Aktualności

Premier i minister skarbu RP Władysław Grabski przed 100 laty dokonał reformy polskiego systemu walutowego. 11 stycznia 1924 r. Sejm uchwalił ustawę o naprawie Skarbu Państwa i reformie walutowej, a 24 lutego tego roku rząd wydał dekret, na podstawie którego nową walutą w naszym kraju stał się złoty polski. W ten sposób rząd wprowadził reformę, która miała powstrzymać szalejącą hiperinflację. 1 kwietnia 1924 r. utworzono Mennicę Państwową, 14 kwietnia prezydent RP wydał rozporządzenie o zmianie ustroju pieniężnego, a 28 kwietnia 1924 r. rolę zlikwidowanej Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej, emitującej markę polską, przejął Bank Polski, który został emitentem złotego jako waluty narodowej. Dzień później, 29 kwietnia, w oficjalnym obiegu pojawił się złoty polski – środek płatniczy w II RP.

Do wprowadzenia złotego przygotowywano się od dłuższego czasu. Nowe banknoty drukowano we Francji i Anglii już od 1919 r. Projekty banknotów i monet tworzyli wybitni polscy i francuscy artyści. W początkowym okresie brakowało w obiegu monet. W ich miejsce stosowano rozwiązanie tymczasowe, tzw. bilety zdawkowe. Pierwsze monety pojawiły się w kasach Banku Polskiego dopiero w styczniu 1925 r.

Reforma systemu walutowego po odzyskaniu przez Polskę niepodległości była konieczna. Należało bowiem scalić 3 różne systemy administracyjne i walutowe, obowiązujące dotąd w poszczególnych zaborach. Funkcjonowały aż 4 waluty: rubel carski, marka niemiecka, korona austriacka i marka polska. Dekretem Naczelnika Państwa z grudnia 1918 r. prawnym środkiem płatniczym stała się marka polska. W związku z wojną polsko-bolszewicką, trudną sytuacją Skarbu Państwa i problemami gospodarczymi odrodzonego kraju lawinowo rosła inflacja. W 1923 r. przerodziła się w hiperinflację, kiedy to drukowano banknoty o nominale aż 10 000 000 marek. W marcu 1924 r. zaprzestano emisji marki, a w kwietniu, po wcześniejszych emisjach próbnych, rozpoczęto bicie nowych monet i druk banknotów złotowych. Wymianę marek polskich na złote, w stosunku 1 800 000 do 1, przeprowadzono do końca czerwca 1924 r.

Dzięki reformom Władysława Grabskiego ustabilizowano sytuację gospodarczą Polski, a złoty polski do 1939 r. był jedną z najbardziej stabilnych walut, w pełni wymienialnych w całej Europie.

Kierując się słowami Władysława Grabskiego: „Edukacja ekonomiczna stanowi fundament dobrobytu narodowego i osobistego”, Senat – uchwałą z 7 września 2023 r. – ustanowił rok 2024 Rokiem Edukacji Ekonomicznej. Senatorowie chcieli w ten sposób przypomnieć znaczenie reformy walutowej dla odradzającego się państwa polskiego i podkreślić znaczenie edukacji ekonomicznej we współczesnym świecie. „Chcemy wzmocnić dążenia świata ekonomii i edukacji do podmiotowej obecności edukacji ekonomicznej w polskim życiu społecznym, gospodarczym i politycznym” – czytamy w uchwale. Z kolei 11 stycznia 2024 r., w 100. rocznicę uchwalenia ustawy o naprawie Skarbu Państwa i reformie walutowej, której autorem był premier Władysław Grabski, w Senacie zainaugurowano obchody Roku Edukacji Ekonomicznej.