z proponowaną umową ubezpieczenia. Przed zawarciem umowy ubezpieczenia lub umowy gwarancji dystrybutor ubezpieczeń ma określać – na podstawie uzyskanych od klienta informacji – jego wymagania i potrzeby oraz podawać mu w zrozumiałej formie obiektywne informacje o produkcie ubezpieczeniowym. Dystrybutorzy będą musieli również przekazywać informacje jasne i rzetelne, w formie papierowej lub ‒ na życzenie klienta ‒ na innym nośniku.

W ustawie zachowano podział pośredników ubezpieczeniowych na: brokerów (przedstawiciel podmiotu poszukującego ubezpieczenia) i agentów ubezpieczeniowych (przedstawiciel podmiotu oferującego ubezpieczenie), niedopuszczalne jest łączenie obu funkcji. Rejestr pośredników ubezpieczeniowych, czyli agentów i brokerów, który powstanie na mocy ustawy, będzie prowadzony przez Komisję Nadzoru Finansowego. KNF ma także nadzorować działalność w dziedzinie dystrybucji ubezpieczeń i dystrybucji reasekuracji. Reklamacje i skargi na działalność pośredników ubezpieczeniowych i agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające ma rozpatrywać rzecznik finansowy.

Przewidziano także sankcje karne, np. karę grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 za nieprzestrzeganie przepisów ustawy, za prowadzenie działalności agencyjnej z naruszeniem jej wymogów, bez zezwolenia lub upoważnienia.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych przedstawiła wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek, ale odrzucono go 74 głosami, przy 1 – za. Izba poparła natomiast 5 poprawek, zaproponowanych przez senatora Grzegorza Biereckiego, a odrzuciła zmianę postulowaną przez senatora Mieczysława Augustyna. Przyjęte zmiany dostosowują katalog przesłanek, powodujących cofnięcie zezwolenia na prowadzenie platformy aukcyjnej przez spółkę prowadzącą rynek regulowany i alternatywny system obrotu, do rozporządzenia Komisji Europejskiej nr 1031/2010, a także rozszerzają ustawę o przepis przejściowy, regulujący zasady upubliczniania informacji przedtransakcyjnych w okresie przed 3 stycznia 2019 r., po którym bezpośrednie zastosowanie znajdzie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 600/2014. Za ustawą w takim kształcie głosowało 74 senatorów, a 1 wstrzymał się od głosu.

Do poprawek wprowadzonych przez Senat ustosunkują się teraz posłowie.

Ustawa o zmianie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej – przyjęta bez poprawek

Zgodnie z wnioskiem Komisji Budżetu i Finansów Publicznych Izba, głosami 47 senatorów, przy 20 – przeciw i 1 wstrzymującym się, przyjęła bez poprawek nowelizację, którą Sejm uchwalił na 52. posiedzeniu, 24 listopada 2017 r., z inicjatywy rządu. Zmienia ona przepisy ustawy, na mocy których od 1 stycznia 2018 r. miało zostać utworzone Centrum Informatyki Krajowej Administracji Skarbowej, podległe szefowi KAS, mające dostarczać usługi informatyczne jednostkom organizacyjnym Krajowej Administracji Skarbowej. Na mocy nowelizacji zadanie to zostanie przejęte przez obecnie istniejącą jednostkę budżetową Ministerstwa Finansów – Centrum Informatyki Resortu Finansów (CIRF).

Nowelizacja zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta.

Ustawa o zmianie ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Celem nowelizacji, którą uchwalono na 52. posiedzeniu Sejmu, 24 listopada 2017 r., na podstawie projektu rządowego, jest zapewnienie stałego źródła wsparcia mikroprzedsiębiorstw poprzez stworzenie ram prawnych dla realizacji projektów, przewidzianych w „Strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju”. Ustawa przewiduje, że w Banku Gospodarstwa Krajowego zostanie utworzony Krajowy Fundusz Gwarancyjny, który w większym stopniu niż inne instrumenty ma zmobilizować prywatne środki na cele rozwojowe. Środki z KFG będą przeznaczane na pokrycie kosztów i wydatków związanych z udzielaniem przez BGK poręczeń i gwarancji w ramach pomocy publicznej na rzecz mikro, małych i średnich firm.

