Z prac komisji senackich

Komisja Kultury i Środków Przekazu wniosła o przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz niektórych innych ustaw, a także przyjęła plan pracy na II półrocze 2017 r.

Podczas posiedzenia nowelizację, uchwaloną przez Sejm z inicjatywy rządu, omówił wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Paweł Lewandowski. Uwagi do ustawy zgłosiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

Nowela zmierza do zwiększenia kompetencji generalnego konserwatora zabytków w zakresie kształtowania obsady personalnej terenowych organów ochrony zabytków. Rozszerza także zakres środków nadzoru i koordynacji, przysługujących naczelnemu organowi ochrony zabytków w stosunku do organów, dla których jest organem nadrzędnym. Ponadto zastępuje dotychczasowy system ochrony prawnej zabytków oparty na prawie wykroczeń systemem administracyjnych kar pieniężnych. Z takimi postulatami zwracało się do resortu kultury i parlamentu środowisko związane z ochroną zabytków. Na potrzebę ujednolicenia administracji zajmującej się ochroną zabytków i poszerzenia nadzoru generalnego konserwatora zabytków nad tym, co robią konserwatorzy wojewódzcy, wskazywali także parlamentarzyści. Rozpatrywana nowela realizuje te postulaty i proponuje stworzenie koherentnego i całościowego systemu w zakresie ochrony zabytków. Daje szansę na jednolite działania w skali całego kraju. Drugim istotnym elementem ustawy jest przyznanie wojewódzkim konserwatorom zabytków, a także ministrowi i generalnemu konserwatorowi zabytków, prawa do szybszego reagowania na działania, które doprowadzają do niszczenia substancji zabytkowej. Zgodnie z art. 9 ust. 3a–3c ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami informację o wszczęciu postępowania w sprawie wpisania zabytku nieruchomego do rejestru oraz ostatecznym zakończeniu tego postępowania wojewódzki konserwator zabytków przekazuje niezwłocznie właściwemu staroście. Informację taką do czasu ostatecznego zakończenia tego postępowania podaje się do publicznej wiadomości na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej starostwa powiatowego, na obszarze którego znajduje się zabytek, a ponadto w siedzibie właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków lub w sposób zwyczajowo przyjęty w miejscowości, w której znajduje się zabytek. W art. 10a ustawy o ochronie zabytków zastrzeżono, że od dnia wszczęcia postępowania w sprawie wpisu zabytku do rejestru do dnia, w którym decyzja w tej sprawie stanie się ostateczna, przy zabytku, którego dotyczy postępowanie, zabrania się prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich, robót budowlanych i podejmowania innych działań, które mogłyby prowadzić do naruszenia substancji lub zmiany wyglądu zabytków. Ten zapis wzbudził wątpliwości podczas posiedzenia komisji kultury. Część senatorów uznała, że może to prowadzić do degradacji danego zabytku ze względu na wstrzymanie prac. Jak wskazywano, przeprowadzenie całej procedury do uzyskania ostatecznego wpisu trwa wiele miesięcy. Wiceminister Paweł Lewandowski przekonywał, że z kolei brak nadzoru konserwatorskiego może doprowadzić do sytuacji, w której podejmowane działania będą ze szkodą dla tego zabytku.

Na podstawie dodawanego art. 14aa ustawy o ochronie zabytków od dnia wszczęcia postępowania w sprawie wpisu zabytku na listę skarbów dziedzictwa do dnia, w którym decyzja w tej sprawie stanie się ostateczna, przy zabytku, którego dotyczy postępowanie, zabronione będą prace konserwatorskie i restauratorskie oraz podejmowanie innych działań, które mogłyby prowadzić do naruszenia substancji lub zmiany wyglądu zabytku. Zakaz nie będzie dotyczył zabytku wpisanego do rejestru, do inwentarza muzeum albo wchodzącego w skład narodowego zasobu bibliotecznego.

W trakcie dyskusji senator Jan Maria Jackowski zgłosił wniosek o przyjęcie rozpatrywanej ustawy bez poprawek. Senator Jerzy Fedorowicz postulował jej odrzucenie. SenatorowieBarbara Borys-Damięcka i Andrzej Kobiak zgłosilinatomiast3 poprawki. W wyniku głosowania komisja przyjęła wniosek senatora Jana Marii Jackowskiego. Za przyjęciem ustawy w kształcie uchwalonym przez Sejm opowiedziało się 5 senatorów, 2 osoby były przeciw, a 2 senatorów się wstrzymało od głosu. Do stanowiska komisji zostały złożone 3 wnioski mniejszości.

W 2. punkcie porządku dziennego przewodniczący komisji kultury senator Jerzy Fedorowicz przedstawił projekt planu pracy komisji na II półrocze 2017 r. Zakładał on m.in. zajęcie się przez senatorów tematyką związaną z funkcjonowaniem systemu organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, sytuacją Telewizji Polskiej, Polskiego Radia, Polskiej Agencji Prasowej oraz wykorzystaniem częstotliwości wykorzystywanych do szerokopasmowego internetu i przesyłania treści multimedialnych LTE. Senatorowie przyjęli przedstawiony plan pracy, zaznaczając, że może on być uzupełniany i aktualizowany.