Reforma obejmie dotychczasowy system wykorzystania instrumentów gwarancyjnych. Zamiast programu udzielania gwarancji de minimis, odnawianego przez kolejne rozporządzenia ministra finansów, zostanie utworzony stały mechanizm, zapewniający przedsiębiorcom trwały i stabilny dostęp do preferencyjnych gwarancji. Gwarancje te nie będą, jak dotychczas, finansowane z budżetu, ale mają być wspierane z innych źródeł, czyli np. z funduszy unijnych, z programów operacyjnych szczebla centralnego, ze środków BGK, a także z ewentualnej, dobrowolnej partycypacji zainteresowanych. Rola środków budżetowych będzie tylko wspomagająca. Nowela zakłada utrzymanie dotychczasowego poziomu finansowania (9 mld zł rocznie) gwarancji i poręczeń, co ma umożliwić pokrycie ryzyka kredytowego na poziomie do 60%.

Prezydent może teraz podpisać ustawę, którą Senat przyjął bez poprawek (72 głosy za, 1 wstrzymujący się), co postulowała Komisja Budżetu i Finansów Publicznych.

Ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – przyjęta bez poprawek

Izba, 74 głosami, przy 2 wstrzymujących się, poparła nowelizację w wersji uchwalonej przez Sejm na 52. posiedzeniu, 24 listopada 2017 r., na podstawie projektu rządowego. Taki wniosek przedstawiła Komisja Budżetu i Finansów Publicznych.

Do podpisu prezydenta trafi teraz ustawa, która ma na celu zwiększenie kontroli publicznej poprzez weryfikowanie, czy podatki płacone są w miejscu generowania zysków przez największe podmioty. Powinno to przyczynić się do uszczelnienia systemu, skłoni bowiem podatników do prawidłowego i rzetelnego wypełniania zobowiązań podatkowych. Zgodnie z ustawą, minister właściwy ds. finansów będzie mógł publikować na stronie resortu, w Biuletynie Informacji Publicznej, informacje zawierające podstawowe dane podatkowe podatników, których przychody w roku poprzednim przekroczyły kwotę odpowiadającą równowartości 50 mln euro, a także podatników działających w formie podatkowej grupy kapitałowej niezależnie od wysokości osiąganych przez taką grupę przychodów.

Informacje będą wynikać z zeznania podatkowego i obejmować indywidualne dane podatnika, takie jak: nazwa i numer identyfikacji podatkowej podatnika (NIP); rok podatkowy; wysokość osiągniętych przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, osiągniętego dochodu albo poniesionej straty, podstawy opodatkowania i kwoty należnego podatku. W informacji będzie można także wskazać procentowy udział kwoty podatku należnego w zysku brutto podatnika, wykazanym w sprawozdaniu finansowym za ten sam roku. Upublicznianie tych danych nie będzie naruszać przepisów o tajemnicy skarbowej. Podatnik, którego dane podano do publicznej wiadomości, będzie mógł złożyć wniosek do ministra ds. finansów o ich usunięcie lub sprostowanie. Indywidualne dane podane do publicznej wiadomości co kwartał będą aktualizowane przez 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zostały upublicznione.

Poprawka Senatu do ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2018

Ustawa, uchwalona na 52. posiedzeniu Sejmu, 24 listopada 2017 r., na podstawie projektu rządowego, jest ściśle związana z projektem ustawy budżetowej na 2018 r. Najważniejsze zawarte w niej rozwiązania, dotyczące świadczeń w sektorze finansów publicznych, to utrzymanie na poziomie z 2017 r. podstawy naliczenia odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych oraz świadczeń socjalnych dla nauczycieli, emerytów i rencistów – byłych żołnierzy i funkcjonariuszy służb mundurowych, a także pracowników uczelni publicznych. Ustawa przewiduje też „zamrożenie” maksymalnych wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami i podmiotami prawnymi oraz „zamrożenie” na poziomie z 2017 r. lub na poziomie planu finansowego na 2018 r., ujętego w projekcie ustawy budżetowej na 2018 r., funduszu wynagrodzeń w jednostkach i podmiotach prawnych sektora finansów publicznych.

Zmiany dotyczą również Funduszu Pracy. Ustawa zakłada, że z jego środków finansowane będą staże podyplomowe lekarzy, lekarzy dentystów oraz szkolenia specjalizacyjne lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek i położnych. Z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych natomiast będą finansowane zasiłki i świadczenia przedemerytalne, zasiłki pogrzebowe, a także koszty obsługi tych świadczeń. W ramach Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych zwiększony zostanie udział środków funduszu celowego na zadania związane ze zdrowiem publicznym w ramach „Narodowego programu zdrowia na lata 2016‒20”.

Ze środków Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej – Funduszu Sprawiedliwości będzie finansowana część wydatków przeznaczonych na realizację ustawy o ustanowieniu „Programu modernizacji Służby Więziennej w latach 2017‒20”. Środki z Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej zostaną wykorzystane na finansowanie zadań związanych z przygotowaniem kadry narodowej do udziału w igrzyskach olimpijskich, mistrzostwach świata lub mistrzostwach Europy. Ustawa umożliwia ponadto finansowanie w ramach wydatków obronnych przedsięwzięć związanych z modernizacją wyposażenia służb podległych resortowi spraw wewnętrznych i administracji w ramach „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu”.

Zgodnie z ustawą składka Polski z tytułu członkostwa w Konwencji Europejskiej Agencji Kosmicznej finansowana będzie ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W 2018 r. nie będzie stosowany przepis, który stanowi, że na działania promujące rynek biopaliw przeznacza się 1,5% planowanych w poprzednim roku wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych. W ustawie przewidziano też umorzenie pożyczek udzielonych z budżetu państwa Funduszowi Ubezpieczeń Społecznych, których termin spłaty przypada 31 marca 2019 r.

W wyniku głosowań Izba poparła 1 poprawkę, postulowaną przez Komisję Budżetu i Finansów Publicznych, odrzuciła natomiast zmianę zaproponowaną przez senatora Kazimierza Kleinę. Wprowadzona poprawka przewiduje uelastycznienie w 2018 r. zasad tworzenia rezerw w budżetach wojewodów i dysponowania nimi. Za przyjęciem ustawy z tą zmianą opowiedziało się 52 senatorów, 23 było przeciw, a 1 wstrzymał się od głosu.

Ustawa trafi ponownie do Sejmu.

Ustawa o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – przyjęta bez poprawek

Nowelizacja, uchwalona na 52. posiedzeniu Sejmu, 24 listopada 2017 r., z inicjatywy rządu, trafi teraz do podpisu prezydenta. Senat ‒ zgodnie z wnioskiem Komisji Zdrowia ‒ poparł ją bez poprawek (54 głosów za, 24 wstrzymujących się). Mniejszość komisji proponowała 1 zmianę.

Ustawa zwiększy dostęp do świadczeń gwarantowanych opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych dzięki zwiększeniu wymiaru finansowania systemu ochrony zdrowia. Dodatkowe środki w pierwszej kolejności będą przeznaczane na finansowanie tych świadczeń opieki zdrowotnej, na które czas oczekiwania jest szczególnie długi. Inne zakresy świadczeń, na które dodatkowe środki zostaną skierowane, to przede wszystkim te wynikające z analizy zmieniającej się sytuacji zdrowotnej społeczeństwa, określonej w mapach potrzeb zdrowotnych, a także te związane z zapewnieniem szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom w ciąży, osobom niepełnosprawnym i w podeszłym wieku. Wykaz świadczeń, na które mają być przeznaczane dodatkowe środki, na każdy rok będzie określał minister zdrowia.

Ustawa przewiduje, że nakłady na ochronę zdrowia będą stopniowo wzrastać. Docelowy poziom nakładów wyznaczono na 6% PKB w 2025 r. W 2018 r. na opiekę zdrowotną będzie przeznaczone nie mniej niż 4,67% PKB, a w 2019 r. – 4,86%.

Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Izba jednomyślnie, 77 głosami, przyjęła nowelizację w brzmieniu uchwalonym przez Sejm na 51. posiedzeniu, 9 listopada 2017 r., na podstawie projektu rządowego, o co wnosiły komisje: Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Ustawodawcza. Nowela trafi teraz do podpisu prezydenta.

Ustawa przewiduje, że koszty postępowań w sprawach o wykroczenia, czyli należności świadków, biegłych i tłumaczy za udział w czynnościach wyjaśniających, będą tymczasowo regulowane przez Skarb Państwa (czynności wyjaśniające prowadzone przez policję, organ innej państwowej osoby prawnej) lub jednostkę samorządu terytorialnego (czynności prowadzone przez straż gminną lub miejską), a następnie rozliczane adekwatnie do odpowiedzialności za wynik postępowania. Chodzi m.in. o zwrot należności za stawiennictwo świadka w trakcie czynności prowadzonych przez straż gminną lub straż miejską, czyli np. zwrot kosztów dojazdu na przesłuchanie lub utraconego dochodu z powodu stawienia się na wezwanie, a także inne wydatki, np. koszty noclegu.

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy spójności terminologicznej systemu prawnego – przyjęta bez poprawek

Senat, zgodnie z wnioskiem Komisji Ustawodawczej, przyjął bez poprawek ustawę uchwaloną na podstawie projektu komisyjnego podczas 51. posiedzenia Sejmu, 9 listopada 2017 r. Stanowisko takie poparło 75 senatorów, 3 było przeciw. Teraz ustawę będzie mógł podpisać prezydent.

Ustawa dostosowuje terminologię kodeksów pracy i wyborczego oraz ustawy o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli do aktualnego stanu prawnego.

Ustawa o Instytucie Solidarności i Męstwa – przyjęta bez poprawek

Ustawa, uchwalona przez Sejm na podstawie projektu poselskiego podczas 51. posiedzenia, 9 listopada 2017 r., określa organizację i zadania Instytutu Solidarności i Męstwa. Nadzór nad instytutem będzie sprawował minister kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Instytut ma inicjować, podejmować i wspierać działania upamiętniające i honorujące osoby żyjące, zmarłe lub zamordowane, zasłużone dla narodu polskiego, zarówno w kraju, jak i za granicą „w dziele pielęgnowania pamięci lub niesienia pomocy osobom narodowości polskiej lub obywatelom polskim innych narodowości będącym ofiarami zbrodni sowieckich, nazistowskich zbrodni niemieckich, zbrodni z pobudek nacjonalistycznych lub innych przestępstw stanowiących zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości lub zbrodni wojennych” od 8 listopada 1917 r. do 31 lipca 1990 r. Takim osobom instytut będzie mógł przyznawać nagrody finansowe. Działalność instytutu ma mieć charakter badawczy i popularyzować zagadnienia dotyczące m.in. pomocy Polakom w czasie II wojny światowej. Instytut będzie mógł także zgłaszać kandydatury do odznaczeń krzyżami: Zachodnim i Wschodnim.

Komisja Kultury i Środków Przekazu wniosła o przyjęcie ustawy bez poprawek. W trakcie debaty zmiany proponowali senatorowie Jerzy Federowicz (11) i Aleksander Pociej (2). Izba 48 głosami, przy 27 przeciwnych i 1 wstrzymującym się, poparła wniosek komisji.

Teraz ustawę może podpisać prezydent.

Ustawa o zmianie ustawy o niektórych uprawnieniach pracowników urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz funkcjonariuszy i pracowników urzędów nadzorowanych przez tego ministra oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Nowelizację, którą teraz trafi do podpisu prezydenta, Sejm uchwalił na 51. posiedzeniu, 9 listopada 2017 r., na podstawie projektu rządowego. Na jej podstawie zostanie powołany inspektor nadzoru wewnętrznego i wspomagające go Biuro Nadzoru Wewnętrznego (BNW), podległe ministrowi spraw wewnętrznych i administracji. Zadaniem inspektora będzie wspomaganie ministra w sprawowaniu nadzoru m.in. nad podległymi mu służbami, funkcjonariuszami Policji, Straży Granicznej i Biura Ochrony Rządu, strażakami Państwowej Straży Pożarnej oraz pracownikami zatrudnionymi w tych służbach. Do zadań BNW ma należeć weryfikowanie kandydatów na wyższe stanowiska w tych formacjach, a także na stopnie generalskie. Biuro będzie analizować i oceniać czynności operacyjno-rozpoznawcze, prowadzone w Policji i Straży Granicznej. Nowe przepisy nie przewidują likwidacji biur spraw wewnętrznych, działających w komendach głównych Policji i Straży Granicznej. BNW ma działać niezależnie od nich, na wyższym szczeblu.

Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej wniosły o przyjęcie ustawy bez poprawek. Mniejszość komisji praw człowieka proponowała do noweli 19 poprawek. W trakcie dyskusji wniosek o odrzucenie ustawy złożył senator Piotr Florek, a senator Jan Rulewski postulował wprowadzenie do niej 1 poprawki. Izba w wyniku głosowań odrzuciła wniosek o odrzucenie nowelizacji (25 głosów za, 48 – przeciw, 1 wstrzymujący się) i przyjęła ją bez zmian (50 głosów za, 9 – przeciw, 1 wstrzymujący się).

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw

Izba 41 głosami, przy 1 przeciwnych i 6 wstrzymujących się, wprowadziła do noweli 4 poprawki rekomendowane przez Komisję Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej. Wcześniej Senat 41 głosami, przy 28 przeciwnych i 5 wstrzymujących się, odrzucił wniosek mniejszości komisji o odrzucenie ustawy. Izba postanowiła wydłużyć vacatio legis ustawy z 1 stycznia 2018 r. do 1 stycznia 2019 r. W uzasadnieniu podkreślono, że zmiany mają charakter systemowy – są istotne dla ubezpieczeń społecznych, mają konsekwencje dla budżetów jednostek samorządu, a możliwość realizacji przyjętych przepisów stanowi poważne zadanie dla systemu informatycznego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który powinien dysponować odpowiednim czasem dla wdrożenia proponowanych uregulowań. Ponadto nowa sytuacja prawna modyfikuje warunki prowadzenia dotychczasowej działalności przez pracodawców, którzy zostaną zobligowani do ponoszenia zwiększonych nakładów finansowych. Zdaniem Senatu zmiana terminu wejścia w życie nowych przepisów „pozwoli zabezpieczyć sytuację pracodawców i pracowników czy też szerzej – osób ubezpieczonych, czyniąc zadość potrzebie zaufania do państwa i stanowionego prawa”.

Teraz do senackich poprawek ustosunkują się posłowie.

Ustawa, uchwalona przez Sejm na 52. posiedzeniu, 24 listopada 2017 r., na podstawie projektu rządowego, przewiduje zniesienie od 2018 r. górnego limitu składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe będą odprowadzane od całości przychodu, podobnie jak w wypadku ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego. Zasada ta ma zostać również wprowadzona w odniesieniu do składek płaconych przez płatnika za pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych na Fundusz Emerytur Pomostowych.

Poprawka Senatu do ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach socjalnych oraz niektórych innych ustaw

Senat jednomyślnie, 78 głosami, przyjął ustawę, uchwaloną z inicjatywy rządu na 52. posiedzeniu Sejmu, 24 listopada 2017 r., z poprawką Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznejumożliwiającą przystąpienie do konsorcjum spółdzielczego wyznaniowym osobom prawnym, prowadzącym działalność w zakresie reintegracji społecznej i zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Zmianę tę rozpatrzy Sejm.

Nowela rozszerza katalog osób, które będą mogły zakładać i przystąpić do spółdzielni socjalnej w charakterze członka lub osoby świadczącej pracę na rzecz spółdzielni, o poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu lub niewykonujących innej pracy zarobkowej opiekunów osób niepełnosprawnych. Powinna też ułatwić zakładanie spółdzielni dzięki zmniejszeniu z 5 do 3 liczby założycieli i wprowadzeniu nowego profilu spółdzielni socjalnej o tzw. charakterze usługowym. 

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw

Izba wprowadziła 2 poprawki zaproponowane przez Komisję Środowiskaoraz Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej do nowelizacji uchwalonej przez Sejm z inicjatywy rządu na 52. posiedzeniu, 24 listopada 2017 r. Stanowisko takie poparło 75 senatorów, 1 był przeciw, 3 wstrzymało się od głosu. Poprawki doprecyzowują procedurę uznania przedmiotu lub substancji za produkt uboczny. Uznanie następowałoby w drodze decyzji administracyjnej marszałka województwa w uzgodnieniu z wojewódzkim inspektorem ochrony środowiska. W opinii Senatu obecne regulacje prowadzić mogą do sytuacji, gdy za produkt uboczny zostają uznane odpady niebezpieczne, których przetwarzanie powinno być prowadzone z zachowaniem szczególnej ostrożności przy przestrzeganiu przepisów gospodarki odpadami przez podmioty uprawnione i w przystosowanych do tego instalacjach. W konsekwencji uznania takich odpadów niebezpiecznych za produkt uboczny w drodze tzw. milczącej zgody, odpady niebezpieczne mogą być dalej przetwarzane bez zastosowania wymogów ochrony środowiska, powodując zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi oraz dla środowiska.

Senackie poprawki rozpatrzą teraz posłowie.

Nowela dostosowuje polskie prawo do unijnych przepisów, m.in. dyrektywy w sprawie odpadów, która daje państwom członkowskim możliwość uwzględnienia wpływu lokalnych warunków klimatycznych na efektywność produkcji energii elektrycznej. Ustawa reguluje m.in. sprawy przewozu odpadów, dzieląc je na niebezpieczne, które będą podlegać przepisom dotyczącym transportu towarów niebezpiecznych, oraz pozostałe, podlegające przepisom ustawy o odpadach. Nowe przepisy mają też przeciwdziałać niekorzystnym zjawiskom w gospodarce odpadami i wspierać walkę z „szarą strefą”.

Uchwała o ustanowieniu roku 2018 Rokiem 100-lecia Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II

Izba jednomyślnie, 75 głosami, podjęła uchwałę upamiętniającą jeden z najstarszych uniwersytetów w Polsce. Przypomniano, że idea jego utworzenia zrodziła się w lutym 1918 r. wśród Polonii w Petersburgu z inicjatywy ks. Idziego Radziszewskiego, rektora tamtejszej Akademii Duchownej. Inauguracja roku akademickiego odbyła się 8 grudnia 1918 r. Dewizą Uczelni stało się hasło „Deo et Patriae” – „Bogu i Ojczyźnie”. Kanclerzem uczelni zostawał aktualny biskup lubelski. Senatorowie podkreślili, że KUL w okresie dominacji systemu totalitarnego, mimo różnorodnych nacisków i prześladowań, został wierny swemu zadaniu. Ocalił obiektywizm w nauce, odciął się od zniekształcania faktów i od zakłamanej interpretacji rzeczywistości. Pracownicy odważnie przyznawali się do swoich przekonań katolickich. W uchwale zaznaczono, że w ciągu swojej 100-letniej historii KUL stał się jednym z najważniejszych ośrodków myśli katolickiej, wpływając na kształt nauki i kultury polskiej, zyskując szerokie uznanie w kraju i za granicą. Dziś KUL kształci blisko 18 tys. osób na 41 kierunkach studiów. Jest uczelnią otwartą na cywilizacyjne i naukowe wyzwania współczesności. Obok teologii, filozofii, nauk społecznych, prawnych i humanistycznych rozwijane są nauki matematyczne i przyrodnicze, a studenci przygotowywani są do pełnej i odpowiedzialnej pracy dla dobra ojczyzny i kościoła.

Uchwała w sprawie ustanowienia roku 2018 Rokiem Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919

Za podjęciem uchwały, w której Senat oddaje hołd powstańcom wielkopolskim, głosowało 75 senatorów. Przypomniano w niej, że powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. Jego pierwszym dowódcą był mjr Stanisław Taczak, następnym gen. Józef Dowbor-Muśnicki. Dzięki sukcesom militarnym i dyplomatycznym oraz wsparciu Francji 16 lutego 1919 r. podpisano pokój w Trewirze. Zakończono działania wojenne, a przynależność odzyskanych w powstaniu ziem potwierdził traktat wersalski. Powstańcy wielkopolscy włączyli się licznie w walki o polski Śląsk, a doskonale zorganizowana i wyposażona Armia Wielkopolska w wojnie z bolszewicką Rosją wniosła ogromny wkład w zwycięstwo. Jak napisano w uchwale, powstanie wielkopolskie jest przykładem zwycięskiego czynu zbrojnego, który zakończył się sukcesem politycznym, co miało decydujący wpływ na kształt naszej granicy zachodniej. Powstała w jego wyniku siła zbrojna i jej udział w walkach o granice Rzeczypospolitej to przepiękny wzorzec poświęcenia dla wspólnej sprawy, jaką była suwerenność całej ojczyzny.

Izba zwraca się do organów administracji państwowej i samorządowej oraz instytucji obywatelskich, by w swych działaniach popularyzowały wiedzę o zwycięstwie Wielkopolan jako wspólnym ogniwie naszej polskiej tożsamości.

Uchwała w sprawie ustanowienia roku 2018 Rokiem Prawd Polaków spod Znaku Rodła

Senat głosami 69 senatorów, przy 1 przeciwnym i 5 wstrzymujących się, ustanowił rok 2018 Rokiem Prawd Polaków spod Znaku Rodła „w trosce o to, aby naród polski wspomniał i oddał należny hołd Polakom spod Znaku Rodła z okresu międzywojennego XX w., Polakom, którzy trwali przy mowie i wierze ojców”. Izba zwraca się do środowisk oświatowych, organizacji społecznych, instytucji kultury, mediów oraz wszystkich ludzi dobrej woli o zainteresowanie i wsparcie dla inicjatyw spod Znaku Rodła podejmowanych w całej Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem Ziem Odzyskanych.

W uchwale podkreślono, że Prawdy Polaków spod Znaku Rodła proklamowane na Kongresie Polaków w Berlinie 6 marca 1938 r. jako katechizm narodowy, „mały dekalog” polskości, stały się ogólnonarodowym dobrem, swoistym depozytem i międzypokoleniowym testamentem.

„«Jesteśmy Polakami! Wiara Ojców naszych jest wiarą naszych dzieci! Polak Polakowi bratem! Co dzień Polak Narodowi służy! Polska Matką naszą, nie wolno mówić o Matce źle!» – to zdania wciąż aktualne, mądre, uniwersalne, ponadczasowe i bardzo potrzebne dzisiejszym pokoleniom Polaków w Polsce i poza jej granicami” – napisano w uchwale.

Uchwała w sprawie ustanowienia roku 2018 Rokiem Niepodległości Polski

W 2018 r. przypada 100. rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości. Z tej okazji Senat postanowił ustanowić rok 2018 Rokiem Niepodległości Polski, „składając hołd zarówno przywódcom polskim, politykom i dowódcom, jak i tym wszystkim, którzy w latach zmagań o wolną i niepodległą Polskę dali świadectwo swej miłości do ojczyzny”. Za podjęciem uchwały głosowało 72 senatorów, 1 wstrzymał się od głosu.

Jak napisano w uchwale, walkę o niepodległość Polacy toczyli zarówno poprzez powstania (listopadowe czy styczniowe), licząc bezskutecznie na pomoc mocarstw, jak i przez pracę u podstaw, służącą modernizacji ziem polskich i budowaniu nowoczesnego narodu. Dziewiętnastowieczne pokolenia Polaków, powstańcy niosący w sercu pamięć o I Rzeczypospolitej, wieszczowie narodu, artyści, polska inteligencja, ziemiaństwo, duchowieństwo, przemysłowcy, robotnicy i chłopi, wpłynęły swą postawą na kształt polskiego patriotyzmu, w którym dominowało umiłowanie wolności i sprawiedliwych rządów, wspartych na filarach powszechnie wyznawanej wiary chrześcijańskiej.

Poprawki Senatu do ustawy o rynku mocy

Ustawa, uchwalona przez Sejm na 53. posiedzeniu, 6 grudnia 2017 r., z inicjatywy rządu, określa organizację rynku mocy i zasady świadczenia usługi pozostawania w gotowości do dostarczania mocy elektrycznej do systemu elektroenergetycznego i dostarczania jej do systemu w okresach zagrożenia. Ma zagwarantować dostępność adekwatnych do potrzeb zasobów mocy w źródłach, wytwarzających energię elektryczną.

Rynek mocy jest w założeniu mechanizmem wsparcia dla elektrowni i firm energetycznych. Obecne ceny energii na rynku hurtowym są bowiem na tyle niskie, że nie pozwalają zarobić na spłatę kredytu na budowę nowej elektrowni. Ponieważ inwestycje w nowe, konwencjonalne jednostki wytwórcze są nieopłacalne, wraz z zamykaniem najstarszych źródeł pojawia się groźba, że zamiast nich nie powstaną nowe. Rynek mocy wprowadza zatem wsparcie w postaci dodatkowego wynagrodzenia (płatności mocowe) dla źródeł wytwórczych za to, że przez czas określony w kontrakcie w razie potrzeby, np. niedoboru energii, będą dysponować odpowiednią mocą, czyli będą mogły dostarczyć potrzebnej energii. Na płatności mocowe złożą się wszyscy odbiorcy, uiszczając je jako kolejną pozycję na rachunkach za energię, począwszy od 2021 r. Według resortu energii przeciętne gospodarstwo domowe zapłaci sporo poniżej 10 zł miesięcznie w zamian za gwarancję nieprzerwanych dostaw energii.

Według pierwszych szacunków rynek mocy miałby kosztować ok. 4 mld zł rocznie, ale ostateczny rachunek będzie zależeć od wyników aukcji i wysokości zwycięskich ofert. Oferty na wysokość oczekiwanego wynagrodzenia za moc będą wyłaniane w specjalnych aukcjach, które zaczną się w grudniu 2018 r. Wyjątkowo odbędą się wtedy 3 aukcje ‒ na moc w latach: 2021, 2022, 2023. Od 2019 r. odbywać się będzie 1 aukcja rocznie, na rezerwację mocy na 5 lat. W aukcjach będą wyłaniane najtańsze oferty, zapewniające maksymalne uwzględnienie neutralności technologicznej. Na podobnych zasadach będą zatem rozpatrywane oferty krajowych elektrowni i zagranicznych źródeł, a także usługi DSR, czyli ograniczanie zużycia energii i mocy pobieranej na żądanie.

Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności Komisja postulowała wprowadzenie 3 poprawek do ustawy, co Senat poparł w wyniku głosowań. Pierwsza zmiana usuwa obowiązek publikacji wyników aukcji wstępnej, druga dopuszcza do udziału w rynku wtórnym jednostkę rynku mocy dopuszczoną do udziału w aukcji mocy, trzecia zaś odnosi przepis do jednostek rynku mocy zamiast do jednostek fizycznych i zrównuje prawa jednostek rynku mocy w pierwszej aukcji głównej. Za przyjęciem ustawy z tymi poprawkami głosowało 53 senatorów, 20 było przeciw, a 2 wstrzymało się od głosu.

Senackie poprawki rozpatrzy teraz Sejm.

Ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2017 – przyjęta bez poprawek

Nowela, uchwalona z inicjatywy rządu na 53. posiedzeniu Sejmu, 6 grudnia 2017 r., wprowadza zmiany w budżecie na rok 2017, co ma umożliwić przekazanie dodatkowych środków m.in. do Narodowego Funduszu Zdrowia na finansowanie świadczeń gwarantowanych, w tym świadczeń wysokospecjalistycznych, udzielonych ponad kwoty zobowiązań wynikających z zawartych umów; Funduszu Reprywatyzacji na zakup lub objęcie akcji spółek kapitałowych; Funduszu Termomodernizacji i Remontów; Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na pokrycie szkód poniesionych w uprawach rolnych, lasach lub budynkach służących do prowadzenia przez rolników działalności rolniczej, spowodowanych huraganem, deszczem, nawałem lub innymi zjawiskami atmosferycznymi.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych wniosła o przyjęcie ustawy bez poprawek, co poparło 73 senatorów, 1 był przeciwny, a 2 wstrzymało się od głosu.